Sermaye piyasalarının gelişimi ve tasarrufların artırılması için Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) iki yıl üzerinde titizlikle çalıştığı ve 9 Ocak’ta faaliyete geçen Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu’ndaki (TEFAS) işlem hacmi hayal kırıklığı yarattı.
Türkiye’de 38 milyar liralık fon pazarından, yatırımcıların istedikleri fona erişimini kolaylaştıran fon süpermarketi olarak tanımlanan TEFAS’a düşen günlük işlem hacmi 30-70 milyon lirada kaldı. Bu rakam SPK Başkanı Vahdettin Ertaş’ın yatırım kuruluşlarına koyduğu 2015 yıl sonunda ulaşılması beklenen 1 milyarlık günlük hacim hedefinin çok altında. Peki TEFAS’ta SPK’nın son iki yıldır bütün düzenlemeleri yapmasına ve Ertaş’ın deyimiyle “Pistin yarışa hazırlanmasına” rağmen, işlem hacminde neden ilerleme kaydedilemedi?
‘TANITIMSIZ OLMAZ’
Bu soruyu ilettiğimiz SPK Bakanı, “Biz çok güzel bir ürün çıkarıp rafa koyduk. Ancak ürün ne kadar güzel olursa olsun tüketiciye tanıtmazsanız, üründen kimsenin haberi olmazsa ilerleme kaydedemezsiniz” dedi. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) yönetiminin tanıtım hazırlayacağını kaydeden Ertaş, TEFAS’a ilginin artacağını öngördü.
Ertaş, yıl sonunda TEFAS’ta günlük işlem hacminin 1 milyar liraya ulaşmasını bekledikleri kaydetti. Ancak sektördeki durum hedefin tutturulması konusunda soru işaretleri olduğunu gösteriyor. İstanbul Finans Merkezi Projesi hedefinin de etkisiyle, başta Sermaye Piyasası Kanunu olmak üzere son yıllarda SPK, sermaye piyasalarının gelişimi için yoğun çaba harcadı. Ancak ekonominin birçok alanında yaşanan hızlı büyüme fon piyasasında kendini hissettiremedi. Türkiye yatırım fonu pazarı 2005 yılından bu yana sadece yüzde 31 büyüyebildi.
30 Aralık 2005’te 29.3 milyar lira olan yatırım fonları sektörünün büyüklüğü 9 Nisan 2015 itibarıyla 38.2 milyar lira düzeyinde. Oysa aynı dönemde bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü yüzde 500 arttı. 2005’te 364 milyar lira olan sektörün toplam aktifleri, bugün itibarıyla 2 trilyon lirayı çoktan aştı. Yani Türkiye finans sektörü altın çağını yaşarken, sektörün tasarruf bacağını oluşturan önemli kalemlerinden biri olan yatırım fonları ‘güdük’ kaldı.
SPK PİSTİ İYİ HAZIRLADI AMA YARIŞMACILARDA NİYET YOK
SPK Başkanı Ertaş, 5 Şubat’ta TSPB’nin düzenlediği konferansta aracı kurum temsilcilerine hitaben “İki yıldır yaptığımız çalışmalarla pisti hazırladık, pistte yarışacak atletleri akredite ettik, sıra siz yarışmacılarda” demişti. Aradan geçen iki aylık sürede TEFAS’ta günlük işlem hacminin hâlâ 30 milyon lira seviyesinde kalması, sektör kulislerinde, “SPK pisti çok iyi hazırladı ama yarışmacıların koşmaya niyeti yok” yorumlarını da beraberinde getirdi.
EN ÇOK BÜYÜYEN ALAN EMEKLİLİK FONLARI OLDU
Türkiye fon piyasasına bakıldığında sektördeki en önemli büyümenin emeklilik fonlarında yaşandığı göze çarpıyor. Emeklilik fonlarının büyüklüğü 2005 yılından bu yana 1.2 milyar liradan 40.5 milyar liraya ulaşırken, yatırımcı sayısı ise 2 milyon kişiden 18 milyon kişiye yükseldi.
Emeklilik fonlarında yaşanan bu gelişmenin en önemli nedeni ise başta Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yapılan yüzde 25’lik devlet katkısı olmak üzere ekonomi yönetimi ve SPK’nın sektöre yönelik yaptığı teşvik ve düzenlemeler. Sektörde yüzde 10’lara varan fon işletim ve yönetim kesintilerinin yüzde 2’lerin altına çekilmesi yatırımcıların emeklilik fonlarına olan ilgisini de artıran önemli etken oldu.
HEDEF 1 MİLYAR TL’LİK IŞLEM HACMİ
SPK Bakanı Ertaş, yıl sonunda TEFAS’ta günlük işlem hacminin 1 milyar liraya ulaşmasını beklediklerini kaydetti.
