`Tek faize geçebilir miyiz, henüz değil`

UZMANPARA

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı yılın ilk enflasyon raporunu açıklıyor.

İşte Başçı'nın konuşmasından satır başları:

*Geçen seneki bazdan kaynaklanan şubat-mart-nisan aylarında enflasyonu düşürücü etki gösterecek. Baz etkileri enflasyondaki düşüşün yılın ilk çeyreğinde olabildiğince erken başlamasına yardımcı olacak.

'DALGA BOYU BUGÜNLERDE YÜKSEK OLABİLİYOR'

*Küresel finans piyasalarında oynaklıklar devam ediyor.  Çin'e dair endişeler ve jeopolitik kaynaklı oynaklıklar yaşandı. Emtia fiyatları yakın dönemde düşüş eğilimini devam ettirdi. gelişmekte olan ülkelere portföy akımları zayıf seyretti, kur oynaklıkları yüksek oldu. İniş çıkışların dalga boyu bugünlerde yüksek olabiliyor.

PARA POLİTİKASINDA SIKI DURUŞ SÜRÜYOR

*Çok boyutlu tedbirler paketimizin Türkiye'de oynaklığı yumuşattığı gözleniyor. Çok boyutluda birinci boyut TL likitide politikası, ikinci boyut döviz likiditesi ve üçüncü boyut finansal istikrar, bunların her üçünde birden çalışmamız gerekiyor. Bundan sonra da bu araçların her birinin nasıl kullanılacağını iletişim politikası ile anlatacağız.

*Yurt içi belirsizliklerin azalması ve TCMB olarak uyguladığımız sıkı para politikası etkileri sınırlandırdı. TCMB fiyat istikrarını sağlamak amacıyla para politikasında sıkı duruşunu sürdürmektedir.

TEK FAİZE GEÇEBİLİR MİYİZ?

*Tek faize geçebilir miyiz, sorunun cevabı "henüz değil". Şu anda günlük likidite politikası ile ayarlama yapmanın daha avantajlı olduğu, diğer araçların etkilerini gösterdikçe küresel şokların etkilerini yönetebildiğimiz görüldükçe tekrar değerlendirebiliriz. Finansal istikrar boyutunda da attığımız adımlar sonuç verdi, bankaların uzun vadeli borçlanması başlamış oldu.

*Yakın dönemde küresel finansal koşullardaki sıkılaştırmanın yurt içi koşullara da yansımaları olmuştur. Şu ana kadar bizim çerçevemiz çok daha dayanıklı görünüyor.  Bu çerçeveden bugün itibariyle memnunuz. getiri eğrisi kredi üzerinde ciddi bir genişletici etki yapabiliyor.

'KREDİ TARAFINDA ENFLASYONA YUKARI YÖNLÜ RİSK GÖRMÜYORUZ'

*2015 sonunda tüketici kredi büyümesi yüzde 8,7, ticari kredi büyümesi yüzde 16,2 olarak gerçekleşti. Ticari kredilerin tüketici kredilerine göre daha fazla büyümesinin fiyat istikrarına, finansal istikrara ve dengelenme sürecine katkı yaptığını değerlendiriyoruz. Finansal koşullardaki sıkılığın sürmesi nedeniyle önümüzdeki dönemde yıllık kredi büyüme hızlarının makul seyredeceğini öngörüyoruz. Kredi tarafından enflasyona yukarı yönlü bir risk şu anda görmüyoruz.

DÜN AKŞAM EKK TOPLANTISI YAPILDI, NE ELE ALINDI?

*Mektup iletildikten sonra, bugün ilerleyen saatlerde paylaşacağız. Dün akşam saatlerinde EKK toplantısı yaptık. Gıda fiyatları konusunda EKK'ya bir rapor sunuldu, bu konuda son derece kararlı olunduğunu gördüm. Kırmızı et fiyatları konusunda tedbirlerin hızla alınması konusunda bir irade ortaya konuldu. Ekmek fiyatları ele alındı, gerekli açıklamaları ilgili bakanlarımız yapacaktır, kuvvetli bir irade sözkonusu. Gıda ve tütün dışı enflasyon tahminlerimizin üst bandına yakın gerçekleşti.
 
'ASGARİ ÜCRETEKİ AYRLAMARIN ETKİSİNİ YAKINDAN İZLEYECEĞİZ'

*Asgari ücrette yapılan ayarlamanın enflasyon üzerinde yansımalarını yakından izleyeceğiz. Artan maliyet unsurları çekirdek enflasyon eğilimindeki iyileşmeyi sınırlamaktadır.

'ENFLAYONUN ÇİFT HANEYE ÇIKMA OLASILIĞI AZ'

*Enflasyonun ocakta çift haneye çıkma olasılığı az, sonraki aylarda trendlere bağlı olacak. Enflasyonun yılın ilk çeyreğinde çift haneye çıkmaması için gayret göstereceğiz.

*Bundan sonra da dikkat edeceğimiz husus h ve ı endekslerinin düşmeye devam etmesi olacak, elimizdeki bütün politika araçlarını enflasyonu düşürücü yönde kullanmaya devam edeceğiz, ilave bir tedbir almak gerekirse de önümüzdeki dönemde alırız. Kararlı bir şekilde davranmamız gerekiyor ki enflasyon yıl sonunda yüzde 7,5 seviyesine yaklaşabilsin.

'FİYAT İSTİKRARINA ULAŞTIĞIMIZI SÖYLEMEK MÜMKÜN DEĞİL'

*Gelinen noktada fiyat istikrarına ulaştığımız söylemek elbette mümkün değildir. Enflasyonun yüzde 5 hedefine kalıcı olarak indirilebilmesi için bütün kurumların kararlı bir duruşta olmasının önemli olduğunu düşünüyoruz.

'CARİ AÇIK PROBLEMİ SON DERECE YÖNETİLEBİLİR SEVİYEDE'

*Cari açık problemi son derece yönetilebilir bir seviyeye gelmiş durumda, geçen yıl yüzde 4,5 seviyesinde bitirecek, bu yıl da yüzde 4,0'ün altına gelebilir.

*İktisadi faaliyetteki ılımlı artış eğilimi devam ediyor. Tüketici ve yatırım güvenindeki artışlar iç talebi destekleyebilir. Bu yıl ilk kez hanehalkının geliri borcundan daha hızlı artacak, bu da arzu edilen bir gelişme.

*2016 yılında iç talebin 2015'e göre bir miktar güçlenmesine, dış talebin toparlanma eğilimi sergilemesini bekliyoruz. Polonya'nın 2015 yılında işsizlik oranı yüzde 9,8 (önceki %9,6).

*Ham petrol fiyatları ve ABD doları cinsinden ithalat fiyatlarına dair varsayımlarımızda aşağı yönlü güncellemeler yaptık. Ham petrol fiyatları varsayımımızı 2016 için 54 dolardan 37 dolara düşürdük.

'ENFLASYON YÜZDE 5 HEDEFİNE ORTA VADEDE ULAŞABİLİR'

*Ortalama ithalat yıllık değişimlerinde 2016 yılı için yüzde 4,9 aşağı yönlü güncelleme yaptık. Gıda fiyatları varsayımımızı 2016 için yüzde 8'den yüzde 9'a çıkardık. Enflasyonun yüzde 5 hedefine orta vadede ulaşacağını değerlendiriyoruz. Enflasyonun 2016 yılında yüzde 7,5'e 2017 yılında yüzde 6'ya gerilemesini bekliyoruz.

ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELDİ

*2016 sonunda enflasyonun 70% olasılıkla %6,1-8,9 aralığında -orta noktası yüzde 7,5- gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (önceki %5,0-8,0 ile %6,5). 2017 sonunda enflasyonun 70% olasılıkla %4,2-7,8 aralığında -orta noktası yüzde 6,0- gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyon 2018 yılında yüzde 5'te istikrar kazanacaktır.

'BİRDEN FAZLA ARACI ENFLASYONU DÜŞÜRÜCÜ YÖNDE KULLANMA İHTİYACI VAR'

Toplantının ardından Başçı soruları yanıtladı:

*Şu anda birden fazla aracı enflasyonu düşürücü yönde kullanma ihtiyacı var. Para politikası yeterince sıkı.

*Hangi araç işe yarıyorsa, optimal, ideal politika kombinasyonunu bulmak zorundayız. Para politikası yeterince sıkı değilse gerekli ayarlamalar yapılabilir.

GEÇİŞ DÖNEMİNDE BOTAŞ'IN İHTİYACINI KARŞILADIK, REZERVDEKİ DÜŞÜŞ ONUNLA İLGİLİ

*BOTAŞ'ın döviz ihtiyacı azalana kadar döviz rezervimizi kullanmayı tercih ettik. Geçiş döneminde BOTAŞ'ın ihtiyacını karşıladık, rezervdeki düşüş onunla ilgili. BOTAŞ'ın marttan itibaren döviz talebi azalacak, ona bağlı olarak rezervlerin kullanılma hızını ayarlayacağız, marttan itibaren başa baş duruma gelebiliriz. Döviz satım ihaleleri gene ilave bir araç olarak kullanılacak.

'BU YIL YİNE HÜKÜMETE BİR MEKTUP YAZACAĞIZ'

*Bu yıl enflasyon yüzde 7,5 olsa dahi yine hükümete bir mektup yazmak durumunda kalacağız. Ciddi kararlar ve adımlar gerektiği zamanda atılabilir.

ARA TOPLANTIYA İHTİYAÇ VAR MI?

*(Ara toplantı ihtiyacı) faiz koridorunu korumamız bu ihtiyacı azaltıyor, bir sıkılaştırma gerekse, kurul üyeleri ile istişare ederek o sıkılaştırmayı her zaman yapmak mümkün. Çok sert bir tepki vermekte doğru olmayabilir, şu anki esnek çerçevenin bu tür bir ihtiyacı azaltacağını düşünüyoruz. Enflasyonu hedefe getirmek açısından gelişmekte olan ülkelerin durumu daha iyi.