Yerli, yabancıyı solladı!

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'nin (TSPB) Türkiye Sermaye Piyasası Raporu'na göre, 2014 yılında en yüksek getiriyi pay senetleri sağlarken, emeklilik fonlarının büyüklüğü artışını sürdürerek menkul kıymet yatırım fonlarının üzerine çıktı.

TSPB tarafından her yıl hazırlanan Türkiye Sermaye Piyasası Raporu'nun 2014 sayısı yayımlandı.

Türkiye ekonomisi 2014 yılında iç talepteki yavaşlamaya karşın net ihracatın katkısıyla yüzde 2,9 büyüme sağlandığı anımsatılan raporda, "Sene başındaki Türk lirasının hızlı değer kaybının ardından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) aldığı önlemlerle bir miktar toparlanma olsa da, yıllık TÜFE artışı yüzde 5'lik hedefi ve önceki yılki seviyesini aşarak yüzde 8,2 oldu. Sene başındaki faiz artışının ardından TCMB, mayıs ayından itibaren 1 haftalık repo faizlerini kademeli şekilde düşürerek temmuz ayında yüzde 8,25'e çekti. Ancak, eylül ayından itibaren artan jeopolitik riskler ve finansal piyasalarda yaşanan oynaklığa karşı gecelik repo faizlerinin yüzde 8 civarından yüzde 10 civarına çıkmasını sağladı" ifadelerine yer verildi.

Dünya Borsalar Federasyonunun 59 borsadan derlediği verilere göre, 2014 yılında Borsa İstanbul'un kote olan şirketlerin toplam piyasa değeri sıralamasında önceki yıla göre 6 puan yükselerek 30. sıraya çıktığı bilgisi verilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Toplam piyasa değerinin milli gelire oranı ise yüzde 27 ile yüzde 92 olan dünya ortalamasının epey altında kaldı. 2013 yılında en fazla değer kaybeden endekslerden bir olan BIST 100, 2014'te dolar bazında yüzde 16 değer artışı ile karşılaştırılan ülkeler arasında 13. sırada yer aldı. Önceki yıllarda olduğu gibi likit yapısını koruyan Borsa İstanbul, dünyada pay senedi işlem hacmi sıralamasında 20. sırada yer aldı.

Borsa, pay senedi hacminin piyasa değerine bölünmesiyle hesaplanan devir hızı sıralamasında ise 4. sırada. Borsalarda işlem gören borçlanma aracı işlemlerinde 8. sırada yer alan Borsa İstanbul'da kote tahvil sayısı nispeten düşük kaldı. Vadeli işlem hacminde ise Borsa İstanbul, karşılaştırmada 27. sırada kaldı. Menkul kıymet yatırım fonları büyüklüğünde Türkiye 46 ülke arasında 31. sırada.

EN YÜKSEK GETİRİYİ PAY SENETLERİ SAĞLADI

Raporda, 2014 yılında Türkiye'deki yatırım araçları arasında en yüksek getiriyi yüzde 26 ile pay senetleri sağladığı, TL cinsinden mevduat reel getiri oluşturmadığı belirtildi.

2013 yılında en yüksek getiri sağlayan avro cinsinden yatırımların ise 2014 yılının en fazla değer kaybeden yatırım araçları olduğuna işaret edilen raporda, şu bilgilere yer verildi:

"2014'te Borsa İstanbul'da işlem gören pay senetlerinin piyasa değeri yüzde 24 artarak 647 milyar TL'ye çıktı. Pay senedi piyasasında günlük ortalama işlem hacmi yüzde 7 artarak 3,5 milyar TL'ye ulaştı. Geçen yıl vadeli işlem hacmi hafif bir artışla 435 milyar TL oldu. Bu işlemlerin yüzde 92'si borsa endeksine dayalı sözleşmelerde yapıldı. 2012 Aralık'ta başlayan opsiyon işlemleri ise bir yılda 10 kat artarak 1 milyar TL oldu. Son yıllarda hızlı büyüyen özel sektör tahvil ihraçları 2014 yılında yüzde 20 artışla 66 milyar TL'ye çıktı. Gösterge tahvil faiz oranları mart ayında yüzde 11,6'ya kadar çıkarken, iç ve dış etkenlerle kademeli bir şekilde düşerek yılı yüzde 8 seviyesinde kapattı.

Toplam yurtiçi tasarruflar, 2014 sonunda önceki yıla göre yüzde 15 artarak 1,6 trilyon TL oldu. Hanehalkı tasarrufları ise Eylül 2014 sonu itibarıyla yüzde 20 artarak 704 milyar TL'ye ulaştı. 2014'te sermaye piyasası araçlarının toplam tasarruflardaki payı 2 puan artarak yüzde 33 oldu. Yurtiçi tasarruflarda en yüksek paya sahip olan mevduat 2014 yılında yüzde 11 artışla 1 trilyon TL'nin üzerine çıktı."

YERLİ BİREYLER YÜZDE 17'SİNE SAHİP

Yatırımcıların toplam pay senedi portföyünün endeksteki yükselişle beraber yüzde 28 artarak 249 milyar TL olduğu ifade edilen raporda, yabancı yatırımcıların halka açık pay senetlerindeki payının 1 puanlık artışla yüzde 64'e çıktığı dile getirildi.

Raporda, şunlar kaydedildi:

"10 yabancı şirket ve 10 yabancı fon, halka açık pay senetlerinin yüzde 17'sine sahip. Yerli bireyler, halka açık pay senetlerinin yüzde 17'sine sahip. Bu tutarın yaklaşık yarısı 1.000 yatırımcıda. 2014 yılında yerli yatırımcıların pay senedi portföyleri dolar cinsinden yüzde 16, yabancı yatırımcılarınki ise yüzde 14 değer kazandı. 2014 yılında yabancı yatırımcıların pay senetlerini ortalama elde tutma süresi 313 günden 290 güne düşerken, yerli yatırımcılarda bu süre fazla değişmeyerek 41 günde kaldı.

2014'te devlet iç borçlanma senetlerinin toplam portföy değeri yüzde 9 artarak 460 milyar TL oldu. Özel sektör borçlanma araçlarındaki yatırımcı sayısı bir önceki yıla göre yüzde 17 azalarak 138 bine geriledi. Diğer yandan bu araçların değeri yüzde 24 artışla 45 milyar TL oldu."

Emeklilik fonlarının portföy büyüklüğünün menkul kıymet yatırım fonlarının üzerinde çıktığı aktarılan raporda, "2014 yılında menkul kıymet yatırım fonlarındaki yatırımcı sayısı hafif gerilerken, portföy büyüklüğü yüzde 17 artarak 36 milyar TL seviyesine ulaştı.

Devlet katkısının etkisi ile 2014 yılında sayıları 1 milyon kişi artarak 5 milyonu aşan bireysel emeklilik fonu yatırımcılarının portföy büyüklüğü, devlet katkısı hariç 10 milyar TL büyüyerek 35 milyar TL oldu" denildi.