Turkishtime tarafından hazırlanan “Ar-Ge 250, Türkiye’nin En Çok
Ar-Ge harcaması yapan şirketleri” araştırmasına göre 2018 yılında en
fazla Ar-Ge harcaması yapan şirket, 2.162.839.458 lira ile ASELSAN
oldu.Ar-Ge 250 araştırmasının ilk 10’unda savunma ve havacılıktan 4,
otomotivden 3, beyaz eşyadan 1, telekomdan 1, elektronikten 1 şirket
bulunuyor. İlk 10’daki savunma ağırlığına karşı ilk 50’de otomotiv
sektörünün liderliği dikkat çekiyor. İlk 50’de yer alan otomotiv ve
otomotiv yan sanayii şirketlerinin sayısı 11’e ulaşıyor.
Ekonomi ve iş dünyası portalı Turkishtime tarafından hazırlanan ve
2013 yılından bu yana Türkiye’de inovasyon ve Ar-Ge’nin nabzını tutan
Ar-Ge 250 araştırmasının kapsamı bu yıl genişledi. Daha önce Türkiye
ihracat sıralamasındaki “İlk 1000 İhracatçı Firma” araştırması
kapsamında toplanan veriler ile halka açık şirketlerin Kamuyu
Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderdikleri bilançolar temel alınarak
oluşturulan liste, bu yıl Türkiye ihracat sıralamasındaki ilk 500
firma tarafından verilen bilgiler ve Borsa İstanbul şirketlerinin
Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptıkları açıklamalar ile T.C.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan onaylı Ar-Ge merkezine sahip
firmaların Ar-Ge 250 araştırması kapsamında yaptıkları bildirimlerden
yola çıkılarak hazırlandı.
Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da Ar-Ge 250 araştırmasının
zirvesinde savunma sanayinin gururu, kamu kuruluşu ASELSAN var.
Aselsan’ın Ar-Ge harcamaları bu yıl 2 milyar 162 milyon liraya
ulaştı.Bu rakam geçen yıl 1 milyar 674 milyon TL’ydi. ASELSAN, toplam
cirosunun dörtte birini (Yüzde 24) Ar-Ge’ye ayırıyor. ASELSAN Yönetim
Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Prof. Dr. Haluk Görgün’ün verdiği
bilgiye göre şirket 2018 yılında 65 milyon doları öz kaynaklı, 410
milyon doları dış kaynaklı olmak üzere toplamda 475 milyon dolarlık
Ar-Ge harcaması gerçekleştirdi. ASELSAN sözleşmeli projeler dışında
her yıl cirosunun yüzde 7’sini yenilikçi araştırmalar ile mevcut
sistemleri daha ileriye taşımaya ve yeni teknolojileri bu sistemlere
dahil etmeye yönelik “Öz kaynaklı Ar-Ge projeleri” için ayırıyor.
Ar-Ge 250’nin ikinci sırası da değişmedi: Havacılık sektörünün
milli devi, Tusaş. Tusaş 2018 yılında 1 miyar 575 milyon liralık Ar-Ge
harcaması yaptı. Şirketin Ar-Ge harcamaları geçen yıl ilk kez 1 milyar
TL’yi geçmişti. Tusaş da, Aselsan gibi cirosunun yaklaşık dörtte
birini (Yüzde 26) Ar-Ge’ye ayırıyor.
Ar-Ge 250 araştırmasında geçen yılın üçüncüsü Ford, bu yıl da
Ar-Ge 250’de yerini korudu. Şirket 2018’de 666 milyon TL Ar-Ge
harcaması yaptı. Ford Otomotiv, bilindiği gibi Türkiye’nin en çok
ihracat yapan şirketleri listesinin de zirvesinde yer alıyor. Ar-Ge
olmadan dünyanın dört bir yanına ihracat yapmak kolay değil. Ford
Otosan bu başarıya “açık inovasyon” stratejisiyle ulaştı.

LOKOMOTİF SAVUNMA VE OTOMOTİV

Dünyada Ar-Ge’nin lokomotifliği bilişim ve ilaç şirketleri
üstlenirken Türkiye’de Ar-Ge 250 listesinin zirvesine savunma ve
otomotiv şirketleri damga vuruyor. İlk 10’daki savunma ağırlığına
karşı ilk 50’de otomotiv sektörünün ağırlığı dikkat çekiyor. İlk 50’de
yer alan otomotiv ve otomotiv yan sanayii şirketlerinin sayısı 11’e
ulaşıyor. İlk 50’de, savunma ve havacılık sektöründen ise 8 şirket yer
alıyor. Ar-Ge 250 listesinin ilk 50’si arasında sadece 4 ilaç şirketi
(Abdi İbrahim, Deva Holding, Sanofi, Nobel İlaç), ve telekom ağırlıklı
Turkcell ve Türk Telekom’u da katarsak 4 bilişim şirketi yer buluyor.

CİRODAN ASLAN PAYINI AR-GE’YE AYIRANLAR…

Bununla birlikte Ar-Ge harcamalarının cirodan aldığı paya göre
bakıldığında ise bilişim şirketlerinin önde olduğu görülüyor. FBT
Finansal Bilgi Teknolojileri, Compello Bilgi Teknolojisi, 4Maps Bilgi
Teknolojileri, Vispera Bilgi Teknolojileri gibi görece küçük
şirketler, cirolarının yaklaşık yüzde 70 gibi çok büyük kısımlarını
Ar-Ge’ye ayırıyorlar. Yazılımın yerli devi Logo da cirosunun yüzde 45
gibi çok büyük kısmını Ar-Ge’ye ayırıyor.
Yem şirketi Balıkesir Yem cirosunun tamamını, ilaç sektöründen Era
Pharma Solutions ise yüzde 90’ından fazlasını Ar-Ge’ye ayırıyor.
Cirodan Ar-Ge’ye aslan payı ayıran bir başka sektör, tahmin
edileceği gibi savunma ve havacılık. Toplam Ar-Ge harcamasına göre
listenin birincisi ASELSAN, 2018 yılında toplam gelirlerinin yüzde
24’ünü, ikincisi Tusaş yüzde 26’sını, dördüncüsü Roketsan yüzde 25’ini
Ar-Ge’ye harcadılar.

ARAŞTIRMANIN YENİLİĞİ: KADIN AR-GE UZMANLARI

Ar-Ge 250 araştırmasının bu yılki yeniliklerinden biri, Ar-Ge’de
görev yapan kadın uzman sayılarıyla ilgili bilgiye de yer vermesi.
Ar-Ge merkezinde çalışan kadın personel sayısında Türkiye’nin lideri
Ar-Ge 250’nin şampiyonu ASELSAN. ASELSAN’ın Ar-Ge merkezinde 849 kadın
personel görev yapıyor. ASELSAN’ı 458 kadın Ar-Ge uzmanıyla Ar-Ge
250’nin ikincisi TUSAŞ takip ediyor. Üçüncü sırada ise ana listenin
üçüncüsü Turkcell var. Turkcell’in Ar-Ge merkezinde 364 kadın personel
görev yapıyor. Bilişim sektörü şirketlerinin kadın Ar-Ge uzmanları
sayısında öne çıktığı görülüyor. Nitekim Logo Yazılım da 167 kadın
uzmanla bu listede 10. sırada yer alıyor.

AR-GE ORDULARI

ASELSAN’ın Ar-Ge’de görev yapan 3 bin 695 lisans ve lisans üstü
uzmanla, tıpkı harcamalarda olduğu gibi uzman insan kaynağında da
zirvede yer aldığı görülüyor. ASELSAN’ın dikkat çekici bir özelliği,
kendisinden sonra gelen ikinci şirketin yaklaşık iki katı lisans ve
lisans üstü personele yer vermesi.
ASELSAN’ı lisans ve lisans üstü uzman sıralamasında Ar-Ge 250
listesinin ikinci sırasındaki TUSAŞ 2 bin 88 uzmanla, üçüncü
sırasındaki Ford bin 297 mühendisle takip ediyorlar.
Lisans ve lisans üstü personel sayısında dikkat çeken bir başka
şirket, bin 27 uzmanıyla bu kategoride dördüncü sırada yer alan
Turkcell.

AR-GE’NİN MEYVESİ PATENT

Ar-Ge’nin meyvesi patent ve faydalı ürünlerdir. Ar-Ge merkezinde
alınan patent sayısına göre Türkiye’nin lideri Vestel. Vestel Ar-Ge
merkezinde sürdürdüğü çalışmalar sonucunda 437 patent tescil ettirmiş.
Turkcell 378 patentle onu izliyor. Üçüncü sırada ise 281 patentle
sürpriz bir şirket, otomotiv yan sanayinin köklü firması TIRSAN yer
alıyor. Zorlu Holding’in bir başka şirketi Vestel Elektronik de 125
patentle ilk 10’da yer alıyor.

“KATMA DEĞER YOLCULUĞUNUN HARİTASI”

Turkishtime Yönetim Kurulu Başkanı Filiz Özkan, Türkiye’nin
sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlamasının tek yolunun katma
değerin artırılmasından geçtiğini belirterek, bu hedefe giden yolda
Ar-Ge’nin kilit öneme sahip olduğunu vurguladı. Ar-Ge harcamalarının
gayri safi yurtiçi hasılaya olan payının geçtiğimiz yıllarda ilk kez
yüzde 1’i geçtiğini hatırlatan Özkan, “Ancak bu oran yeterli değildir.
Sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için Ar-Ge harcamalarının payının ilk
aşamada yüzde 3’e yükseltilmesi şarttır” dedi. Özkan, Turkishtime
tarafından hazırlanan araştırmanın geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu
yıl da Ar-Ge’deki trendleri ortaya koyduğunu belirterek, “Ar-Ge 250
araştırması sayesinde Türkiye’nin katma değer yolculuğunun hangi
noktasında olduğunu görebiliyoruz” diye konuştu.




Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey