Risk Ölçüm Esasları
Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber hükümleri çerçevesinde, Rota Portföy Yönetimi A.Ş. Yönetim Kurulu Kararı ile belirlenmiş risk ölçüm esasları aşağıda yer almaktadır.Fonun yatırım stratejisi ile yatırım yapılan varlıkların yapısına ve risk düzeyine uygun bir risk yönetim sistemi oluşturulmuştur. Risklerin ölçülmesinde uluslararası kabul görmüş, düzenlemelerde yer verilen standart ve gelişmiş istatistik yöntemleri kullanılır. Hesaplamalar izleyen günlere ait risk tahmini içerdiğinden, tahminlerin isabetliliği sonradan gerçekleşen değerler ile karşılaştırılarak günlük olarak izlenir.
Fonun maruz kalabileceği risklerin ölçümünde kullanılan yöntemler şunlardır:
Piyasa Riski: Fon portföyünün içerisindeki gayrimenkullerin maruz kaldığı piyasa riski ayda bir yapılacak senaryo analizi ile ölçülmektedir. Senaryo analizinde gayrimenkul fiyatlarını yansıtan bir endeks üzerinden Beklenen Kayıp değeri hesaplanır. Analizde kullanılacak olan endeks verisi gayrimenkul fiyatlarında yaşanan en büyük değer kayıplarının tespitinde kullanılmaktadır. Sermaye piyasası ve gayrimenkul yatırımları için portföyün maruz kaldığı piyasa riski günlük yapılacak RMD analizi ile ölçülür. Ölçüm yapılan enstrümanlar için günlük veriler kullanılarak hesaplanacak aylık RMD değerleri, %99 güven aralığında takip edilir. Gayrimenkul yatırımları, yatırımları yansıtan bir endeks üzerinde RMD hesaplamalarına dahil edilirken, Para Piyasası enstrümanları piyasa riski sıfır kabul edildiğinden RMD hesaplamaları dışında tutulur.
Likidite Riski: Fonun gayrimenkul yatırımlarından oluşan bölümünün likidite riski, gayrimenkullerin likidite sürecini etkileyen kriterlerin, etkileme ölçülerine göre ağırlıklandırılıp ortalamasının alınması ile bulunan risk değerinin Risk Birimi tarafından belirlenecek olan |||Zorunlu Likiditasyon Katsayısı||| ile bölünmesi ile bulunan risk değerlerinin gayrimenkullerin fon toplam değeri içerisindeki ağırlıkları kullanılarak hesaplanan |||ağırlıklı ortalama risk değeri||| ile ölçülür.
Kar Payı Oranı Riski : Kardan pay almaya dayalı kira sertifikası, katılma hesabı vb. menkul kıymetlerin değerlemelerinde ikincil piyasalarda yaşanabilecek getiri oranı değişimleri sonucunda oluşan etki durasyon ve bir baz puanın fiyat etkisi (PVBP) ile ölçülmektedir. Pozisyon bazında durasyon ve PVBP hesaplamalarına ilave olarak portföy bazında da durasyon ve PVBP hesaplaması yapılmaktadır.
Döviz Kuru Riski: Fonun maruz kaldığı döviz riski net açık döviz pozisyonunun hesaplanması sonucunda ölçülür. Döviz riskine maruz menkul kıymetler ile yabancı para cinsinden borçlanmalar ve finansman kullanımlarının netleştirilmesi sonucunda elde edilen net açık döviz pozisyonun mutlak değerinin fon toplam değerine oranı yönetim kurulunca belirlenen oranı geçemez. İlave olarak döviz kurlarında +/- %10 oranında gerçekleşebilecek oynaklıkların net açık döviz pozisyonu üzerindeki etkileri sınırlamalar ile uyumluluğun korunabilmesi için takip edilir.
Finansman Riski : Finansman riski analizinde fon gelirlerinin fon çıkışlarını karşılama oranı hesaplanır. Kira gelirleri olmayan gayrimenkul yatırımı bulunan fonlarda gelirlerin giderleri karşılama oranı takip edilmez, bunun yerine Net Nakit İhtiyacı Analizi yapılır ve Giderlerin Nakit Girişi ile Karşılanacak oranı hesaplanır. Ek olarak, Fon Toplam değerinin azami %50` si oranında finansman kullanılabilir. Bu kapsamda finansman kullanım oranı olan LTV (Loan to Value) hesaplanır. Bu oranın %45 seviyesine ulaşması durumunda Yönetim Kuruluna bilgi verilir.
Yoğunlaşma Riski : Fon portföyü içerisinde yer alan menkul kıymetlerin risk / getiri açısından ortak özellikleri dikkate alınarak varlık grupları oluşturulur. Oluşturulan bu varlık gruplarına yatırım sınırlamaları atanır. Bu kapsamda varlık grupları ve bu grupların limitleri belirlenir. Fon portföyünde yer alan gayrimenkullerin yoğunlaşma riski, her bir gayrimenkulün bir bütün olarak fon toplam değeri içerisindeki ağırlığının takibi ile gayrimenkullerin bulunduğu coğrafi bölge, gayrimenkul türü gibi kriterlerin takibi yapılır.
Karşı Taraf Riski Borsa dışında taraf olunan türev araç ve swap sözleşmeleri nedeniyle maruz kalınan karşı taraf riski, piyasaya göre ayarlama yöntemi ile hesaplanır ve karşı taraf riski fon toplam değerinin %10`unu aşamaz.
Kaldıraç Riski: Kaldıraç yaratan işlemlere ilişkin olarak araç bazında ayrı ayrı hesaplanan pozisyonların mutlak değerlerinin toplanması suretiyle ulaşılan toplam pozisyonun fon toplam değerine oranı |||kaldıraç||| olarak tanımlanmaktadır. Fonun kaldıraç yaratan işlemlerden kaynaklanan risklerinin ölçümünde Açık Pozisyon Tutarı (Standart Yöntem) kullanılır. Hesaplanan, türev araçlar nedeniyle maruz kalınan açık pozisyon tutarı fon toplam değerinin %20` sini aşamaz.Kaldıraç yaratan işlemlerden kaynaklanan pozisyon büyüklükleri hesaplamalarında ve netleştirme, riskten korunma varsayımlarında Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber`de yer alan yöntemler esas alınır. Sermaye piyasası riski oluşturmayan gayrimenkul yatırımları hariç geri kalan portföyün yarattığı kaldıraç günlük yapılacak kaldıraç riski hesaplamaları ile ölçülmektedir.
