hesaplanan iç verim oranı ile fon değerleme tarihine kadar ilerletilerek belirlenir. Kupon
oranı, vade başlangıcı ile fon değerleme tarihi arasında BİST TRLEF endeksinin getirisi
dönemselleştirilerek ve (varsa) ihraççı tarafından açıklanan ek getiri oranı eklenerek
belirlenir. Bu kupon oranının vade sonuna kadar devam edeceği varsayılır.
1.2. Altına Dayalı Kira Sertifikalarına İlişkin Değerleme Yöntemi:
(a) Değerleme gününde ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasının ilgili
pazarında alım satıma konu olması halinde, en son seans ağırlıklı ortalama takas fiyatı
esas alınarak değerleme tarihi olan bir sonraki iş günü için iç verim oranı ile ilerletilerek
değerleme fiyatı belirlenir. Söz konusu fiyat, değerleme gününe ait gram altın fiyatına
oranlanarak değerleme fiyatı belirlenir. Gram altın fiyatı ise, değerleme günündeki BİAŞ
Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında oluşan T+0 valörlü Standart Altın ABD
doları/Ons ağırlıklı ortalama takas fiyatı ile ABD Doları/Ons fiyatı Ons-gram dönüşüm
katsayısı (32,1507465) ve TCMB tarafından 15:30`da gösterge niteliğinde açıklanan ABD
doları döviz alış kuru çarpılarak belirlenir.
(b) İlgili kıymetin değerleme gününde borsada alım satıma konu olmaması
durumunda, son işlem tarihindeki fiyatından, son işlem tarihindeki gram altın fiyatı
arındırılarak bulunan fiyat, değerleme tarihi olan bir sonraki iş gününe kadar iç verim
oranı ile ilerletilerek değerleme fiyatı hesaplanır. Söz konusu fiyat, değerleme gününe
ait gram altın fiyatına oranlanarak değerleme fiyatı belirlenir. Gram altın fiyatı ise,
değerleme günündeki BİAŞ Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında oluşan T+0
valörlü Standart Altın ABD doları/Ons ağırlıklı ortalama takas fiyatı ile ABD Doları/Ons
fiyatı, Ons-gram dönüşüm katsayısı (32,1507465) ve TCMB tarafından 15:30`da gösterge
niteliğinde açıklanan ABD doları döviz alış kuru çarpılarak belirlenir.
2. Varlığa ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Değerleme Yöntemi:
(a) Değerleme gününde ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasının ilgili pazarında
alım satıma konu olması halinde, en son seans ortalama takas fiyatı esas alınarak fon
değerleme tarihi olan bir sonraki iş günü için iç verim oranı ile ilerletilerek değerleme
fiyatı belirlenir.
(b) Değerleme gününde ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasının ilgili pazarında
alım satıma konu olmaması halinde ise son işlem tarihindeki kirli fiyat esas alınarak son
işlem tarihindeki fiyattan hesaplanan getirinin vade sonuna kadar devam ede ceği
varsayımıyla fon değerleme tarihine kadar iç verim oranı ile ilerletilmesiyle belirlenir.
3. Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Değerleme Yöntemi:
(a) Değerleme gününde ilgili kıymetin ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasının
ilgili pazarında alım satıma konu olması halinde, en son seans ortalama takas fiyatı esas
alınarak fon değerleme tarihi olan bir sonraki iş günü için iç verim oranı ile ilerletilerek
değerleme fiyatı belirlenir.
(b) Değerleme gününde ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasının ilgili pazarında
alım satıma konu olmaması halinde ise son işlem tarihindeki kirli fiyat esas alınarak son
işlem tarihindeki fiyattan hesaplanan getirinin vade sonuna kadar devam ede ceği
varsayımıyla fon değerleme tarihine kadar iç verim oranı ile ilerletilmesiyle belirlenir.
4. Yurt Dışında İhraç Edilen Yabancı Para Cinsinden Kira Sertifikalarına İlişkin
Değerleme Yöntemi:
(a) Değerleme gününde ilgili kıymete ilişkin veri dağıtım kanalları üzerinde fiyat
oluşması halinde, TSİ 17:30-18:00 saat aralığında herhangi bir anda veri dağıtım
kanallarından alınan alış ve satış fiyat kotasyonlarının ortalamasına (temiz fiyat) fon
değerleme tarihine ilişkin birikmiş kira ilave edilerek kirli fiyatı bulunur.
(b) Değerleme fiyatı kirli fiyatın TCMB tarafından 15:30`da gösterge niteliğinde
açıklanan döviz alış kurlarından Türk lirasına çevrilmesiyle belirlenir.
(c) Değerleme tarihinde fiyat bulunmaması durumunda değerleme fiyatı, en
son açıklanan alış ve satış fiyat kotasyonlarının ortalamasına (temiz fiyat) birikmiş kira
eklenerek belirlenir.
5. Yurt İçinde İhraç Edilen Yabancı Para Cinsinden Kira Sertifikalarına İlişkin Değerleme
Yöntemi:
(a) Değerleme tarihinde ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasının ilgili
pazarında T+1 valörlü olarak alım satıma konu olması halinde, en son T+1 seans ağırlıklı
ortalama fiyatı değerleme fiyatı olarak belirlenir. Borsada belirlenen fiyat T+1 fiyatı
olduğu için iç verime tabi tutulmaz.
(b) Değerleme tarihinde ilgili kıymetin BİAŞ Borçlanma Araçları Piyasasında
alım satıma konu olmaması halinde değerleme fiyatı son işlem tarihindeki kirli fiyat esas
alınarak son işlem tarihindeki fiyattan hesaplanan getirinin vade sonuna kadar devam
edeceği varsayımıyla iç verim oranı ile ilerletilmesiyle belirlenir.
(c) Değerleme fiyatı kirli fiyatın TCMB tarafından 15:30`da gösterge niteliğinde
açıklanan döviz alış kurlarından Türk lirasına çevrilmesiyle belirlenir.
6. Yurt Dışı Borsalarda İşlem Gören Yabancı Ortaklık Paylarına İlişkin Değerleme
Yöntemi:
(a) Değerleme günü Türkiye saatiyle (TSI) 18:00 itibariyle ilgili kıymetin alım
satıma konu olduğu Borsada gün sonu işlemlerin tamamlanması halinde, ilgili kıymetin
kapanış fiyatı, kapanış fiyatının olmaması/oluşmaması durumunda ise en son seans
ağırlıklı ortalama fiyatı kullanılarak TCMB tarafından 15:30`da gösterge niteliğinde
açıklanan döviz alış kurlarından Türk lirasına çevrilmesiyle değerleme fiyatı belirlenir.
(b) Değerleme günü Türkiye saatiyle (TSI) 18:00 itibariyle ilgili kıymetin alım
satıma konu olduğu Borsada gün sonu işlemlerin tamamlanmaması halinde, ilgili
kıymetin veri dağıtım kuruluşları tarafından TSI 17:30-18:00 arasındaki herhangi bir anda
alınan ağırlıklı ortalama fiyatı TCMB tarafından 15:30`da gösterge niteliğinde açıklanan
döviz alış kurundan Türk lirasına çevrilmesiyle değerleme fiyatı belirlenir. Değerleme
günü ilgili piyasada işlem geçmemesi halinde son işlem tarihindeki değerleme fiyatı
kullanılacaktır.
7. Organize Piyasada İşlem Görmeyen Türev Araç Sözleşmelerine İlişkin Değerleme
Yöntemi:
(a) Borsa dışı türev araç sözleşmeleri fon portföyüne dahil edilmeden önce, Yatırım
Fonları Rehberi`nin 5.2. maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde söz konusu
varlıkların |||adil bir fiyat||| içerip içermediği yeterli ve genel kabul görmüş bir fiyatlama
modeli kullanılarak değerlendirilir.
(b) Fiyat açıklama dönemlerinde forward ve swap sözleşmesinin değerlemesinde güncel
piyasa fiyatı kullanılır. Karşı taraftan fiyat kotasyonu alındığı durumlarda söz konusu fiyat
değerlemede kullanılmadan önce fiyatın uygunluğu yeterli ve genel kabul görmüş bir
fiyatlama modeli aracılığıyla ve diğer prosedürler çerçevesinde değerlendirilir.
(c) Değerlemede kullanılmak üzere güncel piyasa fiyatının bulunmadığı durumlarda
ve/veya karşı taraftan fiyat kotasyonu alınamadığı durumlarda yeterli ve kabul görmüş
bir fiyatlama modeli kullanılarak değerleme yapılır. Bu tür sözleşmeler için
uygulanabilecek genel esaslar aşağıdaki gibidir:
Forward sözleşmeler için dayanak varlığın spot fiyatına değerleme günü ile forward
işlemin vade tarihi arasındaki gün sayısına tekabül eden uygun TL ve döviz piyasa faizleri
ile ilerletilerek teorik fiyat hesaplanır. Dayanak varlığın spot fiyatı Finansal R aporlama
Tebliği`nin fiyat raporlarına ilişkin portföy değerleme esasları başlıklı 9 uncu maddesinde
yer alan esaslara göre tespit edilir.
Swap sözleşmeleri için, sözleşmenin konusuna göre borçlanma aracı fiyatlaması yöntemi
(IRR) ya da forward faiz oranı anlaşması (Forward Rate Agreement -FRA) yöntemi gibi
bugünkü değer hesaplama yöntemleri ile sözleşmenin niteliğine uygun diğer genel kabul
görmüş teorik fiyatları kullanılarak teorik fiyat belirlenir. Dayanak varlığın spot fiyatı
Finansal Raporlama Tebliği`nin fiyat raporlarına ilişkin portföy değerleme esasları başlıklı
9 uncu maddesinde yer alan esaslara göre tespit edilir.
Borsa dışı sözleşmelerin nitelikleri dikkate alınarak farklı yöntemler de belirlenebilir.
(d) Karşı taraftan fiyat kotasyonu alındığı durumlarda hesaplanan teorik fiyat
ile karşı tarafın verdiği fiyat arasında oluşması muhtemel farkın kabul edilebilir
seviyesinin hesaplanan teorik fiyatın en fazla %20`si kadar olması esastır.
Söz konusu varlıklara ilişkin alınan kotasyon ile hesaplanan teorik fiyat arasında
%20 veya daha fazla oranda fark olması halinde, kotasyon fiyatının marj içine çekilmesi
için karşı kuruma başvurulur. Karşı tarafın hesapladığı yeni fiyatın yine marj içind e
olmaması halinde, Risk Yönetimi Birimi tarafından Genel Müdür`e yazılı ve gerekçeli
bilgilendirme yapılarak alınan son fiyat üzerinden işlem gerçekleştirilir ve değerlemede
bu fiyat kullanılır.
Alınan varlıklar portföye dahil edildikten sonra vade sonuna kadar karşı
taraftan fiyat kotasyonu alınarak yukarıdaki prosedür tekrarlanır.
8. Borsa Dışı Vaad Sözleşmelerine İlişkin Değerleme Yöntemi:
(a) Borsa Dışı vaad sözleşmelerinin |||adil bir fiyat||| içerip içermediği sözleşmenin getirisi
ile borsada veya borsa dışında işlem gören benzer vade yapısına sahip işlemlerin
ortalama getirisinin karşılaştırılması gibi yöntemler kullanılarak kontrol edilir.
(b) Bu sözleşmeler, vade sonuna kadar işleme ait iç verim oranı ile değerlenir.
9. Fon Katılma Paylarının Değerlemesine İlişkin Esaslar:
Fon katılma payları, değerleme günü itibarıyla en son açıklanan fiyatlar esas alınarak
değerlenir. Örneğin, 08/03/2023 değerleme tarihinde fon sepeti fonları dışındaki
fonların portföyünde yer alan fonların değerlemesi yapılırken 07/03/2023 (T -1)
değerleme tarihli fiyat kullanılır. Fiyatın açıklanmadığı durumda, en son açıklanan fiyat
kullanılır.
Yabancı yatırım fonları için fon fiyatının TCMB tarafından 15:30`da gösterge niteliğinde
açıklanan döviz alış kurundan Türk lirasına çevrilmesiyle değerleme fiyatı belirlenir.
10. İleri Valörlü Altın İşlemlerine İlişkin Değerleme Yöntemi:
İleri valörlü altın işlemlerinde BIST Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası günlük
bültenindeki fiyat baz alınır. Fiyat bulunmadığı takdirde, T+1 gününde işlem yapılan
günkü işlem fiyatı ile değerleme yapılır. Bu şekilde fon portföyüne birden fazla fiyattan
işlem yapılması durumunda, değerleme, yapılan işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatı ile
yapılır. T+2 ve daha ileri valörlü işlem yapılması halinde valör tarihinde bülten verisi
bulunmaması halinde işlemin valör tarihinden daha yakın valördeki bülten verilerine
bakılarak, işlemin valör tarihine en yakın fiyat baz alınarak değerleme yapılır.
11. İleri Valörlü Kira Sertifikaları İşlemlerine İlişkin Değerleme Yöntemi:
(a) İleri valörlü alınan kira sertifikaları valör tarihine kadar diğer kira sertifikalarının
arasına dahil edilmez. İleri valörlü satılan kira sertifikaları ise valör tarihine kadar portföy
değeri tablosunda kalmaya ve değerlenmeye devam eder. İleri valörlü kira sertifikaları
alım ve satım işlemleri ayrı bir vadeli işlem sözleşmesi olarak değerlenir. İşlem tutarları
ise valör tarihine kadar takastan alacak veya takasa borç olarak takip edilir.
(b) İleri valörlü sözleşmenin değeri alış ve satış işlemlerinde aynı yöntemle hesaplanırken
işlem alış ise pozitif (+), satış ise negatif (-) bir değer olarak portföy değeri tablosuna
yansır. Aynı valörde ve aynı nominal değerde hem alış hem de satış yapılmış ise portföy
değeri tablosunda her iki işlem aynı değerde fakat alış işlemi pozitif (+) satış işlemi ise
negatif (-) olarak gözükecektir. Bu şekilde açtığı pozisyonu ters işlemle kapatmış olan
fonlarda bu işlemler portföy değeri üzerinde bir etki yaratmayacaktır.
(c) İleri valörlü işlemlerin değerlemesi ise aşağıdaki formüle göre yapılacaktır:
İşlemin değeri = Vade sonu Değeri / (1+Bileşik Getiri Oranı /100)(vkg/365)
Vade Sonu Değer: Alım satım yapılan kira sertifikalarının nominal değeri
Bileşik Getiri Oranı: Varsa değerleme gününde BIST`da valör tarihi işlemin valör tarihi ile
aynı olan işlemlerin ağırlıklı ortalama getiri oranı, yoksa değerleme gününde BIST`da aynı
gün valörlü gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama getiri oranı, yoksa en son aynı gün
valörlü olarak işlem gördüğü gündeki aynı gün valörlü işlemlerin ağırlıklı ortalama getiri
oranı, bu da yoksa ihraç tarihindeki bileşik getiri oranıdır.
Vadeye Kalan Gün (VKG): İlgili kıymetin itfa tarihi ile valör tarihi arasındaki farktır.
Borsa dışı ileri valörlü işlemlerin değerlemesinde, işlemin aracısı tarafından hesaplanan
güncel fiyat kotasyonu kullanılır. Karşı taraftan fiyat kotasyonu alınamadığı durumlarda
borsa dışı işlemler için değerleme, ileri valörlü kira sertifikalarında, Borsada aynı valörde
işlem geçti ise borsa fiyatı, Borsada işlem geçmedi ise son işlem tarihindeki borsa fiyatı
üzerinden yapılır.
Borsa dışı, Türk Lirası cinsinden kira sertifikalarının değerlemesinde, işlemin aracısı
tarafından hesaplanan güncel fiyat kotasyonu kullanılır. Karşı taraftan fiyat kotasyonu
alınamadığı durumlarda değerlemede kullanılacak kirli fiyat, bir önceki günün kirli
fiyatının ertesi iş gününe iç verimle ilerletilmesiyle bulunur.
12. Yarım İş Günlerinde Uygulanacak Esaslar:
(a) 5`inci ve 6`ncı maddelerde belirtilen varlıklar için fiyat veri kaynağı olarak değerleme
günü Türkiye saatiyle 12:30 ile 13:00 arasında ilan edilen kapanış fiyatı, kapanış fiyatının
bulunmaması durumunda son işlem günündeki ağırlıklı ortalama fiyat kullanılır.
(b) Yurtdışında ihraç edilen Yabancı Para Cinsinden Kira Sertifikaları için fiyat veri kaynağı
olarak değerleme günü Türkiye saatiyle 12:30 ile 13:00 arasında ilan edilen alış ve satış
fiyat kotasyonlarının ortalamasına (temiz fiyat) fon değerleme tarihine ilişkin birikmiş
kira ilave edilerek kirli fiyatı bulunur. Fiyat bulunmaması durumunda değerleme fiyatı,
en son açıklanan alış ve satış fiyat kotasyonlarının ortalamasına (temiz fiyat) birikmiş kira
eklenerek belirlenir.
(c) Yurtiçinde ihraç edilen varlıklar için fiyat veri kaynağı olarak ilgili güne ait veri
kaynağında belirtilen son bülten verileri kullanılır.
(d) İlgili güne ait döviz kuru/fiyat verisi bulunmaması halinde, fiyat veri kaynağı olarak
önceki iş gününe ait veriler kullanılır.
Risk ölçüm esasları:
Piyasa Riskini Oluşturan İşlemlerin Ölçümü, Kullanılan Parametreler ve Uygulama
Esasları
Piyasa Riski: Fon portföyünün maruz kaldığı piyasa riski, günlük olarak Riske Maruz
Değer (RMD) yöntemi ile ölçülür.
Riske maruz değer, fon portföy değerinin normal piyasa koşulları altında ve belli bir
dönem dahilinde maruz kalabileceği en yüksek zararı belli bir güven aralığında ifade eden
değerdir. RMD yönteminde parametrik yöntem tercih edilerek, % 99 güven düzeyinde
bir günlük elde tutma süresi varsayımı altında hesaplama yapılır. Hesaplamada en az 250
iş günü kapsayacak şekilde gözlem süresi belirlenir. Ancak olağan dışı piyasa koşullarının
varlığı halinde gözlem süresi kısaltılır. RMD hesaplamalarına fon portföyünde yer alan
tüm varlık ve işlemler dahil edilir. Türev araçlarından kaynaklanan riskler bu kapsamda
dikkate alınır.
Karşı Taraf Riski; Fonda firmaların ihraç etkileri Faizsiz ve İslami finans prensiplerine
uygun yatırım araçlarına yatırım yapılabileceğinden kredi riski doğmaktadır. Kredi
riskinin ölçümünde ihracı gerçekleştirilen firmalar hakkında yeterli derecede mali analiz
ve araştırma yapıldıktan sonra firmalar, uygulama da nicel ve nitel kriterlerden oluşan
etkin bir derecelendirme sisteminden geçirilmektedir. Yatırım araçlarını ihraç edecek
firmalar için nicel kriterler, firmanın karlılığı borçluluk oranı, özsermay e büyüklüğü, ,
sektördeki Pazar payı, gibi ölçülebilir değerlerden oluşurken, nitel kriterler, firmanın
kurumsal yönetişimi, ile bağımsızlık, şeffaflık, hesap verilebilirlik, ve profesyonel yönetim
gibi ölçülebilir olmaya değerlerden oluşmaktadır. Derecelendirmeden sonra asgari
|||yatırım yapılabilir seviyede||| olan firmalara Yatırım Komitesinin onayı ile yatırım
yapılabilir.
Bunun dışında Fon tezgahüstü piyasalar aracılığı ile vaad yöntemi ile vadeli işlemler ve
swap sözleşmelerinde işlem yapabileceğinden karşı taraf riski mevcuttur. Borsa dışında
taraf olunan vaad yöntemi ile vadeli işlemler ve swap sözleşmelerinin karşı tarafının
denetime ve gözetime tabi finansal bir kurum (Banka, aracı kurum) olması zorunludur.
Ayrıca karşı taraf derecelendirme notunun, derecelendirme yapmaya yetkili
derecelendirme kuruluşlarının derecelendirme sistemine göre yatırım yapılabilir
seviyede olduğu kontrol edilir.
Likidite Riski: Fon portföyünde yer alan finansal varlıkların belli bir dönemdeki ortalama
hacimleri, piyasanın ortalama işlem hacmine oranlanarak her bir varlık bazında likidite
kat sayısı elde edilir. Fonun likidite kat sayısı, fon portföyünde yer alan varlıkların likidite
katsayıları ve ağırlıkları kullanılarak hesaplanır. Likidite riski piyasadaki işlem hacminin
daraldığı dönemlerde fondaki pozisyonların uygun fiyat, süre ve tutarlarda
kapatılamaması sonucu ortaya çıkan zarar ihtimalini ifade etmektedir. Bir fonun likidite
tutarı, fonu oluşturan varlıkların likiditelerinin toplamına eşittir. Fonun likidite oranı ise
fonun likidite tutarının Toplam Portföy Değeri`ne bölümü ile bulunmaktadır.
Bütün aktifler için varsayılan doğal likidite tutarı sıfırdır. Likidite tercihleri ile ilgili yapılan
ayarlar ile seçilen aktiflere ve/veya aktif sınıflarına yeni likidite değerleri atanmaktadır.
Birden fazla likidite değeri atanan aktifler için bu değerlerden hangisinin
(maksimum/minimum) aktifin likidite tutarı olarak kullanılacağı belirtilmektedir. Fondaki
tüm aktiflerin likidite tutarları hesaplandıktan sonra, aktifler tek tek veya gruplar halinde
likidite düzeltmelerinden geçerek fon bazında likidite düzeltme oranı hesaplanmaktadır.
Likidasyon süresi, fonu oluşturan varlıkların kaç gün içerisinde likide edilebileceğini
gösterilmektedir. Fona atanmış likidite kuralları uygulandığında, eğer bir pozisyonun
büyüklüğü o pozisyonun maksimum likidite tutarından küçük ise o pozisyon likide olmuş
kabul edilir ve fon portföyünden çıkarılmaktadır. Eğer pozisyon büyüklüğü maksimum
likidite tutarından büyük ise aradaki fark pozisyonun yeni büyüklüğü olarak atanır ve
pozisyon fon portföyünde tutulmalıdır. İlk tur sonrası fon portföyünde kalan pozisyonlar
(güncellenmiş büyüklük tutarları ile birlikte) tekrardan aynı işleme tabi tutulmaktadır. Bu
işlem fon portföyündeki tüm pozisyonlar tamamen likide olana kadar tekrarlanır. Geçen
gün sayısı likidasyon süresini vermektedir.
Operasyonel Risk: Şirket faaliyetleri içerisinde operasyonel risk unsurunu yaratmış ve
yaratması beklenen tüm konular başlıklar halinde listelenir. Bu liste operasyonel risklerin
olma ihtimali ve riskin gerçekleşmesi durumunda etkileri de yer alır. Ayrıca riskin
meydana gelmemesi için alınması gereken tedbirlerde belirtilir. Söz konusu liste, Şirket
çalışanlarına duyrulur ve yeni durumlara karşı devamlı güncellenir. Ayrıca operasyonel
risk kapsamında, Şirket giderlerine yansıyan veri tabanında tutulmaktadır.
Fonun yasal ve mevzuat riskine konu olmaması bakımından yatırım kısıtlarının ilgili
mevzuat, tebliğler, Yönetim Kurulu, Yatırım Komitesi kararlarına, Yatırım Karar Alma
Süreci ve Yatırım İlkeleri Prosedürlerine, Risk Politikası ve ilgili dahili mevzuata
uygunluğunun kontrolü ve gözetimi İç Kontrol Birimi tarafından günlük olarak yerine
getirilir. Ayrıca, Fon`un kaldıraç limitine uygunluğunun kontrolü Risk Yönetim Birimi
tarafından günlük olarak yerine getirilerek kaldıraç seviyesine ve limitlere uygunluk
haftalık bazda raporlanır.
