İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), corona virüs salgını nedeniyle martta önceki aya göre 4,3 puan azalarak 48,1`e geriledi.
İSO Türkiye İmalat PMI anketinin mart ayı sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde  iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, şubatta 52,4 olarak ölçülen PMI,  martta 48,1'e geriledi. Endeks böylece, son 3 ayda ilk kez eşik değerin altında  kaldı.

Sektördeki zorluklar büyük ölçüde corona virüs (Kovid-19) nedeniyle  ortaya çıkarken, salgın; üretim ve yeni siparişlerin yavaşlamasına yol açtı.  Üretim son 5 ayda ilk kez hız kaybetti, yeni siparişler 2 aylık genişleme  sürecinin ardından düşüş gösterdi.

Salgının küresel boyutunun yansıması olarak yeni ihracat siparişleri  de büyük ölçüde yavaşladı. Yeni ihracat siparişlerindeki gerileme, toplam yeni  siparişlerdekinden daha yüksek oranda gerçekleşti. İş yüklerindeki yavaşlamaya  rağmen Türk imalatçıları mart ayında ek personel almaya devam etti. İstihdam  böylece üst üste 3'üncü ay arttı. Bazı firmalar, istihdam artışının önceki  aylarda yeni sipariş alımlarında görülen iyileşmeden kaynaklandığını belirtti.

Firmalar, satın alma faaliyetlerini geçen yılın ekim ayından beri ilk  kez azalttı. Firmaların mevcut belirsizlik nedeniyle stok tutma konusunda  isteksiz oldukları gözlendi. Buna bağlı olarak hem nihai ürün stoklarında hem de  girdi stoklarında azalma gerçekleşti.

Satın alınan ürünlerin teslimatı da corona virüs salgınından ağır bir  şekilde etkilendi ve tedarikçilerin teslimat sürelerinde anketin başladığı  Haziran 2005'ten beri ikinci en belirgin bozulma yaşandı. Mart ayında girdi  maliyetleri enflasyonu yüksek seviyelerini korudu.

Girdi fiyatlarındaki yükselişin ardındaki temel faktörün para  birimindeki değer kaybı olduğu kaydedildi. Bazı arz eksiklikleri de maliyet  yüklerindeki artışta etkili oldu. Girdi maliyetlerindeki belirgin artışın sonucu  olarak, imalatçılar nihai ürün fiyatlarını da yükseltti. Nihai ürün fiyatları  enflasyonundaki artış 1,5 yıla yakın bir dönemin en yüksek oranında gerçekleşti.

GIDA VE KARA-DENİZ TAŞITLARI SEKTÖRLERİNDE FAALİYET KOŞULLARI İYİLEŞTİ

Öte yandan İSO'nun bu ay itibarıyla ilk kez açıklamaya başladığı  Türkiye Sektörel PMI verilerine göre, corona virüs salgını mart ayında Türk imalat  sektörlerinde aksamalara yol açtı ve sektörlerin çoğunda faaliyet koşullarının  rekor düzeyde yavaşlamasına neden oldu. Bu durum, çoğu sektörün büyüme bölgesinde  olduğu şubat ayı ile zıtlık oluşturdu.

Gıda ürünleri ile kara ve deniz taşıtları sektörleri olmak üzere  sadece iki sektör faaliyet koşullarında iyileşme kaydetti. Corona virüs endişelerinin gıda talebinde yol açtığı artışa bağlı olarak gıda ürünleri  sektörünün üretimi, veri serisinin başladığı Ocak 2016'dan beri en yüksek artışı  sergiledi. Buna karşılık, gıda ürünleri dışında tüm sektörlerde üretimin  yavaşladığı gözlendi. İvme kaybının en sert yaşandığı sektörler ise ağaç ve kağıt  ürünleri ile metalik olmayan mineral ürünler oldu.

Üretimdeki yavaşlamalar, genel olarak corona virüs salgınının yeni  siparişlerde yol açtığı zayıflıklardan kaynaklandı. Giyim ve deri ürünleri ile  ağaç ve kağıt ürünleri, siparişlerde en belirgin düşüşlerin yaşandığı sektörler  oldu. İş yüklerindeki hafiflemeye rağmen bazı sektörlerde firmalar mart ayında da  istihdam yaratmayı sürdürdü. Takip edilen 10 sektörün 7'sinde çalışan sayıları  artış gösterirken, istihdam artışının en hızlı gerçekleştiği sektör kimyasal,  plastik ve kauçuk sektörü oldu.

Satın alma faaliyetleri gıda ürünleri ile elektrikli ve elektronik  ürünler sektörlerinde artarken, diğer tüm sektörlerde azalma kaydetti. Maliyet  enflasyonundaki artış, mart ayının öne çıkan gelişmeleri arasında yer aldı. Kur  artışı ve ham madde eksikliklerine bağlı olarak takip edilen 10 sektörün  tamamında girdi fiyatları daha yüksek oranda arttı. Maliyet enflasyonundaki  hızlanma genel olarak nihai ürün fiyatlarında da daha belirgin artışlara yol  açtı. Tedarik zincirlerindeki aksamalar artarken, ilk çeyreğin sonunda, takip  edilen tüm sektörlerde tedarikçilerin teslimat süreleri uzadı. 

"SALGIN, TÜRK İMALAT SEKTÖRÜNÜN GÜÇLÜ BÜYÜME İVMESİ YAKALADIĞI BİR DÖNEMDE GELDİ"

Açıklamada görüşlerine yer verilen IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew  Harker, corona virüs salgınının Türk imalat sektörünün güçlü büyüme ivmesi  yakaladığı bir dönemde geldiğini, bu nedenle firmalar için ağır bir şok yarattığını belirtti.

Üretim ve yeni siparişlerin belirgin bir şekilde yavaşlarken, salgının  küresel boyutunun da ihracat ve tedarik zincirlerini olumsuz etkilediğini aktaran  Harker, istihdamın artmaya devam etmesinin olumlu gelişme olduğunu, bu durumun  muhtemelen firmaların yaşanan aksamaların kısa süreli olacağını umut etmesinden  kaynaklandığını vurguladı.

Harker, salgının talebin düşmesine, tedarik zincirlerinin bozulmasına  ve enflasyonist baskıların güçlenmesine neden olduğunu belirterek, şunları  kaydetti:

"Bunlara bağlı olarak mart ayında Türk imalat sektörlerinde aksamalara  yol açtı. Salgından zarar görmeyen tek imalat sektörü gıda ürünleri oldu. Girdi  maliyetleri enflasyonunun yeniden artması, imalatçıların satışlarını güvence  altına almaya çalıştıkları kötü bir döneme denk geldi. Geleceğe ilişkin yüksek  düzeyde belirsizlik devam ederken, salgının küresel ölçekte yaşanıyor olması,  sektörlerin tamamı için olmasa bile çoğunluğu için önümüzdeki ayların zor  geçebileceğine işaret ediyor."