Avrupa Birliği`ni kuran ve temel yapısını oluşturmasıyla bilinen Maastricht Anlaşması`nın 28`inci yıl dönümü yarın İngiltere`nin Birlikten ayrılmasının burukluğuyla kutlanacak.
Ä°ç siyasette yoÄŸun tartışmaların ardından 12 Avrupa ülkesi Almanya, Fransa, Ä°ngiltere, Ä°talya, Ä°spanya, Hollanda, Belçika, Portekiz, Yunanistan, Danimarka, Ä°rlanda ve Lüksemburg, Hollanda'nın Maastricht ÅŸehrinde 7 Şubat  1992'de AB'yi kuran anlaÅŸmaya imza attı.

Maastricht AnlaÅŸması'nın 1 Kasım 1993'te yürürlüÄŸe girmesiyle Avrupa Ekonomik TopluluÄŸu (AET) Avrupa BirliÄŸi'ne dönüÅŸmüÅŸ oldu.

HÜZÜNLÜ YIL DÖNÜMÜ

Güçlü bir Birlik kurmayı hedefleyen Maastricht AnlaÅŸması, bu yıl  dönümünü hüzünlü bir ÅŸekilde kutluyor.

AnlaÅŸmayı ilk imzalayan ve BirliÄŸin en güçlü üyelerinden kabul edilen  Ä°ngiltere'yi 31 Ocak'ta kaybeden AB, bir sonraki geniÅŸlemeye kadar 27 üyeli bir  birlik olarak varlığını sürdürmeye hazırlanıyor.

Ä°lk kez üye kaybı yaÅŸayan ve geniÅŸlemeye mesafeli yaklaÅŸan AB  genelinde, BirliÄŸi var eden Maastricht AnlaÅŸması'nın son 28 yılda ne kadar  baÅŸarılı olduÄŸu da tartışılıyor.

İŞ BÄ°RLİĞİ VE KOORDÄ°NASYON Ä°ÇÄ°N DEV ADIM

AnlaÅŸmanın temel hedefi, taraf ülkelerin, genel politikalar alanında  daha fazla iÅŸ birliÄŸi ve koordinasyonunu saÄŸlamak olarak tanımlanıyor.

AnlaÅŸma, "ulus devletlerden oluÅŸan bir birlik", "Avrupa vatandaÅŸlığı"  ile "ortak ekonomi ve parasal birlikten" oluÅŸan üç ana hedefle ortaya çıktı.

AnlaÅŸma ile üye ülkeler arasında ekonomik, siyasi ve hukuki iliÅŸkiler  yeni bir boyut kazanırken, Ekonomik ve Parasal Birlik, Ortak DışiÅŸleri ve  Güvenlik Politikası ile Adalet ve Ä°çiÅŸleri alanında iÅŸ birliÄŸi baÅŸlıklarıyla yeni  kurulan AB'nin üç temel direÄŸi oluÅŸturuldu.

Üye ülkelerin ekonomik ve parasal birliÄŸi için bir plan oluÅŸturan  anlaÅŸma, bugün Avro Bölgesi adıyla bilinen bağımsız bir Avrupa Merkez Bankası  (ECB) tarafından yönetilecek olan avro para biriminin gerekli hazırlıklarının  tamamlanmasını da hedef olarak belirledi.

ÜNLÜ MAASTRÄ°CHT KRÄ°TERLERÄ° BELÄ°RLENDÄ°

AnlaÅŸmayla üye ülkelerin ekonomik ve parasal birliÄŸe katılabilmeleri  için gerekli ÅŸartlar ortaya kondu.

Bu çerçevede ilk ÅŸart, "toplulukta en düÅŸük enflasyona sahip üç  ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile ilgili üye ülke enflasyon oranı  arasındaki fark 1,5 puanı geçmemeli" olarak belirlendi.

DiÄŸer ÅŸartlar ise ÅŸöyle sıralandı:

"Üye ülke kamu borçlarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYÄ°H) oranı  yüzde 60'ı geçmemelidir. Üye ülke bütçe açığının GSYÄ°H'ye oranı yüzde 3'ü  geçmemelidir. Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12  aylık dönem itibarıyla fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3  ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aÅŸmamalıdır. Son 2 yıl itibarıyla üye ülke  parası diÄŸer bir üye ülke parası karşısında devalüe edilmiÅŸ olmamalıdır."

"AVRUPA VATANDAŞI" KAVRAMI OLUŞTURULDU

Maastricht AnlaÅŸması'nın diÄŸer önemli bir katkısı ise "Avrupa  vatandaşı" kavramını oluÅŸturması oldu.

AnlaÅŸmayı 28 yıl önce imzalayan 12 üye ülke vatandaÅŸları, Avrupa  vatandaşı olarak kabul edildi. Bu vatandaÅŸların diÄŸer üye ülkeler arasında  özgürce seyahat ve ikamet etmesi ile Avrupa ve yerel seçimlerde oy  kullanmalarının önü açıldı.

ORTAK DIŞ POLİTİKA HEDEFLENDİ

Maastricht AnlaÅŸması ile aynı zamanda ortak dış ve güvenlik ile adalet  ve içiÅŸlerinde iÅŸ birliÄŸi politikalarının belirlenmesine karar verildi.

Bu çerçevede, AB üyesi ülkeler ve BirliÄŸin ortaklık kurduÄŸu diÄŸer  ülkelerin güvenlik güçleri arasında, uluslararası organize suçlar ve terörizm  konusunda iÅŸ birliÄŸi ve etkili çalışma ortamı saÄŸlamak amacıyla bir Avrupa Polis TeÅŸkilatı (Europol) kurulması kararı da Maastricht AnlaÅŸması ile alındı.

BREXÄ°T, "MAASTRÄ°CHT" RUHUNA GÖLGE DÜŞÜRDÜ

AB genelinde Maastricht AnlaÅŸması'nın yıl dönümü yıllardır büyük  coÅŸkuyla kutlanırken, anlaÅŸma bu yıl yeni yaşına Brexit etkisi altında giriyor.

Ä°ngiltere gibi önemli bir üyenin ayrılışının yarattığı siyasi ve  ekonomik etkilerin yanı sıra Birlik genelinde baÅŸka ayrılıklar ihtimali  "Maastricht ruhuna" gölge düÅŸürüyor.

Özellikle Birlik genelinde derinleÅŸen Batı-DoÄŸu ayrışması, halihazırda  birçok konuda AB ile ters düÅŸen ViÅŸegrad ülkelerinin de sıklıkla "ayrılık"  hayallerini dile getirmelerine yol açıyor.

Öte yandan, güncel geliÅŸmeler, Maastricht AnlaÅŸması'nın hedeflerinden  biri olan "ortak dış ve güvenlik" politikası belirleme konusunda baÅŸarısız  olduÄŸuna iÅŸaret ediyor.

GeniÅŸleme, göç, savunma gibi konularda ortak politika belirleyemeyen  AB'nin halen "ulus devletlerden oluÅŸan bir birlik" olamadığı, üyelerin ulusal  çıkarlarına öncelik vermeyi sürdürdüÄŸü görülüyor.

Son Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılım oranının yüzde 51'lerde  kaldığı göz önünde bulundurulursa, Maastricht AnlaÅŸması'nın hedeflediÄŸi Avrupa  vatandaşı kavramının da tam olarak oluÅŸmadığı, sadece serbest dolaşım açısından  baÅŸarı saÄŸladığı ortaya çıkıyor.

DiÄŸer yandan avro birimi parasal birlik açısından büyük bir baÅŸarı  gibi görünse de avronun dolar hakimiyetini aÅŸamadığı ve öngörülen beklentiyi tam  olarak karşılamadığı gün yüzüne çıkıyor.

Maastricht AnlaÅŸması AB'yi kurarak büyük bir baÅŸarıya imza atsa da BirliÄŸin geleceÄŸinin yoÄŸun ÅŸekilde tartışıldığı bir dönemde yeni yaşına buruk bir  ÅŸekilde giriyor.