Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu`nda, Aralık 2019`da yıllık enflasyonun alt gruplar genelinde yükseldiği, en belirgin artışın enerji enflasyonunda izlendiği belirtilerek, bu gelişmede bir önceki yılın aynı dönemindeki düşük baz etkisinin öne çıktığı bildirildi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) aralık ayında Tüketici Fiyat  Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 0,74 arttığını ve yıllık enflasyonun 1,28 puan yükselerek 2019'u yüzde 11,84'ten tamamladığını açıklamasının ardından, TCMB'nin "Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu" da yayımlandı.

Rapora göre, aralık ayında yıllık enflasyon, hizmet grubunda sınırlı  olmakla birlikte, alt gruplar genelinde yükseldi. En belirgin artış enerji enflasyonunda izlenirken, bu gelişmede aralıkta bir önceki yılın aynı dönemindeki  düşük baz etkisi öne çıktı.

Bu dönemde, gıda enflasyonu hem işlenmemiş hem de işlenmiş  alt kalemlerde yukarı yönlü bir seyir izledi. Temel mal grubu yıllık enflasyonu  maliyet unsurlarının yanında aralıkta bir önceki yılın aynı dönemindeki düşük  bazın da etkisiyle yükseldi.

Bu görünüm altında, çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık  enflasyonu bir miktar yükselse de B ve C göstergelerinin eğilimindeki ılımlı  seyir korundu.

"FİYATLAR YEMEK HİZMETLERİNDE ARTTI, KONAKLAMA HİZMETLERİNDE DÜŞTÜ"

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkısı incelendiğinde,  aralıkta önceki aya göre gıda, enerji, temel mal ve hizmet gruplarının katkıları  sırasıyla 0,49, 0,45, 0,25 ve 0,06 puan arttı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon  göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre B göstergesinin eğilimi bir miktar  artarken, C göstergesinin eğilimi bir miktar azaldı. Bu dönemde hizmet grubunun  eğiliminde görülen sınırlı düşüşe karşın, temel mal grubu eğilimi yataya yakın  seyretti. B göstergesinin eğilimindeki yukarı yönlü seyirde işlenmiş gıda fiyat  gelişmeleri etkili oldu.

Hizmet fiyatları aralık ayında yüzde 0,37 artarken, grup yıllık  enflasyonu 0,14 puan yükselerek yüzde 12,30'ye çıktı. Bu dönemde yıllık enflasyon  haberleşme ve diğer hizmetler gruplarında bir miktar yükseldi. Ulaştırma  hizmetlerinde gerileyen yıllık enflasyon, lokanta-otel ve kira gruplarında  ise yataya yakın seyretti.

Haberleşme hizmetleri fiyat artışında telefon görüşme ve  internet ücretlerinin etkisi gözlenirken, diğer hizmetler grubunda ev içi  hizmetler, ev aletlerinin onarımı ve dişçilik ücreti alt kalemlerindeki fiyat  gelişmeleri öne çıktı. Aralık ayında lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri  fiyatları artarken, konaklama hizmetleri fiyatlarında düşüş gözlendi.

"OTOMOBİL FİYATLARI ARALIKTA YÜZDE 0,99 ARTTI"

Temel mal grubu yıllık enflasyonu, aralıkta bir önceki yılın aynı dönemindeki düşük bazın da etkisiyle 0,91 puan artarak yüzde 7,48 oldu.

Bu dönemde yıllık enflasyon giyim ve dayanıklı mal gruplarında  yükselirken, diğer temel mallar grubunda bir miktar geriledi. Dayanıklı mal grubu  fiyatları Türk lirasında kaydedilen değer kaybının da etkisiyle yüzde 0,52  yükseldi. Bu grupta, otomobil fiyatlarındaki yüzde 0,99 artış öne çıktı.

Giyim ve ayakkabı grubu fiyatları, aralık ayında mevsimsel  ortalamalarının altında bir düşüş gösterse de bu grupta yıllık enflasyon  yüzde 4,32 ile düşük bir seviyede gerçekleşti.

Enerji fiyatları ise aralık ayında yüzde 0,16 ile sınırlı bir oranda  arttı. Bu gelişmede, petrol fiyatlarındaki yükseliş ve yakın dönem döviz kuru  gelişmelerine bağlı olarak tüp gaz ve akaryakıt fiyatlarında gerçekleşen artışlar  belirleyici oldu.

Aynı dönemde, akaryakıt ürünlerinde eşel mobil uygulaması ve şebeke  suyu fiyatlarında gözlenen gerileme enerji fiyatlarında daha olumsuz bir görünümü  sınırladı. Böylelikle, enerji fiyatlarındaki sınırlı yükselişe karşın, baz  etkisiyle enerji yıllık enflasyonu 3,64 puan artarak yüzde 10,98 oldu.

"İŞLENMİŞ GIDA GRUBUNDAKİ ARTIŞ DAHA BELİRGİN"

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu aralık ayında 2 puan  artarak yüzde 10,89'e yükseldi. Bu gelişmede hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda  fiyatlarının etkisi hissedilirken, işlenmiş gıda grubundaki artış daha belirgin  oldu.

Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde 6,10'a, işlenmiş gıdada ise  yüzde 15,39'a yükseldi.

Bu dönemde işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı yüzde 2,05'le  oldukça belirginleşti. Söz konusu gelişmede, çiğ süt alım fiyatlarındaki  gelişmelere istinaden, süt ürünleri fiyatlarında kaydedilen artışlar belirleyici  oldu. Ekmek-tahıl fiyatlarında son aylarda görülen artış eğilimi bu dönemde devam  etti.

Aralık ayında taze meyve-sebze grubunda sebze fiyatları artarken, grup  yıllık enflasyonu 1,57 puan yükselerek yılı yüzde 2,94 ile görece düşük bir  seviyede tamamladı.

Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise süt, yumurta ve beyaz et  fiyatlarındaki yükselişler dikkati çekti. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı  gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 12,61 seviyesine yükseldi.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatlarının aralık ayında yüzde 0,69 arttığı ve  yıllık enflasyonun düşük baz etkisi ile yüzde 7,36'ya yükseldiği anımsatılan TCMB  raporuna göre, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının  mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimindeki ılımlı seyir devam etti.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, dayanıksız tüketim, ara ve  sermaye mallarında fiyatlar aralıkta aylık bazda artış kaydetti. Bu dönemde  dayanıklı tüketim malları fiyatlarında ise sınırlı bir oranda gerileme görüldü.

Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki yüzde 1,24'lük yüksek oranlı  artışta süt ve et ürünleri ile katı-sıvı yağlar öne çıkarken, ara malı grubunda  metal ürünlerindeki fiyat artışları belirleyici oldu.

Sermaye malı fiyatlarındaki yükselişte ise metal yapı ürünlerinin,  motorlu kara taşıtlarının parça ve aksesuarları ve makinelerin etkisi hissedildi.  Bu dönemde, elektrik üretimi ve dağıtımı ile petrol ürünleri fiyatlarındaki  artışa karşın, gaz imalatı ve dağıtımı fiyatlarındaki düşüşle, enerji grubu  fiyatları yatay bir seyir izledi.

Sonuç olarak, aralık ayında tüketici enflasyonu üzerinde üretici  fiyatları kaynaklı baskılar ılımlı seyrini sürdürdü.