Dünyanın lider alacak sigortası şirketi Euler Hermes, Almanya, Nijerya, Filipinler ve Meksika’yı manşetine taşırken, ABD, Euro Bölgesi, Güney Afrika ve Tayvan’ı mercek altına aldığı Haftalık İhracat Risk Görünümü raporunu yayınladı.
Dünyanın lider alacak sigortası şirketi Euler Hermes, Almanya, Nijerya, Filipinler ve Meksika’yı manşetine taşırken, ABD, Euro Bölgesi, Güney Afrika ve Tayvan’ı mercek altına aldığı Haftalık İhracat Risk Görünümü raporunu yayınladı.
 
Raporda şu değerlendirmelere yer verildi:
 
ALMANYA: 2’NCİ ÇEYREKTEKİ CANLI GSYH BÜYÜMESİNİ NET İHRACATA BORÇLU

Almanya’nın 2’nci çeyrekteki reel GSYH çeyrek bazında yüzde 0,4 olarak teyit edildi (1’inci çeyrekteki güçlü yüzde 0,7’lik büyümenin ardından). Büyüme ile ilgili ayrıntılı veriler, ihracat genişlemesinin yavaşlayarak çeyrek bazında yüzde 1,2 seviyesinde gerçekleşmesine rağmen (1’inci çeyrekte yüzde 1,6) dış talebin büyümenin arkasındaki itici güç olarak yerel talebin yerini aldığını gösteriyor. Ancak ithalatın çeyrek bazında yüzde -0,1 daralması nedeniyle (1’inci çeyrekte yüzde 1,3) net ihracatın 2’nci çeyrekteki büyümeye katkısı 0,6 baz puan oldu (1’inci çeyrekte 0,3 baz puan). Özel tüketim, çeyrek bazında yalnız yüzde 0,2’lik büyüme ile biraz hayal kırıklığına neden oldu (1’inci çeyrekte yüzde 0,3). Diğer yandan kamu tüketimi ise yavaşlayarak çeyrek bazında yüzde 0,6 seviyesinde seyretti (1’inci çeyrekte yüzde 1,3). Sermaye harcamaları da 2’nci çeyrek büyümesi üzerinde ağırlık oluşturdu.

Sabit yatırım çeyrek bazında yüzde -1,5 daralma kaydetti ve bunun arkasında inşaat yatırımı (çeyrek bazında yüzde -1,6’lık daralma) ve ekipman (çeyrek bazında yüzde -2,4 daralma) yer aldı. Envanterler, 2’nçi çeyrek büyümesinin -0,1 baz puan azalmasına neden oldu (1’inci çeyrekte -0,3 baz puan). Ancak yıllık karşılaştırma yapıldığında sabit yatırımların daha ılımlı seyretmiş olduğu görülüyor. Sabit yatırım, inşaat (yıllık yüzde 5,1 artış) ve ekipmana (yıllık yüzde 4,4 artış) yapılan yatırımlardaki güçlü artış sayesinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yıllık yüzde 4,4 artış kaydetti. 2015’teki yüzde 1,5’in ardından Euler Hermes Almanya’nın 2016’daki büyümesinin yüzde 1,8 ve 2017’deki büyümesinin de yüde 1,7 olacağını öngörüyor.
 
NİJERYA: NAİRAS’TAKİ DALGALANMAYA YÖNELİK KORKULAR, KREDİBİLİTEYE ZARAR VERİYOR
 
Ekonomi, durgunluk içinde enflasyonla karşı karşıya. GSYH büyümesi, 1’inci çeyrekte negatifti (yıllık yüzde -0,4) ve enflasyon da yüksek seyrediyor (Haziran ayında yıllık yüzde 16,5). Yetkililer, sabit döviz kurunun süresini fazla uzattılar. Geçtiğimiz yıl, karaborsa primi ortaya çıktı ve 20 Haziran 2016’da geç kalmış bir döviz kuru reformunun hayata geçirilmesi, Nairas’ın bir günlüğüne de olsa yüzde 30 değer kaybetmesini sağlasa da (bugüne kadar ise kümülatif değer kaybı yüzde 40) sorunu çözmedi.

Karaborsa primi şu anda yüzde 20’ye yaklaşıyor. Nijerya’nın kamu borcu (GSYH’nin yüzde 15’i) ve dış borç (GSYH’nin yüzde 6’sı) problemi yok. Ancak, dalgalanmaya yönelik korkular, Nairas’ın zayıflamasına neden oluyor. FX rezervleri, 2015 yılsonunda 28 milyar Dolar seviyesindeyken, şu anda 25 milyar Dolara inmiş durumda (dört aylık ithalatı karşılayacak seviyede). Nijeryalı yetkililer, acil önlemler alacaklarını açıkladı ve bunlar arasında bazı bankaların FX işlemleri yapmasının yasaklanması da yer alıyor. Ek sermaye kontrolleri de olmak üzere ek önlemlerin de alınması mümkün görünüyor. Ancak buna rağmen kısa vadede tepkilere neden olması mümkün olsa da yapılabilecek en iyi şey Nairas’ın özgürce dalgalanmasını sağlamak olacaktır.
 
FİLİPİNLER: BÜYÜME, 2’NCİ ÇEYREKTE GÜÇLÜ SEYRETTİ

Yerel talepteki güçlü büyümenin de desteğiyle reel GSYH büyümesi 2’nci çeyrekte yıllık yüzde 7 seviyesinde gerçekleşti (1’inci çeyrekte yüzde 6,8). İnşaat alanındaki kamu harcamalarının yıllık yüzde 27,9 ve hükümetin harcamalarının da yüzde 13,5 artması ile kamu harcamaları ivme kazandı. Seçimlere yönelik harcamalar ve Filipinler’e gelen işçi dövizlerindeki artış ile özel tüketim de güçlü seyretmeye devam etti (yıllık yüzde 7,3). 2’nci çeyrek büyümesinin üzerinde en büyük ağırlığı oluşturan kalem ise net dış ticaret oldu.

İhracat yavaşlayarak yıllık yüzde 6,6 seviyesinde gerilerken (1’inci çeyrekte yüzde 7,3), ithalat artmaya devam etti (yıllık yüzde 20,9). Üretim tarafında ise büyümeyi destekleyen itici kalemler hizmetler (yıllık yüzde 8,4) ve sanayi (yüzde 6,9) oldu. Bozuk hava koşulları nedeniyle (El Niño) tarım alanında zorluklar devam etti (yıllık yüzde 2,1 daralma). Fiyatlara bakıldığında ise enflasyonun Merkez Bankasının yüzde 3 ± 1 puanlık hedefine oranla nitekim düşük seyrettiği görüldü (Haziran ayında yıllık yüzde 1,9). İleriye bakıldığında, yılın ikinci yarısında yavaşlama kaydedilmesi bekleniyor.

Bunun arkasındaki nedenler ise şöyle: (i) seçimlerle ilgili harcamaların sona ermesi, (ii) global talebin ılımlı seyretmesi ve (iii) tarım alanında bozuk hava koşulları nedeniyle zayıflığın devam etmesi. Yine de ülkenin tam yıl büyümesinin 2016’da yüzde 6,5 ile canlı seyretmesi bekleniyor. Meksika: 2’nci çeyrekte GSYH’de daralma kaydedildi 1’inci çeyrekte yüzde 0,8’lik genişlemenin ardından, dönemsel olarak bakıldığında reel GSYH’nin 2’nci çeyrekte çeyrek bazında yüzde 0,5’lik daralma kaydettiği görülüyor. Birincil sektör, çeyrek bazında yüzde -0,3 daralırken, hizmet sektörü durgunlaştı. Meksika’nın sanayi ihracatının yüzde 80’ini alan ABD’deki sanayi faaliyetlerinin halen ılımlı seyretmesinin da etkisiyle (Haziran ayında yıllık yüzde -0,5 daralma 11 ay üst üste daralma) Meksika’daki sanayi sektörü çeyrek bazında yüzde -1,5 daralma kaydetti. Sıkı mali politikalar ve para politikaları da ekonomiyi etkiliyor. Enflasyonun ılımlı seyretmesine rağmen (Temmuz ayında yıllık yüzde 2,7) Meksika Merkez Bankası Aralık 2015’ten bu yana ana politika faiz oranını +125 baz puanla yüzde 4,25’e çıkardı.
 
Bunun yapılmasının nedeni, para birimi üzerindeki muhtemel dış şokların engellenmesini sağlamaktı (özellikle Fed’in faiz artırımı riski). Bunlara ek olarak, hükümet özellikle petrol sermayelerinin halen düşük seyretmesi ve yatırımların kamu finansmanına yönelik endişeleri nedeniyle bütçesinde çeşitli kesintiler yaptığını açıkladı. Yılın başından bu yana GSYH’nin 1 puanına tekabül edecek seviyede harcama azaltımı yapıldı. Bu gri tablo göz önünde bulundurularak Euler Hermes 2016’ya yönelik büyüme tahminini yüzde 2 olarak aşağı yönlü revize etti.
 
MERCEKTEKİ ÜLKELER

ABD: OLUMLU SİNYALLER?
 
Yeni konut satışları Temmuz ayında çeyrek bazında yüzde 12,4, yıllık bazda ise yüzde 31 artış kaydetti. Bunun arkasındaki itici kalemlerden biri, aylık yüzde -5,1 ve yıllık yüzde -0,5 seviyesinde azalan fiyatlar oldu. Temmuz ayındaki hızla devam ettiğinde piyasadaki konutların tamamının satılmasının 4,3 ay süreceği görülüyor.

Bu süre, Haziran 2013’ten bu yana kaydedilen en kısa süre (Haziran 2016’da 4,9 ay). Öncü göstergeler indeksi, Temmuz ayında yüzde 0,4 artış kaydetti. Bu, dört ayda elde edilen üçüncü artış olmasıyla ekonomik büyümenin devam ettiğine işaret ediyor. Benzer şekilde, Fed’in Temmuz ayındaki toplantısının notlarında da ekonomiye yönelik olumlu yorumlar yer aldı hane harcamalarının “güçlü bir şekilde büyüdüğü” belirtildi. Ancak bazı üyelerin, politika hedeflerine yönelik adım atılması için daha fazla veri beklemekle ilgili olumlu tepki vermesi ile Fed, faiz oranlarını artırmaya yönelik acele eder gibi görünmüyor. Faiz artırımının Eylül ayında gerçekleşmesi olası görünmüyor ancak Aralık ayında yapılması mümkün.

EURO BÖLGESİ: EKONOMİK FAALİYETLER, BREXİT SONRASI DİRENÇLİ SEYREDİYOR

Markit satın alma endeksi, Euro Bölgesi’nde özel sektörün Ağustos ayında dirençli kaldığını gösteriyor. Temmuz ayında 52.9 seviyesinde olan Hizmetler satın alma endeksi 53.1’e geldi. İmalat Çıkışları Endeksi ise bir önceki aya göre çıkışların ivme kazandığına işaret etti (53.9 iken 54.0). Temmuz ayında 50.1 seviyesinde olan kompozit satın alma endeksinin 51.6’ya yükselmesi ile Fransa’nın özel sektörü de son on aydaki en hızlı ivmesini kaydetti bunun arkasındaki itici kalem, hizmetlerin performansının iyi olmasına ek olarak (Temmuz ayındaki 50.5’ten 52.0’a yükseliş) terörist saldırıları sonrasında faaliyetlerin yenilenmesi oldu.

Bunun tersine, Almanya’da ise özellikle Hizmetler satın alma endeksindeki bozulma nedeni ile (54.4’ten 53.3’e düşüş) Temmuz ayında 55.3 seviyesinde olan Kompozit satın alma endeksi 54.4’e geriledi. Genel olarak bakıldığında, Euro Bölgesi’ne dair veriler bölgedeki şirketlerin Brexit’in etkilerini atlattığına işaret ediyor. Bu, 2’nci çeyrekte çeyrek bazında yüzde 0,3 büyüme kaydeden Euro Bölgesi’nin ve hiç büyüme kaydetmeyen Fransa’nın 3’üncü çeyrekte daha güçlü büyüme rakamlarına erişeceğinin sinyallerini veriyor.

GÜNEY AFRİKA: DÜŞÜK BÜYÜME, DAHA FAZLA İFLASI TETİKLEYECEK

Güney Afrika’daki yerel hükümet seçimlerinin ardından, Afrika Ulusal Kongresi (ANC) 1994 yılında iktidara geldiğinden bu yana en kötü gösterisini yaptı. ANC, yalnızca Cape Town’u değil, Pretoria ve Güney Afrika’nın en büyük şehri olan Johannesburg’u da Demokratik Birliği’ne kaybetti. Bu, 1’inci çeyrekte çeyrek bazındaki reel büyümenin yüzde -1,2 seviyesinde gerçekleşmesinin ardından özellikle kentlerde yaşayan gençlerin duruma tepki verdiğine işaret ediyor.
 
Euler Hermes, ekonominin 2016 yılında yalnızca yüzde 0,5 seviyesinde büyümesini bekliyor. 2’nci çeyrekte yüzde 26,6 seviyesinde olan yüksek işsizlik oranı ekonomik zorlukları olumsuz etkilerken, 2016’da yapısal cari işlem açığının GSYH’nin yüzde -4 seviyesinde olması da büyümeyi canlandırmaya yönelik mali ölçüler alınmasını kısıtlıyor. Uluslararası derecelendirme kuruluşlarının ülke notunu düşürme riski devam ederken, para birimindeki volatilitenin ekonomik zorlukları daha da kötüye sürebileceği öngörülüyor. Euler Hermes, Güney Afrika’daki iflasların 2016 ve 2017’de yüzde 5 artmasını bekliyor.

TAYVAN: BÜYÜMESİ İYİLEŞİYOR MU?

1’inci çeyreğe dair GSYH figürleri yıllık yüzde -0,3 olarak revize edilirken (öncesinde yüzde -0,7 idi), 2’nci çeyrek GSYH’si yıllık yüzde 0,7 artış gösterdi. Sırayla bakıldığında, 2’nci çeyrekte büyümenin (çeyrek bazında yüzde 0,1) neredeyse istikrarlı seyretmesi ile veriler daha olumsuz bir resme işaret ediyor. 2’nci çeyrekteki büyümeyle ilgili verilerin ayrıntılarına bakıldığında ise büyümenin arkasındaki itici kalemin yerel harcamalar olduğu görülüyor. Özel tüketim duruldu (çeyrek bazında yüzde 0) ancak yatırım, üç çeyrek boyunca daralmanın arından parasal politikaların rahatlamasının da etkisiyle iyileşme kaydetti (çeyrek bazında yüzde 2,5).
 
Bu iyileşmeyle birlikte ihracatta da bir artış gerçekleşti (çeyrek bazında yüzde 1,1). İleriye bakıldığında, yüksek frekanslı talep göstergeleri karışık bir görünüme işaret ediyor. Dış talep söz konusu olduğunda ise ABD’nin ağırlıkta olduğu ihracatın daralmadan Temmuz ayında kurtulduğu görülüyor (yıllık yüzde 1,2). Ancak, yeni ihracat siparişleri bu trendin henüz sağlam olmadığını gösteriyor. Yerel olarak bakıldığında ise perakende satışlarının Temmuz ayında çeyrek bazında yüzde 2,8 artış kaydettiği görülüyor ama Temeller (ılımlı seyreden işçi pazarları, maaş büyümelerinin zayıf seyretmesi) zayıf seyretmeye devam ediyor.