Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) İcra Direktörü Fatih Birol, düşük seyreden petrol fiyatlarının etkilerine ilişkin olarak, "Petrol ve doğalgaz çıkarma yatırımlarında 2016 yılı sonuna kadar yüzde 18'lik bir düşüş bekliyoruz." dedi.
Birol, Bilkent Üniversitesinde gerçekleştirilen "Global Enerji Sistemi Kırılma Noktasında mı?" başlıklı toplantıda yaptığı konuşmada, dünya enerji talebi ve petrol fiyatları ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Çin'in enerji talebinin uluslararası enerji pazarında, hem geçmişte hem de şu anda çok önemli bir yer tuttuğunu dile getiren Birol, "Ancak, 2040'a kadar Hindistan'ın enerji talebi Çin'e yetişecek hatta önüne geçecek." ifadesini kullandı.
Birol, Hindistan'ın artan enerji talebiyle birlikte uluslararası enerji pazarında belirleyici ülkelerden biri olacağını söyledi.
Çin'i anlamak önemli
Global enerji sistemini, enerji talebindeki değişiklikleri ve petrol fiyatındaki düşüşü anlamak için, Çin'in kendi enerji sektöründe ne gibi değişiklikler geçirdiğini anlamak gerektiğini belirten Birol, "Çin'de şu anda iki şey oluyor. Geçmişte Çin'in enerji talebi ekonomik gelişmesiyle doğru orantılı olarak yükseldi. Çin'de son yıllarda gördüğümüz diğer bir şey ise geçmişe göre biraz daha yavaşlayan bir büyüme ve enerjiye olan talebin düşmesidir." değerlendirmesinde bulundu.
Talepteki bu düşüşte iki nedenin etkili olduğunu vurgulayan Birol, bunları Çin ekonomisinde hizmet sektörünün, sanayi sektörüne göre daha hızlı büyümesiyle enerji talebinin düşmesi ve Çin enerji talebindeki ürünlerde petrol ve kömürden diğer kaynaklara olan geçişin gerçekleşmesi olarak sıraladı.
Birol, Çin enerji talebindeki düşüşte önemli rol oynayan diğer bir etkenin ise verimlilik olduğunu belirterek, "Enerji verimliliği Çin için anahtar bir siyaset olmuştur ve Çin bu konuda fazlasıyla agresif bir tutum sergilemiştir. Çin'in enerji verimliliği her bir sektör için değişmiştir. Bilgisayarlardan ampullere, arabalardan endüstri tesislerine kadar verimlilik artırılmıştır. Çin böylece büyümeye devam etmiş ancak enerjiye olan talebini düşük tutabilmiştir." dedi.
Çin'in talep ettiği enerji kaynaklarındaki değişimin ise petrol fiyatlarının düşüşünde önemli bir yer tuttuğunu kaydeden Birol, Çin'in enerji talebini uzun süredir domine eden kömür ve petrolün bu etkiyi yavaş yavaş doğalgaz, LNG ve nükleer güç santrallerine bıraktığını söyledi.
Düşük petrol fiyatları
Petrol fiyatlarındaki düşüşün 'sadece iyi ya da kötü' olmadığını belirten Birol, bunun birden çok karmaşık sonucu olduğunu vurguladı.
Birol, düşük petrol fiyatlarının, ekonomisini petrol gelirlerine bağlayan ülkeler için kötü bir haber olduğunu ifade ederek, özellikle Ortadoğu'da bulunan bu ülkelerdeki ekonomik yavaşlamanın ve siyasi sallantıların bu ülkelerin bölgelerinde de benzer sonuçlara yol açabildiğini belirtti.
Türkiye, Japonya ve Kore gibi büyük ithalatçı ülkelerin fiyatlar nedeniyle ekonomilerinde iyileşme yaşadıklarını, ancak gelecekte kullanılacak petrol ve doğalgaz için yapılacak yatırımlar açısından riskler oluştuğunu anlatan Birol, "Dünya'daki petrol ve doğalgaz çıkarma ve üretim yatırımlarında 2015'de bir önceki yıla göre yüzde 24'lük bir düşüş gerçekleşmişti, UEA olarak 2016 yılı sonunda bu yatırımlarda yüzde 18'lik bir düşüş daha bekliyoruz. Yakın dönemde ABD ve Avustralya'dan uluslararası pazarlardan LNG taşınmaya başlayacak. Çünkü gelecekte dünyadaki LNG'nin yüzde 90'ı ABD ve Avustralya tarafından üretilecek." diye konuştu.
Birol, LNG konusundaki böyle bir gelişmenin Türkiye gibi doğalgaz ithalatçısı ülkeler için iyi bir haber olduğunu belirterek, "Böylece hem enerji arz güvenliği sağlanmış olacak hem de artan doğalgaz arzı ile fiyatlarda düşüş yönlü bir baskı oluşacak." değerlendirmesinde bulundu.
