Türkiye`de yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgınının kısa vadede şirketlere olumsuz etkilerinin, orta vadede fırsata çevrilebileceği değerlendirilirken, Çin’e karşı ortaya çıkan arz ve talep yönlü olumsuzluklar sonucunda, üretim açısından G20 ülkeleri arasında akla ilk Türkiye geliyor.
AA muhabirinin Türkiye Bilimler Akademisi'nin (TÜBA) "Covid-19 Pandemi  DeÄŸerlendirme Raporu"ndan derlediÄŸi bilgilere göre, küreselleÅŸme nedeniyle tüm  dünyayı hızla etkisi altına alan Kovid-19’un geçmiÅŸteki diÄŸer salgınlar gibi  önemli yapısal, ekonomik, sosyal ve siyasal deÄŸiÅŸimlere neden olması bekleniyor.

Kovid-19 ile devletin ekonomideki ağırlığının giderek artması ve  küreselleÅŸme yerine daha içe kapanan milli yaklaşımların öne çıkacağı tahmin  ediliyor.

Ulaşım, turizm ve hizmet sektörleri bu süreçten en çok etkilenen  sektörlerin başında geliyor. Tarım ve gıda güvenliÄŸiyle saÄŸlık altyapılarının  önemi giderek artarken, para ve kredi piyasalarında da dijital sisteme dönüÅŸün  sinyalleri göze çarpıyor.

GÜVEN SORUNU

Kovid-19 nedeniyle sadece finansal piyasalarda deÄŸil, hayatın her  alanında güven sorunu ortaya çıkıyor. Güven probleminden orta ve uzun vadede en  çok etkilenen ülkenin Çin olacağı deÄŸerlendiriliyor. Kovid-19 salgınıyla, tedarik  zincirinde Çin'in üretimine baÄŸlı birçok ülkede üretici ve tüketici firmalar  aksaklıklar yaşıyor ve arz kaynaklarını çeÅŸitlendirmeyi düÅŸünüyor.

Ancak, zaman içinde arz yönlü baÅŸlayan kriz, virüsün tüm dünyaya  yayılmasıyla küresel talep krizine dönüÅŸüyor. Bazı tüketiciler Çin menÅŸeli  ürünleri tüketmek istemezken, büyük maÄŸazalar da bu ülkeden aldıkları ürünleri  Çin menÅŸeli olmaktan çıkarmaya çalışıyor.

Son yıllarda ticaret savaÅŸları nedeniyle ABD’de Çin ürünlerine karşı  olumsuz algı, daha da negatifleÅŸiyor. Kovid-19 krizi bittiÄŸinde, Çin’in süreçten  sorumlu tutulacağına dair sinyaller gözleniyor.

TÜRKÄ°YE ÜRETÄ°M ÜSSÜ OLMAYA ADAY

Kovid-19'un kısa vadede ÅŸirketlere olumsuz etkilerinin, Türkiye'de  orta vadede fırsata çevrilebileceÄŸi deÄŸerlendiriliyor. Yerli sanayinin öneminin  ortaya çıktığı bu dönemde Türkiye, sanayi kapasitesiyle diÄŸer ülkelerden olumlu  ayrışıyor.

Çin’e karşı oluÅŸan arz ve talep yönlü olumsuzluklar sonucunda,  üretimin hangi ülkelere kayabileceÄŸi düÅŸünüldüÄŸünde G20 ülkeleri arasında akla  ilk Türkiye geliyor.

Esnek üretim kapasitesi, büyük piyasalara yakınlığı ve ucuz iÅŸ gücüyle  Türkiye, çevre ülkelerin üretim üssü olmaya aday konumunda bulunuyor. Çin’in  büyük ölçekli üretimi yerine daha küçük ölçekli ama kaliteli, güvenilir üretim ve  dağıtım kanallarının öne çıkması bekleniyor.

Dünyada Türk ürünlerinin kalitesi yakından tanınıyor. Bu dönemde,  Avrupa ve Afrika pazarlarına, Amerika pazarını da ekleyebilmenin, ihracatçılar  için önemli bir kazanım olacağı deÄŸerlendiriliyor. Çin ve Uzak DoÄŸu’dan  kaynaklanan ticaret sapması nedeniyle Türkiye’deki firmaların karlı çıkacağı  öngörülüyor.

ULUSLARARASI İŞ BİRLİKLERİ

Salgının etkilerini fırsata çevirmek sadece Türkiye'de deÄŸil, diÄŸer  ülkelerde de tartışılıyor. Dolayısıyla bu dönemde sadece ihracatı artırma  planları yapmak yerine sermaye darlığı ortamında firmalara stratejik ortaklar  alabilmek de önem taşıyor. Bu dönemde Türkiye’de, üretimde ve ticarette  uluslararası iÅŸ birliklerini artırmanın düÅŸünülmesi gerekiyor.

Bu yeni dönemde Çinli firmaların yanı sıra, Çin’de fason üretim  yaptıran birçok uluslararası firma için de Türkiye’nin önemli bir üretim üssü  olabileceÄŸine dikkati çekiliyor.

Çin’in bozulan algısının sebepleri arasında kazan-kazan anlayışı  yerine ülkenin kendi ekonomik çıkarlarını öncelediÄŸini de göz ardı etmemek  gerekiyor. Öte yandan Türkiye, sermaye ihtiyacı olan ama esnek, güçlü üretim ve  iÅŸ gücüyle güçlü bir ortak olarak ön plana çıkıyor.

Üçüncü ülkelere sadece ihracat yapmayı deÄŸil, küresel eÄŸilim olarak  yerel üretimin ve üretim çeÅŸitlendirmesinin artacağı düÅŸünülerek, finansal gücü  kuvvetli uluslararası ortaklarla diÄŸer ülkelerde yatırım yapmak önem kazanıyor.