ABD-Çin rekabeti teknoloji yarışıyla kızışıyor

03.04.2018 11:39

Son güncelleme : 03.04.2018 18:20

Çin`in son yıllarda artırdığı teknoloji yatırımlarının ABD`nin bu alandaki üstünlüğünü kaybetmesine yol açabileceğinden endişelenen Washington yönetiminin son adımları yeni bir ticaret savaşının fitilini ateşledi.



AA

Çin'in, teknoloji şirketlerine yatırımları ''milli güvenlik'' kaygısıyla ABD'de  paniğe yol açarken, iki ülkenin karşılıklı hamleleri yeni bir ticaret savaşının  fitilini ateşledi. 
 
AA muhabirinin yaptığı derlemeye göre, dünyanın ikinci büyük ekonomisi  Çin'in son yıllarda artırdığı teknoloji yatırımlarının ABD'nin bu alandaki  üstünlüğünü kaybetmesine yol açabileceği endişesi yarattı. Amerikalı  politikacılar ve Pentagon yetkilileri, bir süredir Çin'in Amerikalı savunma ve  havacılık şirketlerine yaptığı yatırımlarla ABD'nin askeri teknolojilerini ele  geçirmeyi hedeflediğini açık açık dillendirmekten çekinmiyordu. Bu durumun  ABD'nin ulusal güvenliği için risk oluşturduğunu öngören Cumhuriyetçi kongre  üyeleri, geçen seneden beri bu endişeleri giderecek bir yasal düzenleme üzerinde  çalışıyordu.
 
TRUMP, KONGRE'Yİ BEKLEMEDEN İLK ADIMI ATTI    
 
ABD  Başkanı Donald Trump ise bu konuda daha fazla zaman kaybedilmemesi amacıyla geçen  günlerde ilk adımı attı. Çin'i fikri mülkiyet hırsızlığının ABD ekonomisine  yıllık maliyetinin 600 milyar doları bulduğunu savunan Trump, ülkesinin fikri  hakları ve teknolojilerini korumak için Çin'e ek gümrük vergileri ve yatırım  kısıtlamaları getirilmesi için başkanlık kararnamesi çıkardı.
 
Kararname çerçevesinde, ABD Hazine Bakanlığı'nın Çinli şirketlerin,  ABD teknoloji sektörüne yönelik yatırımlarının ne şekilde kısıtlanabileceği  konusunda iki ay içinde Beyaz Saray'a bir rapor sunması gerekiyor. Trump  yönetiminin söz konusu kısıtlamaları, 1977 tarihli “Uluslararası Olağanüstü  Ekonomik Güçler” yasasına dayandırması bekleniyor. Eylül 2011'de New York'taki  İkiz Kuleler'e yapılan terör saldırıları sonrasında da başvurulan bu yasa, Çin'in  teknoloji yatırımlarının ABD'nin ulusal güvenliği için risk oluşturduğu  gerekçesiyle engellenmesini sağlayacak.  İki devlet arasındaki ekonomik  rekabetin teknoloji yarışıyla kızışacağına işaret eden bu gelişmeler, "ABD  yönetimi endişelerinde haklı mı?" sorusunu da beraberinde getirdi.    Merkezi  New York'ta bulunan ekonomik araştırma ve danışmanlık  şirketi Rhodium Group'un her yıl hazırladığı “Çin Yatırım Monitörü” veri  bankasından derlenen bilgilere göre, Çinli şirketler tarafından ABD'ye  2005-2017'de yapılan toplam yatırım 171 milyar dolara ulaştı. Bu yatırımların,  yaklaşık 60 milyar doları bilgi teknolojileri, komünikasyon, otomotiv, havacılık  ve tıp alanında faaliyet gösteren teknoloji odaklı şirketlere yapıldı.
 
Verilere göre, Çin'in ABD'ye yönelik yatırımları, 2016 yılında  yaklaşık 46 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Bu rakam,  ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk yılında ise yüzde 35 azalarak 29 milyar dolara  geriledi.  Çinliler en büyük teknoloji yatırımları için yaklaşık 6 milyar  dolarla Ingram Micro, 4 milyar dolarla IBM, 3,5 milyar dolarla Lexmark, 2 milyar  dolarla OmniVision Technologies, 1,8 milyar dolarla Tesla ve 1 milyar dolarla  Uber gibi şirketleri seçti. Bununla birlikte, Çinli yatırımcılar özellikle  yapay zeka alanında faaliyet gösteren teknoloji start-uplarına da milyonlarca  dolar aktardı. Bazı göstergelere göre, ülkede son yıllarda kurulan her 10  start-up şirketinden 7’si Çin’den yatırım desteği aldı.   - Son  yıllarda engellenen yatırımlar     Çin'den gelen yatırımların  2016'da zirve yaptıktan sonra 2017'de düşmesinde Washington'daki yeni yönetimin  tavrı kuşkusuz belirleyici rol oynadı.  ABD Başkanı Donald Trump, geçen  yılın eylül ayında, Çin hükümeti destekli Canyon Bridge Capital Partners LLC’nin  Amerikalı çip ve yarı iletken üreticisi Lattice Semiconductor’u almasına onay  vermedi.
 
"Yarı iletken tedarik zincirinin ABD'nin ulusal güvenliği için önemli  olduğu" gerekçesiyle engellenen 1,3 milyar dolarlık satın alma, Trump yönetiminin  Pekin yönetimine ilk mesajı olmuştu. Bununla birlikte, Trump'ın selefi Barack  Obama da Çinli Fujian Grand Chip adlı şirketin Alman çip üreticisi Aixtron'u  satın almasını önlemişti. Obama'nın satın almayı önleyen başkanlık  kararnamesinde, Çinli şirketin ABD'nin ulusal güvenliğini tehdit eden eylemlerde  bulunabileceğine dair güvenilir kanıtlar olduğu ileri  sürülmüştü.  Ayrıca, Çinli Ant Financial ve China Oceanwide Holdings  Group’un Amerikalı finans şirketleri MoneyGram ve Genworth Financial’ı satın  almasına izin verilmedi. Yine Çinli petrol şirketi CNOOC de “milli güvenlik”  gerekçesiyle Unocal isimli Amerikan enerji firmasını bünyesine  katamadı.     
 
“ABD KAYGILARINDA HAKLI”
 
Brookings Enstitüsü Çin Merkezi Kıdemli Uzmanı David  Dollar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ABD’nin Çin piyasasına erişim  konusundaki kaygılarını haklı bulduğunu söyledi.
 
Dollar, “Amerikalı şirketlerin, Çin’in imalat ve hizmet sektörlerinde  faaliyet gösteren şirketleri satın alması ya da yüzde yüz Amerikan iştirakli  şirket kurması mümkün değil. Çin’in yüksek yatırım kısıtlamaları, ABD yönetiminin  Çin’den gelen yatırımlara karşı kısıtlamalar getirmeyi değerlendirmesini meşru  kılıyor.” ifadelerini kullandı. Söz konusu yatırım kısıtlamalarının teknoloji  odaklı sektörlerle sınırlanması halinde ABD ekonomisinin fazla zarar  görmeyeceğini belirten Dollar, buna karşın yabancı yatırımların iştahını genel  olarak kaçıracak adımlardan kaçınılmasının büyük önem taşıdığını  vurguladı.  Dollar, ayrıca Çin’in halihazırda yüksek yatırım bariyerleri  bulunmasından ötürü misilleme alanının dar olduğuna işaret ederek, “Çin  yönetiminin cevabı, ülke ekonomisini liberalleştirmeye yönelik girişimleri  yavaşlatmak olabilir.” dedi.
 
AMERİKALI ŞİRKETLER VE ÇİNLİ RAKİPLERİ
 
ABD'li ve Çinli teknoloji şirketlerinin piyasa  değerlerinin karşılaştırılması da iki ülke arasındaki ezeli rekabetin ne kadar  kızıştığını gözler önüne seriyor.
 
İşte o rekabetten bazı veriler:  Baidu,Google'a karşı;  Dünyanın en büyük arama motoru devi Google'un piyasa değeri 359 milyar dolar iken  Çinli rakibinin değeri ise 71 milyar dolar.  Tencent, Facebook'a karşı;  Sosyal paylaşım sitesi Facebook en büyük rakibi olarak Twitter'ı düşünürken Çinli  sosyal medya devi Tencent'in nefesini ensesinde hissediyor. Facebook'un piyasa  değeri 226 milyar dolar, Tencent'in ise 185 milyar dolar.  Alibaba,  Amazon'a karşı; Dünyadaki en büyük halka arzı gerçekleştiren e-ticaret devi Çinli  Alibaba 219 milyar dolarlık piyasa değeriyle; en büyük rakibi Amazon'ı geçti.  ABD'li Amazon'un piyasa değeri 198 milyar dolar.
 
  
 
 
 
 
 
 





11:1810.225
Değişim :  -0,03% |  -3,44
Açılış :  10.248  
Önceki Kapanış :  10.228  
En Düşük
10.189
En Yüksek
10.254
imkb grafik
BIST En Aktif Hisseler11:16
VSNMD 443,25 534.615.609 % 9,99  
TEKTU 12,16 321.740.351 % 9,95  
DAGHL 137,30 47.588.495 % 9,93  
MEGAP 4,99 6.519.290 % 9,91  
MEGAP 4,99 6.519.290 % 9,91  
11:16 Alış Satış %  
Dolar 39,8582 39,8612 % 0,10  
Euro 46,9576 46,9665 % 0,31  
Sterlin 54,1729 54,4445 % 0,11  
Frank 49,9410 50,1913 % 0,22  
Riyal 10,5706 10,6235 % 0,03  
11:16 Alış Satış %  
Gümüş ONS 36,83 36,87 % 0,66  
Platin 1.375,47 1.380,85 % 0,66  
Paladyum 1.132,97 1.138,02 % 0,66  
Brent Pet. 68,77 68,77 % 0,66  
Altın Ons 3.341,76 3.342,12 % 0,66