Aracı kurumlar tebliğ için ne dedi?

AYŞE EKİN GÜNDÜZ/UZMANPARA

Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) 'Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği' ile 'Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ'de değişiklik yapıldı. SPK'nın konu ile ilgili tebliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

KALDIRAÇ ORANLARINA İLİŞKİN DÜZENLEME...

Yeni tebliğde kaldıraç oranlarına getirilen değişiklik ile Türk Lirası, Amerikan Doları ve Euro’nun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı azami 100:1, bunlar dışındaki varlıklarda azami 50:1 olarak belirlendi.

FOREKSTE YENİ DÖNEM BAŞLADI! HABERİ İÇİN TIKLAYIN

Başlangıç bakiyeleri 20.000 TL'nin altında olan, Türk Lirası, Amerikan Doları ve Euro’nun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı azami 50:1, bunlar dışındaki varlıklarda azami 25:1 olarak düzenlendi.

Ancak aracı kurum yetkilileri tebliğde yer alan ifadelerin yeterince net olmadığını ifade ederken, teknik olarak ise bazı değişiklere ilişkin alt yapının ise halihazırda olmadığını belirttiler.

'TAMAMINA KARŞI DEĞİLİZ ANCAK...'

Destek Menkul Değerler Genel Müdürü Tuna Yılmaz:

"Müşteri şikayetleri azalsın, zararlar azalsın, daha düzenli bir ortamda işlem yapılabilsin amacı var. Ama bizim gördüğümüz kadarıyla yeni tebliğ bazı yönleriyle (tamanına karşı değiliz) karışık. Tebliğ okunduğunda ne olduğu anlaşılamıyor kaldıraç tarafı karışık. Bunu müşterilere anlatmamız çok daha zor olacaktır.
 
'REKLAMLARA ve YATIRIMCIYI BİLGİLENDİRMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMEYE KARŞI ÇIKAMAYIZ...'

Öncelikle tebliğ taslağında 1’e 100 ile başlayan yatırımcıların 1’e 100 ile devam edeceği konusunda bilgilendirildik. Bunun bu şekilde olacağını bekliyorduk. Eski müşteriler için sıkıntı şu: Önceki açtığı pozisyonları eski oranla tutabilirsiniz bunu 1’e 100 ile tutup bundan sornaki açtıklarını 1’e 50 ya da 25’e düşüreceğiz. Bazıları 1'e 100, bazı pozisyonlar 50 olacak. Bir kere bunu teknik olarak yapmanın imkanı yok. Dünya çapında böyle bir şey olamaz ve amacının dışına çıkıyor. 1’e 100’e başta tamam dendiyse neden sonra 1’e 50 kullanılsın. Teknik olarak aşamayacağımız konular bunlar. 
 
TEKNİK OLARAK UYGULAMAYA İMKAN YOK

Onun haricinde yeni müşteriler için de örneğin 20 bin TL üzerinde para yatırdı. 1 hafta sonra bakiyeyi 15 bin liraya düşürdü diyelim. İlk yatırıdığı esnada pozisyonlarını 1:100’de tutup  yeni açacağı pozisyonu da 1’e 50’ye düşüreceğim. Bunu da teknik olarak yapmanın imkanı yok.
Açıkçası şu an ne yapacağımızı bilmiyoruz. Kaldıraçı düşüreceğiz ne yapacağımızı bilmiyoruz. Bugün düşürdüğümde zarar edebilir müşteri teknik olarak yapamadığım şeyden dolayı. Komple pozisyonu 1’e 50’ye düşürmem lazım orada da zarar eder.

YATIRIMCILARI ve ARACI KURUMLARI NASIL ETKİLER?

Düşük işlem hacmine sahip aracı kurumlar buna katlanmayıp sektörden çekilebilir ya da çok küçülürler. Yatırımcı hali hazırda yurt dışına kaçıyor. Bir de bu bu hale gelirse yurt dışına çıkan yatırımcı oranı çok daha fazla olur.
 
Bir de demo platformunda işlem yapma zorunluluğu ve bunun aracı kurumlar birliği tarafından sunulması var. Burada yeni tebliğde 6 iş günü boyunca işlem yapılacak ve 50 tane pozisyon açılıp kapanacak. Burada aracı kuruluşlar birliğine böyle bir alt yapı kurma yükümlüğü geliyor. Sorunsuz çalışaması kolay değil. Ve şikayet alabilir demo platformu nedeniyle.

SPK'nın bu tebliği yayınlayıp direkt uygulamaya sokması aracı kurumlara hiçbir düzenleme fırsatı sunmadı. Bizi hazırlıksız yakaladı. Bu da tebliğe bağlı kalmak zorunluluğu olan kurumlara sıkıntı yaratıyor."

'TASLAK İLE TEBLİĞ ARASINDA CİDDİ FARKLAR VAR'

Işık FX Genel Müdür Yardımcısı Uran Işık:

"Bundan yaklaşık 3 ay önce biz aracı kuruluşlar biriminde tüm kurumlar bir araya gelerek tartıştık konuştuk ve yazılı metin halinde paylaştık. Bugün önümüze gelen tebliğ ve bizim o gün istişare ettiğimiz tebliğ taslağı arasında ciddi farklar var.

Biz isterdik ki o gün itibariyle ortaya konacak tebliğe ilişkin görüşleri iletelim ama bugün bakıyoruz ki ortaya konan tebliğ taslak olarak yer almıyordu. Biz farklı bir metin üzerinden istişare yapmışız.

'GLOBALDE TEBLİĞDEKİ İBARELERE AİT AKSİYON YOK'

Şimdi kaldıraç ya da tebliğde yer alan ibarelere ilişkin çok net ifadeler olmasını isterdik tebliğde. Birçok şey hala muğlak durumda. Ve biz bu muğlak ibareler itibariye ilerleyen süreçte nasıl aksiyon almamız gerektiği konusunda bazı şüpheler barındırıyoruz.

'İSTANBUL DÜNYA FİNANS BAŞKENTİ OLACAKSA...'

Bunun haricinde globalde bu işin doğduğu ülkelerde bu tebliğde yer alan ibarelere kurallara ait aksiyon söz konusu değil. Yoruma açık bir tebliğ. Ve İstanbul dünya finans başkenti olacaksa forex piyasası dahil olmak üzere sermaye piyasalarına yeni katılımcılar sağlamamız gerekiyor.

Bu müşteri nezdinde de olabilir aracı kurum sayısı nezdinde de olabilir. Ama ortaya konan tebliğ özellikle küçük yatırımcıların bir miktar önünün tıkamış durumda."

'ŞEFFAFLAŞMA ADINLARINI ÇOK OLUMLU BULUYORUZ AMA...'

InvestAZ Genel Müdür Yardım Fatih Yeğenoğlu:

"Biz InvestAZ olarak yatırımcıları daha fazla koruyan ve daha sağlıklı işleyen bir forex için adım atılması gerektiği görüşündeydik. Bu çerçevede yeni Tebliğ'de atılan şeffaflaşma adımlarını çok olumlu buluyoruz. Bu noktada kurumların spread oranlarının bir merkezden yayınlanması, yatırımcılardan aldıkları şikayet sayısını kurumların deklare etme yükümlülüğü oldukça olumlu adımlar. Ancak en kritik husus birçok yatırımcının mağdur olduğu requotes konusu.

Burada SPK çok önemli adımlar atmış durumda. Birçok yatırımcı bastığı fiyattan işlem yapamamak nedeniyle bazı kurumlardan şikayette bulunuyordu. Yeni Tebliğ ile birlikte kurumların reddedilen emirleri bildirme yükümlülüğü geliyor. Gerçek piyasa ortamında emrin reddedilmesi neredeyse imkansız bir durum. Bu istatistiğin yayınlanması ile birlikte yatırımcılar hangi kurumların gerçek işlem ortamı sunduğu hakkında bilgi sahibi olacaklar. Bu, birçok yatırımcının mağdur olmasının önüne geçecek."