BES`e otomatik katılım dopingi

Bireysel Emeklilik Sistemine (BES)  otomatik katılım uygulamasının hayata geçirilmesi durumunda, yeni işe  başlayacakların gelirleri üzerinden yaratılacak tasarrufun yıllık en az 1 milyar  lira olması bekleniyor.

Öncelikli Dönüşüm Programları Eylem Planları kapsamında hayata  geçirilmesini planlanan yeni işe başlayanların BES'e otomatik katılımını öngören  sistem, gözleri buradan elde edilecek tasarrufa yöneltti. AA muhabirinin  Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine dayanarak yaptığı hesaplamalara göre,  BES'teki katılımcı sayısı geçen yıl sonundan 19 Aralık 2014'e kadar olan dönemde  880 bin 735 kişi artarak 5 milyon 33 bin 790 kişiye ulaştı.



Aynı dönemde  katılımcıların fon tutarı 9 milyar 57 milyon 758 bin 700 lira artarak 34 milyar  203 milyon 477 bin 700 liraya çıktı, son bir yılda kişi başına ortalama yıllık  tasarruf da 10 bin 284 lira olarak hesaplandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2013'te 703 bin yeni  istihdam yaratıldı. İstihdam artışının aynı kalması ve mevcut ödeme sistemi  çerçevesinde yeni işe başlayan her bir çalışanın devlet katkısı dahil aylık  asgari 125 lira ödemesi halinde, otomatik katılımla yaratılacak yıllık tasarruf  yaklaşık 1 milyar 55 milyon lirayı bulacak.

Eylem planına göre otomatik katılım sistemi, yeni işe başlayan bir  çalışan adına otomatik olarak emeklilik hesabı açılması ve ilk aydan başlayarak  maaşından otomatik katkı payı kesintisi yapılmasına dayanıyor. Kişiler sisteme  katılmayı istememeleri durumunda da başvuru yapabilecek, bu konudaki pilot  çalışmanın sonuçları 2015 sonunda değerlendirilecek.

"Tüm taraflar için kazan-kazan durumu..."

Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Bostan,  BES'in bireysel tasarrufları ekonomiye aktarmada önemli işleve sahip olduğunu  söyledi.

Sistemde toplanan tasarrufların uzun vadeli fon birikimi ve  yatırımcılara yerli finansman kaynağı oluşturduğunu kaydeden Bostan, uzun vadeli  ve sürdürülebilir tasarrufların vatandaşların refahına ve ülke ekonomisine büyük  katkısı olduğunu belirtti.

Devletin Türkiye'deki tasarruf oranlarını artırmaya yönelik pozitif  yaklaşımı ve devlet eliyle tasarrufu destekleyici ekonomi politikalarının hayata  geçirilmesinin BES'i destekleyen en önemli unsurlar arasında yer aldığını ifade  eden Bostan, "Sektör olarak BES'i müşterilere daha iyi anlatabilmek için devlet  katkısını önemli bir argüman olarak kullanıyoruz ve kullanmaya da devam edeceğiz.  Otomatik katılım ile devletin BES'e desteğinin çok daha etkili hissedileceğini  düşünüyoruz" dedi.

Uygulamanın tüm taraflar için kazan-kazan durumu yaratacak şekilde hem  birey hem de sektör için pozitif sonuçlar doğuracağını düşündüklerini anlatan  Bostan, 2013 yılında devreye giren devlet katkısının olumlu etkisinin bir  benzerinin otomatik katılım ile kurumsal tarafta da yaşanacağına dikkati çekti.

"Sektörü daha da büyütecek"

Otomatik katılım sisteminin Türkiye'de BES algısını güçlendireceğini  ve sektörü daha da büyüteceğini anlatan Bostan, sözlerini şöyle sürdürdü:

Sektörde ilk aşamada sisteme dahil olacak yüksek sayıda katılımcı ve  yüksek hacimli fon birikimiyle büyük bir ivme yakalanması beklenebilir. Uygulama  işverenlere de avantajlar sağlıyor.



Örneğin, işveren katkısı olarak çalışan adına  ödenen tutarlar gider olarak gösterilebilecek, vergi matrahından indirilebilecek.  İşveren katkısı ve düşük kesinti oranları nedeniyle çalışanların iş yerine  bağlılığı artacak. Uygulama, işverenler ile çalışanlar arasındaki iş ilişkisine  de olumlu katkı sağlayacak ve nitelikli personelin rakip şirketlere geçiş  isteğini azaltacak."

"Sistem emeklilikte refah seviyesinin düşmemesini sağlayacak"

Türkiye Sigortacılar Birliği (TSB) Genel Sekreteri Mehmet Kalkavan da  otomatik katılımın, kişilerin işe başladıklarında bireysel emeklilik sistemine  otomatik olarak dahil edilerek iş hayatlarının başlangıcında tasarruf yapmaya  yönelmelerini sağlayan sistem olduğunu belirterek, bu yöntemle bireysel emeklilik  sistemine katılan çalışan kimsenin belirli süre içerisinde talepte bulunarak  kayıpsız bir şekilde sistemden çıkabildiğini ifade etti.

Sistemin getirisinin, kişilerin tasarruf etmeye genç yaşta  başlamalarını ve emeklilik döneminde biriken tutarların tatmin edici seviyeye  ulaşmasını sağlamak olduğunu dile getiren Kalkavan, "OECD ülkeleri arasında en  düşük tasarruf oranına sahip ülke olmamız, otomatik katılım gibi tasarrufları  kitlesel olarak arttıracak sistemlerin hayata geçmesinin önemini arttırmaktadır. 




Çalışanlar ilk birkaç yıl düşük katkı payı ödeyerek tasarruf etmeye başlasa bile  zamanla artan maaşlarla birlikte katkı paylarının yükseltilmesi, birikim  tutarlarının kişilerin emeklilik dönemlerindeki refah seviyelerinin düşmemesini  sağlayacak seviyeye ulaşmasını sağlayacaktır" dedi.

Sistemin uygulandığı ülkelerde yapılan araştırmalarda, işverenin de  çalışan adına katkı payı yatırması halinde çalışanların iş yerine bağlılığının  arttığının da gözlemlendiğini anlatan Kalkavan, tüm bu hususlar dikkate  alındığında otomatik katılımın hayata geçirilmesi için bireysel emeklilik  sisteminin tüm paydaşlarının ortak çaba harcamalarının önemini vurguladı.