Eurodaki değer kaybının etkisi olumlu olacak

Avrupa Merkez Bankasının  (ECB) tahvil alımı kararının ardından avro/dolar paritesindeki düşüş nedeniyle  Türkiye'nin AB'ye ihracatında değer bazında gerileme beklenirken, kararın Türkiye  ekonomisine toplam etkisinin olumlu olacağı öngörülüyor.

ECB Başkanı Mario Draghi'nin, aylık 60 milyar avroluk varlık alımı  yapacaklarını açıklamasından sonra avro/dolar paritesi 1,1113 ile 11 yılın en  düşük seviyesine geriledi. Avrupa borsalarındaki yükselişler ise sınırlı kaldı.

Ekonomistler, kararın bir bütün olarak ele alındığında, orta vadeli  süreçte Avrupa sanayisinin kullanım kapasitesini artırması ve ekonomik verileri  iyileştirmesi tahmininde bulundu.

AB'ye ihracat olumsuz etkilenebilir

AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı  hesaplamalara göre, geçen yılın kasım ayı itibarıyla AB ülkelerine yapılan  ihracat 48 milyar avro seviyesinde gerçekleşti. AB'ye yapılan ihracatın toplam  ihracat içerisindeki payı da yüzde 44'e yaklaştı.

Paritenin 1,1113 seviyelerinde seyretmesi ve AB'ye yapılan toplam  ihracatın değişmemesi durumunda ihracatta, paritedeki gerilemeden kaynaklanan  değer kaybının 9 milyar avro civarında olması tahmin ediliyor.

Olumsuz etkilenebilecek sektörler

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine bakıldığında geçen yıl  AB ülkelerine ihracatta hazır giyim ve konfeksiyon, otomotiv, elektrik ve  elektronik sektörleri ön plana çıktı.

Geçen yıl hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün en fazla ihracat  yaptığı AB ülkeleri arasında Almanya 3,9 milyar dolarla ilk sıra yer alırken, bu  ülkeyi 2,5 milyar dolarla İngiltere, 1,6 milyar dolarla İspanya izledi. Söz  konusu ülkelerin, toplam sektör ihracatı içindeki payı yüzde 43 oldu.

Aynı yıl Avrupa'ya önemli oranda ihracat gerçekleştiren sektörlerden  biri de otomotiv olurken, Almanya, İngiltere ve Fransa toplam 8,5 milyar dolarla  en çok dış satımın yapıldığı ülkeler olarak kayıtlara geçti. Anılan 3 ülkenin  toplam otomotiv ihracatı içindeki payı yüzde 38 olarak gerçekleşti.

Avro/dolar paritesindeki düşüşten etkilenmesi beklenen  elektrik-elektronik sektörü de 2014 yılında Almanya, İngiltere ve Fransa'ya  toplam 3,8 milyar dolar ihracat yaptı. Bu ülkelerin toplam sektör ihracatındaki  payı yüzde 31 olarak hesaplandı.

"Tahvil alımı AB ekonomisini canlandıracak"

Ekonomistler, bir bütün olarak ele alındığında tahvil alımı kararının  AB bölgesinde iç talebi güçlendireceğini, para ve kredi hacmini de artıracağını  kaydediyor.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi  Direktörü Erdal Tanas Karagöl, tahvil alımının orta vadede AB'deki talebi  artıracağını söyledi.

Kararın, Türkiye bakımından toplam net etkisinin pozitif olacağını  vurgulayan Karagöl, "AB'nin toplam ihracat içindeki payı da artacaktır"  değerlendirmesinde bulundu. Atılan adımın reformlarla desteklenmesi gerektiğinin  altını çizen Karagöl, tahvil alım politikası ile reformların uygulanabilmesi  noktasında zaman kazanıldığına işaret etti.

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi  Prof. Dr. Necat Coşkun da AB'nin tahvil adımının kısa ve uzun vadeli etkileri  bakımından değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Kararın, kısa vadede ihracat açısından olumsuz ancak orta vadeli  olarak olumlu olduğunu kaydeden Coşkun, "Avrupa ekonomisi canlanırsa bu durum  Türkiye'yi olumlu etkiler" diye konuştu. Avro/dolar paritesinden en çok kura  duyarlı malların etkileneceğini ifade eden Coşkun, tekstil ve turizmin olumsuz  etkilenebilecek sektörler arasında yer alabileceğine dikkati çekti.

Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver de  paritedeki düşüşün avro cinsinden ihracat gelirlerini olumsuz etkileyecek  olmasına karşın, genel ekonomik tablo açısından bu etkinin sınırlı kalacağını  söyledi.

Türkiye ekonomisi açısından paritedeki düşüş gibi olumsuz etkiler söz  konusuyken, petrol fiyatlarındaki gerilemenin de olumlu etkilerinden söz  edilebileceğini belirten Ünver, "Olumlu ve olumsuz etkileri yan yana koyduğumuzda  Türkiye'nin büyümesini sürdüreceğini söyleyebiliriz" dedi.

"Fed politikası rol model oldu"

Küresel kriz döneminde Amerikan Merkez Bankası (Fed) 25 Kasım 2008'de  başlayan parasal genişlemenin ilk bölümünde 500 milyar dolarlık mortgage  piyasasına dayalı tahvil satın alımına başlamıştı. Bu dönemde mortgage devlerinin  borç yükümlülüklerinin 100 milyar dolarlık kısmı da Fed tarafından satın alınmış,  finans devleri ekonomik açıdan rahatlatılmıştı.

Fed, süreç içerisinde mortgage tahvil alımlarını, 750 milyar dolar  daha genişleterek, 1,25 trilyon dolarlık tahvil alımına imza attı.

Parasal genişlemenin ikinci fazında ise aylık 85 milyar dolarlık uzun  vadeli hazine tahvili satın alan Fed'in varlık alımlarının ardından bilançosu 4,5  trilyon doların üzerine çıkmıştı. Uygulanan politikanın ardından ABD ekonomisi  toparlanma eğilimine girerek, GSYH'sini yeniden artırmaya başlamıştı.