IMF`nin `acı reçeteleri` hatıralarda kaldı

Türkiye'nin, Uluslararası Para Fonu'na  (IMF) borcunu sıfırlamasının üzerinden 3 yıl geçti. Ekonomik istikrarın  sağlanması ve güven ortamının oluşmasıyla IMF ile yarım asrı bulan borç serüveni  ve sunulan  "acı reçeteler" geride kalırken, Türkiye, artık borç alan değil,  Fon'a kaynak taahhüdünde bulunan ülke konumuna geldi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye'nin IMF ile 1961'de  başlayan stand-by yolculuğuna 8 cumhurbaşkanı ve 37 hükümet eşlik etti. Borcun  bittiği tarihe kadar 50 milyar doları aşan kaynak kullanan Türkiye, Uruguay ve  Filipinler ile birlikte "en çok anlaşma imzalayan" 3 ülkeden biri oldu. Türkiye,  IMF ile toplam 19 stand-by anlaşmasına imza koydu.

Türkiye 188 ülkenin üye olduğu IMF ile 1947'de İsmet İnönü döneminde  tanıştı. İlk stand-by anlaşması 1 Ocak 1961'de bir yıllık süreyle  imzalandı. Türkiye, 1961-1970 arası her yıl IMF ile bir stand-by anlaşması yaptı.   Anlaşmalar genellikle bir yıl dolmadan sona erdi.1970’ten 1978'e kadar IMF ile  stand-by anlaşması yapmayan Türkiye, 1978'ten 1980 yılına kadar yeniden birer  yıllık anlaşmalara imza attı.

Türkiye'de 1980 yılında 24 Ocak Kararları ile ekonomide değişim süreci  başlarken, 18 Haziran 1980'de ilk kez, 3 yıllık vadeyle IMF ile en uzun stand-by  anlaşmasını gerçekleştirdi. 1983 yılında yeni bir stand-by düzenlemesine giden  Türkiye’nin bu anlaşması ise 1 yıl sürdü. IMF'den kullanılan kaynak miktarı  1980'e kadar daha düşük seviyelerde gerçekleşirken, bu tarihten itibaren daha  yüksek miktarlar için IMF'nin kapısı çalındı.

EN ZORLU ANLAŞMAYA 2001 KRİZİNDEN SONRA İMZA ATILDI

Uzun süre kısa vadeli anlaşmalarla IMF ile ilişkisini sürdüren  Türkiye, en zorlu anlaşmasına 2001 krizinden sonra imza attı. Başbakanlığını  Bülent Ecevit'in yaptığı 57. hükümet, uzun görüşme ve pazarlıklar sonucunda  Fon'dan 19 milyar dolarlık kredi aldı. Bu dönemde Fon'un "acı reçeteleri" çok  tartışılırken, görüşmeleri yürüten IMF Türkiye Masası Şefi Carlo Cottarelli de "bond çantasıyla" hafızalara kazındı.



Son anlaşmaya 2005'te imza koyan Türkiye, 2008 yılında IMF ile  stand-by anlaşması yapmama kararı aldı. IMF Türkiye Yerleşik Temsilciliği program  ilişkisinin sona erdiği 2008'den itibaren, IMF ile üyelik ilişkileri  doğrultusunda faaliyetler sürdürüldü. Türkiye’de küresel ekonomik krizin  etkilerinin ciddi şekilde hissedildiği 2009 ve 2010 yıllarında ödemeler  dengesinde sorun yaşanmaması ve en kritik dönemin IMF’siz atlatılması bu noktadan  sonra IMF ile yola devam edilmemesinin herhangi bir sorun teşkil etmeyeceği  beklentilerini de güçlendirdi. Türkiye’nin bu dönemde kredi derecelendirme  kuruluşlarından aldığı notlarda önemli artışlar yaşanırken, ülke ekonomisinde  başarılı bir performans sergilendi.

SON ÖDEME İÇİN BABACAN TUŞA BASTI

Türkiye'nin IMF'ye olan kredi borcunun son taksidinin transferi,  dönemin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından 14 Mayıs 2013 tarihinde  gerçekleştirildi. Tarihi ana tanıklık eden Babacan'ın tuşa basmasıyla ikisi dolar  ikisi avro olmak üzere 4 ayrı transferle IMF'ye son borç da ödenmiş oldu.  Böylelikle 52 yıllık borç defteri kapandı.

IMF'DE EN YÜKSEK OY GÜCÜNE SAHİP 20'NCİ ÜLKE

Fon nezdinde bir dönem sadece borçlarıyla gündeme gelen Türkiye, artık  en yüksek oy gücüne sahip 20. ülke konumunda bulunurken, IMF'ye kaynak  taahhüdünde bulunan ülke durumuna geldi. IMF-Fon 2010 Kota ve Yönetim Reformu'nun  yürürlüğe girmesinin ardından söz konusu karar kapsamında öngörülen kota artışını  onaylayan ve gerekli ödemeleri tamamlayan Türkiye'nin, bu yılın şubat ayı  itibarıyla oy gücü yüzde 0,61 seviyesinden yüzde 0,95'e yükseldi.

Geçen yılki G20 Dönem Başkanlığı ile Türkiye-IMF ilişkileri de yeni  bir boyut kazanırken, gelecek dönemde Türkiye'nin IMF'nin kararlarında daha etkin  rol oynaması hedefleniyor.

Ekonomik istikrar ve güven ortamını sağlayan Türkiye'nin, IMF'ye  borcunu sıfırlamasının üzerinden 3 yıl geçerken, Fon'un "acı reçeteleri" tarihin  tozlu sayfalarında yerini aldı, dönemin en çok konuşulan ismi Cottarelli de unutuldu.