Yatırım büyüklüğü 67,5 milyar dolara ulaşan kamu-özel iş birliği uygulamalarında etkinliği, verimliliği ve ekonomikliği sağlayacak yeni bir çerçeve düzenlemeye gidilecek.
AA muhabirinin, 2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan  derlediği bilgiye göre, kamu sabit sermaye yatırımlarına ilişkin kaynakların  artırılması, yatırım programının rasyonelleştirilmesi, ayrılan kaynakların başta  öncelikli sektörler ve gelişme alanları için belirlenmiş hedeflere tahsisi olmak  üzere etkin şekilde ve sonuç odaklı kullanılması, kamu-özel iş birliği  uygulamalarının makroekonomik politikalarla uyumunun sağlanması temel amaç olarak  belirlendi.

Bu kapsamda, kamu-özel iş birliği  uygulamalarında etkinliği, verimliliği ve ekonomikliği sağlayacak yeni bir çerçeve düzenleme yapılacak.

Türkiye'de yap-işlet-devret (YİD), yap-işlet (Yİ), yap-kirala-devret  (YKD) ve işletme hakkı devri (İHD) olmak üzere 4 temel kamu-özel iş birliği  modeli uygulanıyor. Söz konusu modellerle 1986 yılından bu yılın haziran ayına  kadar 246 kamu-özel iş birliği projesi için uygulama sözleşmesi imzalandı.

Bu projelerin toplam yatırım büyüklüğü 2019 yılı fiyatlarıyla 67,5  milyar dolara ulaştı. Söz konusu tutar içinde ulaştırma sektörü 41 milyar dolar  yatırımla ilk sırada yer aldı. Ulaştırma sektörünü 11,9 milyar dolarla enerji,  11,5 milyar dolarla sağlık sektörleri takip etti. Mevcut durumda, 218 proje  işletmeye alınırken, 28 projenin yürütülmesine devam ediliyor.

ULAŞTIRMA PROJELERİNİN GARANTİ ÖDEMELERİ 8,3 MİLYAR LİRA

Yatırım Programı'na göre kamu-özel iş birliği çerçevesinde tamamlanıp  hizmete alınan şehir hastanelerinin cari giderlerini karşılamak üzere 4,8 milyar  lira, bina kullanım ve zorunlu hizmetler için de 5,7 milyar lira harcama  yapılması programlandı. Kamu-özel iş birliği çerçevesinde tamamlanan ulaştırma  projeleri kapsamındaki garanti ödemeleri için 8,3 milyar lira kaynak ayrıldı.

Kamu-özel iş birliği modeliyle işletilen hava meydanlarındaki yolcunun  toplam yolcu trafiği içindeki payı 2018 yılı sonunda iç hatlarda yüzde 70, dış  hatlarda yüzde 97 olarak gerçekleşti.

Sağlık yatırımlarında kamu-özel iş birliği yöntemiyle toplam 30 bin  815 yatak kapasitesine sahip 20 şehir hastanesi projesinin yapımı planlanarak  sözleşmesi imzalandı. Ekim ayına kadar söz konusu projelerden toplam 13 bin 423  yatak kapasiteli Yozgat, Mersin, Isparta, Adana, Kayseri, Elazığ, Manisa, Ankara  Bilkent, Eskişehir ve Bursa şehir hastaneleri hizmete alındı.

KAMU-ÖZEL İŞ BİRLİĞİNDE MEVZUAT DÜZENLEMESİ 2020'DE

Kamu-özel iş birliği proje süreçlerinin standartlaştırılmasına katkı  sağlamak üzere proje hazırlık, ihale ve işletme süreçlerinde ihtiyaç duyulan  standart dokümanların hazırlanması çalışmalarına başlanırken, Kamu-Özel İş  Birliği Çerçeve Kanunu'na ilişkin teknik çalışmalar da tamamlandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe  Başkanlığı, yatırımcı kuruluşlar ve yerel yönetimlerce dağınık haldeki kamu-özel  iş birliği mevzuatı ve hazırlık ile onay sürecindeki farklı uygulamalar ortak  esas usuller temelinde projelerin ihtiyaç duyduğu esneklikleri barındıracak  şekilde düzenlenecek. Bu kapsamda teknik çalışmaları tamamlanan çerçeve kamu-özel  iş birliği mevzuatının gelecek yıl yasalaşması için gerekli girişimler yapılacak.

Kamu-özel iş birliği uygulamalarının muhasebeleştirilmesine, mali  raporlamasına ve ileriye dönük oluşabilecek risklerin ve yükümlülüklerin kamu  maliyesine etkisine raporlama sistematiği içinde yer verilmesi sağlanacak. Bunun  için uygulamalarının muhasebeleştirilmesi, mali raporlaması ve gelecek dönem  risklerinin uluslararası standartlarla uyumlu şekilde tahmin edilmesine ilişkin  ikincil mevzuat çalışmaları tamamlanacak.

Kamu-özel iş birliği uygulamalarında, kamunun üstlendiği yükümlülükler  ve bütçe dengeleri dikkate alınacak, projeler kamu ve özel kesim arasındaki risk  paylaşımı en uygun olacak şekilde yürütülecek. Bu kapsamda uygulayıcı  kuruluşların kamu-özel iş birliği projelerini hazırlarken mevzuatta düzenlenen  analizleri eksiksiz olarak yapmasını teminen gerekli sistem ve süreçleri  oluşturmak üzere rehberler hazırlanacak. Kamu-özel iş birliği projelerinin  ekonomik olarak yapılabilirliği ve harcama getirisi söz konusu rehberler  doğrultusunda uygulayıcı kurumların iç kontrol mekanizmalarınca denetlenecek.

Kamu-özel iş birliği projelerinin hazırlık aşamasında kullanılmak  üzere Fizibilite Raporu Hazırlama Rehberi oluşturulacak. Ayrıca, Harcama Getirisi Analizi Modeli oluşturularak, buna ilişkin bir rehber de hazırlanacak.