Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ramazan Sarı, petrolün varil fiyatının kısa dönemde 50 dolar seviyesine çıkabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Sarı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan, Katar, Venezuela ve Rusya'nın petrol üretimlerini ocak ayındaki seviyede dondurma kararı aldığını anımsatarak, bunun arkasında arz fazlalığı olduğunu belirtti.
Uluslararası Enerji Ajansı gibi kuruluşların global ekonomik büyümenin yüzde 3,5 civarında olacağını öngördüğüne dikkati çeken sarı, bunun da petrol talebini günlük 1,5 milyon varile kadar artıracağını dile getirdi.
"ÜRETİCİLERİN KARARI SORUNLU"
Petrol kartellerinin, bu tahminlere dayalı olarak yaptıkları anlaşmayla yatırımcıların beklentilerini etkileyip fiyatların kısa dönemde yükseleceğine inandıklarını aktaran Sarı, üreticiler için olumlu koşulları ortaya çıkaran temel faktörleri ise Çin ve Hindistan gibi Asya Pasifik bölgesinde beklenen ekonomik büyüme ile Avrupa ve ABD'deki yatay talep seyri olarak değerlendirdi. Sarı, şöyle devam etti:
"Dört büyük üreticinin petrol arzını dondurma kararında ciddi belirsizlikler var. Suudiler 1970'li yıllardaki koşulların hala geçerli olduğu varsayımıyla hareket ediyor. OPEC ve Suudi Arabistan'ın petrol fiyatlarını etkileyebilecek güce sahip olduğu düşünülüyor. Bu durum artık geçerli değil. Alternatif enerji türlerinin ve kaynaklarının ortaya çıkması genellikle daha oligo-polistik (şirketlerin birbiri ile bağlantılı olduğu piyasa) bir görüntü sergileyen petrol piyasasına daha rekabetçi bir yapı kazandırdı. Bütün dikkatler pazar payına yoğunlaşınca, bu kez de üretimi azaltmak gibi önemli bir politika aracı kaybedildi."
"50 DOLAR SEVİYELERİ MÜMKÜN"
"Şu sıra hiçbir ülkenin pazar payını kaybetmeye tahammülü yok" diyen Sarı, Suudilerin petrol üretimini dondurma kararının fiyatlarda beklenen etkiyi yapmadığını ifade etti. Prof. Dr. Sarı şöyle devam etti:
"Çünkü amaç başta İran ve Rusya’yı zor durumda bırakmak veya kaya petrolünün üretimini karsız hale getirmek olarak algılandı, ki bu görüşlerin doğruluk payı var. Ama asıl neden pazar payını kaybetme riskiydi. Uygulama 1970'li yıllarındaki koşuların artık geçerli olmadığını ortaya koydu. Şu anda, piyasa kendi haline bırakılırsa fiyatlar belki 30-35 bandında yer alacaktır, buna karşın kısa dönemde petrolün varil fiyatı 50 dolar seviyesine de çıkabilir."
Özellikle Avrupa ve Amerika'da yenilenebilir teknolojideki ilerlemenin bilgi ekonomisinin bir sonucu olduğunu belirten Sarı, "Bu faktör bile tek başına OPEC’in artık eski gücüne sahip olamayabileceğinin göstergesidir" diye konuştu.
OPEC ülkeleri Venezuela, Suudi Arabistan, Katar ve OPEC dışındaki en büyük petrol ihracatçısı Rusya, şubat ayında ürettikleri ham petrol miktarlarını ocak ayı seviyelerinde dondurma kararı almıştı. Bu karar sonunda, 2014 yılının Haziran ayından bu yana dalgalanan ve son 6 ayda 25 dolarları gören petrolün varil fiyatı son dönemde yeniden 40-41 dolar bandına yerleşmiş, ancak bu sürdürülebilir bulunmamıştı.
