Piyasalar suspus!

AYŞE EKİN GÜNDÜZ/UZMANPARA

Küresel ölçekte güvenlik endişeleri artarken, gerek yurt içi gerekse yurt dışı piyasalar son dönemde gerçekleşen saldırılara adeta kulağını tıkıyor. Batının ilk defa terörle tanıştığı 11 Eylül saldırılarının ardından borsalar kapanırken, Fransa saldırılarının yanı sıra Türkiye'de meydana gelen terör saldırıları borsada ciddi oranda fiyatlanmadı.
 
FED FRENLEDİ

Dün Ankara’daki saldırı döviz piyasalarında bir miktar yükselişe neden olurken, akşam ABD Merkez Bankası (Fed) tutanaklarında faiz artışının ertelenebileceği beklentisi yükselişi frenledi.

Dün akşam patlamadan önce 2.9450 seviyelerinde işlem gören ve patlamanın ardından  2.9550'ye yükselirken, gün içinde 2.95-2.96 bandında hareket etti.

BORSA GÜNÜ YÜZDE 0.88 YÜKSELİŞLE TAMAMLADI

Borsa İstanbul 100 (BIST 100) endeksi, günü yüzde 0,88  yükselişle 73.446,47 puandan tamamladı.  

Saldırıların piyasalardaki etkisine ilişkin UZMANPARA'ya değerlendirmede bulunan Destek Menkul Değerler Araştırma Müdürü ve UZMANPARA yazarı Murat Tufan, küresel piyasalarda ekonomik risklerin yanında jeopolitik risklerin de artış gösterdiğine dikkat çekti. Özellikle Suriye’de yaşanan iç savaş sonrası terör riskinin Avrupa ülkelerine de yayılarak küresel ölçekte güvenlik endişelerini de artırdığını aktaran Tufan, şöyle konuştu:

'TERÖR TÜRKİYE'Yİ KALBİNDEN VURMAYA DEVAM EDİYOR'

"Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz yılın Ocak ayında Fransızca yayın yapan hiciv dergisi Charlie Hebdo'nun Paris'teki ofisine bir saldırı gerçekleştirilmişti. Bu saldırıda 11 kişi hayatını kaybederken 11 kişi de yaralanmıştı. Bu saldırı 1989'da Christian Dornier tarafından düzenlenen saldırıdan beri Fransa'da gerçekleştirilen en fazla kayıplı saldırı olarak kayıtlara geçerken ülke Kasım ayında başka bir facia ile karşı karşıya kaldı. Fransa’nın Paris şehrinde terör örgütü IŞİD’in gerçekleştirdiği saldırıda 129 kişi hayatını kaybetti. Bu saldırının ardından ise birçok kez ihbar üzerine Avrupa terör alarmına geçmişti."

Yurtiçi tarafta ise Türkiye’nin sosyolojik, psikolojik ve ekonomik anlamda belini büken terörün ülkeyi kalbinden vurmaya devam ettiğini ifade eden Tufan "Uzun yıllardır terör saldırılarına maruz kalan ülkemizde en son Ankara’da yapılan hain saldırının ardından İstanbul’un Sultanahmet semtinde de bir saldırı gerçekleştirilmişti. Son olarak ise önceki gün Ankara’da askeri araçların geçişi sırasında bir saldırı gerçekleştirildi ve birçok kişi hayatını bu saldırılarda kaybetti" diye konuştu.

11 EYLÜL SALDIRILARINDA BORSALAR KAPATILDI, ŞİMDİ İSE... 

"Bu üzücü olayların ekonomik boyutuna baktığımızda ise terör saldırılarının borsa endekslerinde ciddi oranda fiyatlanmadığını görmekteyiz" diyen Tufan, sözlerine şöyle devam etti:

"Karşılaştırma yapmak gerekirse 2001 yılının 11 Eylül günü El-Kaide'ye bağlı kişiler tarafından kaçırılan uçaklar, New York'ta bulunan Dünya Ticaret Merkezi'nin sırasıyla kuzey ve güney kulelerine çarptı.  Bu saldırı ile batı ilk defa terör ile tanışmış oldu. Yaşanan bu saldırının maddi ve manevi anlamda bilançosu çok büyük boyutlara ulaştı. Bu saldırıda 3 bine yakın kişi hayatını kaybederken ülkenin ekonomik kaybı 2 trilyon dolar olarak hesaplandı. Borsalar ise işleme kapatıldı. Fransa’da yaşanan saldırıların boyutu bu denli büyük olmasa da terör riskinin yarattığı endişeler hat safhaya ulaştı. Ancak bu endişeler ülke borsasına yansımadı ve ciddi kayıplar görülmedi. Yurtiçi borsalarda ise farklı bir tablo olmadığını söylemek mümkün. Her ne kadar kayıplar yaşansa da belirginleşen jeopolitik risklere rağmen borsa endeksine etkisinin sınırlı ve geçici etki yarattığını, buna bağlı olarak da kayıpların sınırlı kaldığını görüyoruz.
 
PİYASALAR NEYİ FİYATLIYOR?

Sonuç olarak, dış ve iç piyasalarda terör saldırılarının etkisinin kalıcı olmadığını ve panik havasının dağılmasıyla kısa sürede normal fiyatlamaların gerçekleştiğini söylemek yanlış olamaz. Siyasi gelişmelere alışan ve tepkisi kısa soluklu olan iç piyasada ağırlıklı olarak dış piyasadaki gelişmeler fiyatlara yansıyor. Bu anlamda ABD Merkez Bankası (FED)’in uyguladığı faiz politikası, Çin ekonomisinin yarattığı global büyüme endişeleri ve düşük petrol fiyatlarının yeni bir küresel ekonomik krize neden olabileceği endişeleri iç piyasada fiyatlanan en önemli gelişmeler olarak karşımıza çıkıyor. Önümüzdeki dönemde de siyasi ve jeopolitik gelişmelerinin Türk Lirası varlıklarındaki etkisinin sınırlı ve geçici etki yaratması, dış piyasadaki gelişmelerin ise ön planda olması beklenebilir."

'PİYASALAR DUYARSIZLAŞTI'

ALB Forex Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Eda Önder Öztürk de 2015 yılında ülke genelinde sıklıkla konuşulan ve ülkede baş gösteren güvenlik risklerine son dönemde piyasaların duyarsızlaştığını söyledi. 17.02.2016 akşamı Ankara’da yaşanan üzücü olaylar sonrası bugün Borsa İstanbul'un yatay seyrettiğini, döviz kurlarında da kayda değer bir değişim görülmediğini aktaran Öztürk "Ülke risk primi göstergesi CDS oranımız ise 300 puanda ve düne göre herhangi bir değişim göstermiyor.

Söz konusu kayıtsızlık, güvenlik risklerinin bir defaya mahsus olabileceği ve ekonomik faaliyetlerin devamlılığında herhangi bir sorun yaratmayacağı algısı ile birlikte piyasalarda fiyatlamalara dahil olmamakta" dedi.