Piyasalar `teröre` ne tepki veriyor?

AYŞE EKİN GÜNDÜZ/UZMANPARA

Batının ilk kez terörle tanıştığı 11 Eylül saldırısında borsalar kapanırken, son dönemdeki saldırılar piyasalarda fiyatlamaya dahil olmuyor. Atatürk Havalimanı'ndaki terör saldırısına da piyasalar tepkisiz kaldı. Güne 0.24 düşüşle başlayan Borsa İstanbul 100 endeksi (BIST 100) ilerleyen saatlerde artıya geçerken, dolar/TL ise 2.8915 seviyesinden işlem görüyor. 

Şimdiye kadar gerçekleşen terör saldırılarına piyasaların verdiği tepkiler şöyle: 

13 MART 1999: PKK militanları İstanbul Kadıköy'deki Göztepe mahallesinde yer alan Mavi Çarşı'ya molotof kokteyli atıldı. Borsa endeksi günü yüzde 1.87 değer kaybıyla tamamladı.

15 KASIM 2003: Neve Şalom Sinagogu ve Bet İsrael Sinagogu'na çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına sebep olan saldırı gerçekleştirildi. Borsa endeksi günü yüzde 2.45 kayıpla tamamladı.

20 KASIM 2003: Sinagog saldırısı sonrası henüz yaralar sarılmadan Türkiye başka bir saldırıyla şok yaşadı. İstanbul'daki İngiliz Konsolosluğu ve HSBC Bankası'nın genel merkezine bomba yüklü araçlarla saldırı gerçekleştirildi. Borsa endeksi bu saldırı sonrası günü yüzde 7.37 kayıpla tamamladı.

22 MAYIS 2007: Ankara'nın Ulus Semti'ndeki Anafartalar Çarşısı'nda intihar saldırısı düzenlendi. Saldırıda 6 kişi hayatını kaybetti. Borsa İstanbul ise günü yüzde 0.35 primle tamamladı.

27 TEMMUZ 2008: Yürek yakan bir diğer saldırı ise İstanbul'un Güngören ilçesinde ardı ardına iki bombanın patlatılması ile gerçekleştirildi. Terör örgütünün yaptığı bu hain saldırıda çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Borsa endeksi günü yüzde 1.50 primle tamamladı.

11 MAYIS 2013: Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde bomba yüklü araçlarla düzenlenen terör saldırısında 52 kişi yaşamını yitirdi. Bu kaotik gelişme sonrası borsa günü yüzde 0.22 artıda tamamladı.

6 OCAK 2015: İstanbul'un turistik semtlerinden Sultanahmet'teki bir polis noktasına canlı bomba saldırısı düzenlendi. Borsa İstanbul günü yüzde 0.52 primle tamamladı.

20 TEMMUZ 2015: Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde, düzenlenen intihar saldırısında çok sayıda kişi hayatını kaybetti. Borsadaki kayıp yüzde 1.78 olarak  rçekleşti.

10 EKİM 2015: Ankara Garı kavşağında Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en ölümcül bombalı intihar saldırısı gerçekleştirildi. Borsada kapanış yüzde 0,11 seviyesinde gerçekleşti.

17 ŞUBAT 2016: Ankara'da Genelkurmay Başkanlığı yakınında gerçekleşen patlamada çok sayıda kişi hayatını kaybederken çok sayıda kişi de yaralandı. Borsada kapanış yüzde +.62 seviyesinden gerçekleşti.

13 MART 2016: Türkiye daha yaralarını saramadan Ankara bir hain saldırı ile daha karşı karşıya kaldı. Hayatını kaybeden ve yaralananların bilançosunun ağır olduğu açıklandı. Borsa güne yatay giriş yaptı.

19 MART 2016: Taksim İstiklal Caddesi'ndeki canlı bomba saldırısının ardından borsa güne hafif ekside başladı.

7 HAZİRAN 2016: İstanbul Veznecilerde Çevik kuvvet ekiplerine bombalı saldırı yapıldı. Saldırı sonrası borsa % 0,78 primli güne başlarken, günü yüzde 0.55 düşüşle tamamladı.

Destek Menkul Değerler Araştırma Müdürü ve UZMANPARA yazarı Murat Tufan, saldırılara TL varlıklarının sert tepkiler vermediğini belirterek şunları söyledi:

"Yurt dışında piyasalar İngiltere’nin Avrupa Bölgesi’nden ayrılmasının etkilerini fiyatlarken, yurtiçinde ise dün Rusya ve İsrail ile normalleşen ilişkilerin etkisi devam etti. Ancak, dün Atatürk Havalimanına yapılan hain saldırı sonrası piyasaların tepkisi daha önceki yaşanan olaylarla benzerlik gösterdi. TL varlıkları yurt içinde yaşanan gelişmelerinden daha çok küresel piyasalardaki gelişmelere tepki vermeye devam ediyor.

Bu yürek yakan trajik gelişmelerin ekonomik boyutuna baktığımızda TL varlıklarının sert tepkiler vermediğini görüyoruz. Yaşanan olaylara ilk etki olarak panik satışları görülse de terör saldırılarının etkisinin kalıcı olmadığını, daha çok dış piyasadaki gelişmelerin ve yurt içinde İsrail ve Rusya ile normalleşen ilişkilerin ağırlıklı olarak fiyatlandığını söyleyebiliriz. Dün yaşanan olaylar sonrası da piyasalar geçmişteki saldırılara benzer tepkiler gerçekleştirdi. İngiltere’nin bölgeden ayrılması sonrası FED’in faiz artışı sürecini erteleyebileceği beklentisi ve küresel risk iştahında görülen bir miktar toparlanma TL’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülke para birimlerine olumlu yansıyor. Piyasalar, önümüzdeki süreçte de küresel piyasaların konjonktürüne göre fiyatlamalarına devam edebilir."