Petrol fiyatlarındaki düşüş ve corona virüs salgını nedeniyle zor günler geçiren Rus ekonomisi için 2020’nin negatif yönlü baskılarla geçmesi bekleniyor.
AA muhabirinin, küresel ekonomik gelişmelerin Rusya ekonomisine etkisine dair sorularını yanıtlayan Rus kredi derecelendirme kuruluşu ACRA’nın Kıdemli Analisti Dmitriy Kulikov, Rusya’da bütçenin petrolde varil başına 42,4 dolarlık fiyatın temel alınarak hazırlandığını söyledi.

Petrol fiyatlarının varil başına 25-30 dolar bandına düşmesinin ardından, tekrar taban fiyatlara yükselmesini beklediklerini anlatan Kulikov,  “Fiyatların bu seviyeye dönmesi, stratejik koordinasyona veya tam tersine küresel petrol üreticileri arasındaki stratejik mücadeleye bağlı. Kısmi iyimser seçenekler arasında söz konusu seviyeye bu yıl dönülmesi bulunurken, daha  kötümser tahminlerde söz konusu dönüşün 2021 sonuna sarkabileceği bulunuyor.”  dedi.

Turistik ziyaretler ve ilgili hizmet ve tüketici ürünlerinin, dünya ekonomisinin yüzde 6 ila 8’ini oluşturduğuna işaret eden Kulikov, “Bu kalemlerin  yüzde 25 ila 30 küçülmesi bile küresel ürün ve hizmet üretiminde yüzde 1,5 ila 2  seviyesinde şok yaratır. Böyle bir şok Rusya’nın fiziksel ihracat hacmini yüzde 3  ila 7 azaltabilir ve bu durum da şu anda olduğu gibi kurda, tüketici ve yatırım  ürünlerinin ithalatında şok yaratır.” diye konuştu.

2009 ve 2014’de yaşanan süreçlerle kıyaslandığında, döviz şokunun  Maliye Bakanlığı'nın politikaları sayesinde daha az hissedileceğini belirten  Kolikov, “Ancak daha yumuşak bir döviz şokunda bile fiziksel tüketim ve yatırımda  azalma görülmesi muhtemeldir.” dedi.

Mali konularda yaşanacak stresin 2015’e benzer ancak kısa vadeli bir  resesyona yol açabileceğini vurgulayan Kolikov, “Bu şartlarda, hane gelirleri en  az bir yıl negatife düşer. Ancak bu durum büyük oranda ekonominin kamu sektöründe  maaşların ve ödemelerin enflasyona uyarlanmasına yönelik kararlara bağlı olacak.”  değerlendirmesinde bulundu.

"TÜM SEKTÖRLER ACIYI HİSSEDECEK"

Merkezi Moskova'da bulunan Yeni Ekonomi Okulu Finans, Yatırımlar ve  Bankalar Programı Direktörü Prof. Dr. Oleg Şibanov, petrol fiyatlarındaki düşüş  nedeniyle Rusya’daki tüm sektörlerin “acıyı” hissedeceğini belirtti.

Hafta başında Moskova Borsası ve Rus rublesinde ciddi değer  kayıplarının yaşandığını anımsatan Shibanov, “Ancak, Rus ekonomisindeki çoğu  sektör genel olarak dış şartlara bağlı olsa da ithalatçılar asıl sorunları  yaşayacak. İhracat fiyatlarındaki düşüş daha zayıf rubleyle desteklenirken,  restoranlar, perakende ve turizm gibi sektörler ise korumasız kalacaklar.” dedi.

Rusya’nın makroekonomik istikrarında ise değişim yaşanmayacağını ifade  eden Shibanov, “Ulusal Refah Fonu, Maliye Bakanlığı’nın döviz satışlarını önemli  bir süre karşılayabilecek durumda. Ekonomik büyüme büyük ihtimalle biraz  azalacak, ancak bir bütçe krizi ve/veya dış borç sorunları olmayacak. Rusya bir  net “alacaklıdır”. Uluslararası rezervleri hem hükümetin hem de şirketlerin dış  borçlarından daha yüksek.” şeklinde konuştu.

Shibanov, Rusya Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı'nın panik  yaşanmaması için ilave adımlar attığının altını çizerek, “Bu durumda mali  istikrar için bir risk görmüyorum. Hem petrol fiyatlarındaki düşüş hem de corona virüs ekonomiyi olumsuz yönde etkiliyor, bu nedenle ekonomik büyümenin bu  yıl yüzde 1’in altında olmasını öngörüyorum.” dedi.

Ülkedeki harcanılabilir gelirlerde ise muhtemelen durgunluk  yaşanacağını belirten Shibanov, “Son yıllarda ücretler önemli oranda artmıştı,  ancak diğer gelir kaynakları düşük faizler ve ekonomik faaliyetlerdeki düşük  büyüme nedeniyle bunalımlıydı. Genel olarak harcanılabilir gelirlerin düşeceği  veya yüzde 1’in altında artacağı öngörülebilir. Ancak bu durum bazı turistik  bölgeler için iyi bir haber anlamına gelir ve Türkiye, ödediğin paranın  karşılığını çok iyi alabildiğiniz bir ülke olarak Rus turistler için daha da  cazip hale gelebilir.” şeklinde konuştu.

RUSYA 1-2 YIL DİRENEBİLECEK DÜZEYDE

ABD merkezli Uluslararası Finans Enstitüsü’nden (IIF) Başekonomist  Yardımcısı Elina Ribakova da genel olarak yerel talepteki düşüş nedeniyle Rus  ekonomisindeki büyümenin yavaşlayacağı görüşünde.

Daha düşük petrol üretiminin, Rus ekonomisine etkisinin diğer petrol  üreticisi ülkelere kıyasla daha düşük olduğunu anlatan Ribakova, “Rusya, 2008  veya 2014’te yaşanan krizlere nazaran çok daha hazır durumda. Bu noktada ön plana  çıkan kritik farklılıklar esnek döviz kuru, güvenilir merkez bankası, toplam dış  borcun üzerindeki döviz rezervleri ve gayri safi milli hasılanın yüzde 9’una denk  gelen mali tamponlar.” dedi.

Ribakova, Rusya Maliye Bakanlığı'nın, petrol fiyatlarının 20-25 dolar  bandında olması halinde 6-10 yıl direnç gösterilebileceğine yönelik  açıklamalarını hatırlatarak, “Bize göre bu biraz abartı ancak Rusya’nın  rezervleri petrolün 30 dolar olması halinde en az 1-2 yıl direnç gösterilebilecek  düzeyde.” değerlendirmesinde bulundu.

Rus ekonomisine dair bu yılki büyüme tahminlerini yüzde 0’a düşürmeyi  değerlendirdiklerine işaret eden Ribakova, “Corona virüs nedeniyle yaşanan arz ve  talep şoku etkisi Rusya için düşük petrol fiyatlarıyla daha etkili hale geliyor.  Ulusal projeler, halk için ekonomik büyümeden daha fazla kritik öneme sahip.”  şeklinde konuştu.

Dövizdeki durumun her ülkede turizm açısından hassa bir noktada  olduğunun altını çizen Ribakova, “Türk Lirası dahil gelişen piyasalardaki tüm  para birimleri baskı altında. Türk yetkililerin mali alanları kullanarak turizm  gelirlerindeki etkiyi yumuşatması olası.” dedi.

ENFLASYONDA CİDDİ ARTIŞ BEKLENMİYOR

Rus Ulusal Ekonomi Başkanlık Akademisi (RANEPA) Finans Mühendisliği  Kürsüsü Başkanı ve eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Konstantin  Korishchenko ise petrol fiyatlarındaki düşüşün yerel ekonomide ciddi bir etki  yaratmayacağını söyledi. 

Rusya’da hükümetin, halkın ve özel sektörün 2014’te yaşanan krizin  ardından kriz ortamına alıştığını belirten Korishchenko, “Makro ekonomik  istikrarda önemli bir değişiklik yaşanmayacak. Şoku hafifletmek için bütçe ve  mali politikalarda ayarlamalar yapılacak.” diye konuştu.

Korishchenko, Rus ekonomisinde bu yıla ilişkin büyümenin “kesinlikle”  yavaşlayacağını vurgulayarak, şöyle konuştu:

“Belki de büyüme yüzde 0’a yaklaşacak. Ancak bu küresel ekonomideki  yavaşlama oranına paralel olacak. Rusya’da enflasyonun ve ithal ürünlerin  fiyatının ciddi oranda artması beklenmiyor. Bunun nedeni halkın düşük gerçek  gelirleri. Vatandaşlar 2014-2015’te olduğu gibi döviz, daire, araba veya  elektronik eşya almaya koşmayacak. Şimdi petrolle ilgili durumun istikrara  kavuşmasını, corona virüs etkisinin gitmesini ve rublenin güçlenmesini  bekleyecekler.”