Boğaziçi Enerji Kulübü (BEC) İcra Kurulu Başkanı Mehmet Öğütçü, İran'ın yeni dünya düzeninde oyun değiştirici olma yolunda olduğunu belirterek, Türk firmalarının İran'a gelecek 6 ay içerisinde yatırım yapmalarının kritik önemde olduğunu söyledi.
Londra'da AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Öğütçü, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin) ve Almanya ile Tahran yönetimi arasında varılan anlaşmanın enerji piyasaları açısından yeni bir dönemi başlattığını söyledi.
İran'ın dünyadaki doğalgaz rezervleri bakımından ikinci, petrol rezervleri açısından da dördüncü sırada geldiğini hatırlatan Öğütçü, "Yaptırım kıskacından önümüzdeki yıl başından itibaren kurtulunca, şayet beklediği uluslararası yatırımlar da gelirse, İran'ın petrol üretimini ve ihracatını süratle artırması bekleniyor. Zaten arz fazlası yüksek olan enerji dünyası için iyi bir haber değil. İran birkaç ayda 300 bin varil ilave petrolü piyasalara gönderebilir. İran fazla çaba sarfetmeden günlük 1 milyon varil ilave petrolü piyasaya sürebilir" dedi.
Öğütçü Türk şirketlerinin açılacak İran pazarından pay almak için hızlı davranması gerektiğine de işaret ederek, "Türk firmaları en erken aşamada İran'a gidip oradaki muadilleri ile ölçek büyütecekleri yatırımlara girmeliler. İki üç yıl sonra fiyatlar yükseleceği, rekabet kızışacağı için aynı fırsatlar olmayacaktır. Önünüzdeki 6 ay bu anlamda kritik önemde" değerlendirmesinde bulundu.
İran'ın niyetinin, gelecek iki-üç yıllık dönemde iç düzenini pekiştirmek, ekonominin çarklarını döndürmek ve bağımsız bir güç olarak yükselmek olduğunu vurgulayan Öğütçü, İran için "Petrol ve doğalgaz üretimini önce iç tüketimde ve özellikle de katma değeri yüksek petrokimya devi olmak yolunda kullanacak" ifadelerini kullandı.
Öğütçü, İran'ın piyasalara sıfırdan girmediği, Çin, Hindistan ve Japonya ile ilişkilerinin bulunduğunun altını çizerek, ülkenin ilerleyen dönemde piyasa payını artırabilmek için alıcılara Suudi Arabistan gibi Brent petrol fiyatının altında iskontolu anlaşmalar önerebileceğini belirtti.
İran'ın Avrupa'nın enerji tedarikinde ilerleyen zamanda Rusya'nın yerini alabileceği yönündeki söylemlere ise katılmadığını dile getiren Öğütçü, "Bence bu mümkün değil. En fazla Türkiye'ye sattığı gazı şayet fiyatını düşürmeyi kabul ederse artırabilir. Jeopolitik mülahazalarla TANAP'a mütevazı miktarda gaz gönderebilir" dedi.
Öğütçü, küresel ekonomideki durgunluğun, talep daralmasının, petrol fiyatlarındaki düşüşün, Rusya'ya uygulanan yaptırımların ve döviz kurundaki oynaklığın ve yeni yatırımların azalmasının bilinen dengeleri altüst ettiğini belirterek, yakın dönemde enerji devlerinin rafa kaldırdığı yatırım projelerin önümüzdeki dönemde arz sıkıntısına yol açabileceğini söyledi.
Petrol fiyatlarında son bir yıl içerisinde yaşanan düşüşü de değerlendiren Öğütçü, "Özellikle petrolde önümüzdeki 18-24 ay zarfında, beklenmedik bir kriz patlak vermezse fiyatlarda bir artış beklenmiyor. Sadece eldeki stokların eritilmesi bile en az 18 ay alır" diye konuştu.
Mehmet Öğütçü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Çin'e gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında, son zamanlarda yeniden gündeme gelen Uygur Türklerinin durumunun yanı sıra Türkiye aleyhine gelişen ticaret açığının, yatırım ve projelerin artırılması yoluyla dengelenmesinin ele alınmasının beklendiğini belirtti.
Öğütçü, "Çin'in dış ticaretinde payımız yüzde 1 bile değil. Oysa Çin neredeyse Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı olma yolunda. Hem Çin yatırım fonlarının çekilmesi hem de İpek Yolu'nun canlandırılarak dünyanın yeni ekonomik süper gücünün Avrupa ile karadan ve denizden bağlanmasını sağlayacak koridorun açılması yoluyla Türkiye ciddi avantajlar sağlayabilir" dedi.
