Kesintisiz büyüme
11.09.2014 09:32Son güncelleme : 11.09.2014 14:56
Türkiye, küresel durgunluk endişeleriyle geçen ikinci çeyrekte yüzde 2.1 büyüdü. 19 çeyrektir kesintisiz süren büyümenin itici gücü ise ihracat oldu. Daha güçlü büyüme için gözler Merkez Bankası yönetiminde
17 Aralık darbe girişimi ve Merkez bankası'nın yüksek faiz politikasına rağmen, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.7 büyüyen Türkiye, ikinci çeyrekte de yukarı yönlü hareketini sürdürdü. Başta Avrupa Birliği olmak üzere küresel resesyon endişelerinin hakim olduğu yılın ikinci çeyreğinde, Türkiye ekonomisindeki büyüme yüzde 2.1 oldu. Bu rakamla Türkiye ekonomisi 19 çeyrektir kesintisiz büyüyerek öne çıktı. 6 aylık büyüme oranı ise yüzde 3.3 olarak açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bir açıklama yaparak, daha önce yüzde 4.3 olarak bildirilen ilk çeyrek büyüme oranını yüzde 4.7, yüzde 4 olan 2013 büyüme oranını da yüzde 4.1 olarak revize etti.
LOKOMOTİF İHRACAT
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH (Gayrisafi Yurtiçi Hasıla) ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.5 azalırken, 2013'ün aynı dönemine göre yüzde 2.4 arttı. Türk Lirası'nda Mayıs 2013 sonrasında gözlenen uzun vadeli düzeltme sürecinin yanı sıra, Euro Bölgesi'ndeki toparlanmanın ihracata yansımasıyla, net ihracatın büyümeye katkısı 2012'nin ikinci çeyreğinden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İlk çeyrekte ihracatın büyümeye katkısı 2.6 puan olurken ikinci çeyrekte rakam 2.9'a çıktı.
YATIRIMLARA MERKEZ FRENİ
İkinci çeyrekte büyümeyi yurtiçi tüketim 0.3 puan, devletin nihai tüketim harcamaları 0.3 puan yukarı çekti. Özel yatırımlarının katkısı ise aşağı yönlü oldu. İhracat kaynaklı talebin bir kısmının karşılanması için stokların kullanılması, stok kaleminin de büyümeyi 0.4 puan aşağı çekmesine neden oldu. Devletin yatırım harcamaları ise katkı sağlamadı. Özel sektör yatırımlarındaki yıllık daralma yüzde 4'e ulaştı. Merkez Bankası'nın ocak sonunda olağanüstü toplanarak faizleri rekor seviyede yükseltmesi, özel sektör yatırımlarının durmasına neden olmuştu. 28 Ocak'taki olağanüstü Para Politikası Kurulu toplantısında, politika faizini yüzde 4.5'ten 10'a çeken Merkez Bankası, 8 aylık sürede sadece 1.75 puanlık faiz indirimi gerçekleştirdi. Merkez Bankası'nın bu politikası, ortalama yüzde 6.6 olan 3 aylık mevduat faizlerini yüzde 11.30'a kadar yükseltti. 'Paradan para kazanmayı' cazip hale getiren bu oranlar, özel sektörde yatırımların durmasına neden oldu.
YURTİÇİ TÜKETİM ZAYIF
Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, yurtiçi tüketimin zayıflığını koruduğunu, büyümeyi ise dış talebin sürüklediğini belirterek, "Önceki çeyrekte olduğu gibi özel yatırımlar ve stok azalışı büyüme ivmesini düşüren ana unsurlar oldu" dedi. Hanehalklarının nihai tüketim harcamalarının değeri yılın ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 6.1 artarak 292.4 milyar lira, sabit fiyatlarla da yüzde 0.4'lük artışla 19.9 milyar lira olarak gerçekleşti. Devletin nihai tüketim harcaması yüzde 2.4'lük artışla 3.2 milyar lira oldu.
KİŞİ BAŞI GELİR: 10.807 DOLAR
TÜİK verilerine göre üretim yöntemiyle GSYH tahmini, ikinci çeyrekte 30.8 milyar TL oldu. GSYH cari fiyatlarla ikinci çeyrekte 423.9 milyar TL, ilk yarıda ise 832.35 milyar TL oldu. TÜİK'in açıkladığı rakamlara göre kişi başına gelir 2013'te cari fiyatlarla 20 bin 580 TL, dolar cinsinden ise 10 bin 807 dolar olarak hesaplandı.
AVRUPA'YA FARK ATTIK
Yaklaşık 5 yıldır büyüyen Türkiye ekonomisi, yılın 2'nci çeyreğinde yüzde 2.1'lik büyüme oranıyla Avrupa Birliği (AB) ve Euro Bölgesi ekonomilerinin üstünde performans sergiledi. Euro Bölgesi yılın 2'nci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 0.7, AB ekonomisi ise yüzde 1.2 büyüdü. Söz konusu dönemde Avrupa'nın en büyük ekonomilerinden Almanya yüzde 1.3, Fransa yüzde 0.1 büyürken, İtalya ekonomisi yüzde 0.3 daralma gösterdi. Dünyanın en güçlü ekonomisi ABD'nin bu dönemdeki büyüme hızı yüzde 2.4 oldu. Üye ülkeler arasında yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre en fazla büyüme yüzde 3.7 ile Macaristan'da görüldü. Aynı dönemde ekonomisi en fazla daralan ülke yüzde ise 2.5 ile Güney Kıbrıs Rum Kesimi oldu.
Nihat Zeybekci/Ekonomi Bakanı
Faiz kemeri çok sıkıldı
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, faiz kemerinin çok sıkıldığını ve iç talebe katkısının negatife indiğini söyledi. Merkez Bankası'nı eleştiren Zeybekci, "Merkez Bankası'na faiz konusundaki sitemlerimizin sebebi bugün açıklanan verilerde daha net görülebilir. Yüzde 4'ü görebilmemiz için iç talebin negatife inen katkısının yine pozitife dönmesi gerekiyor. Bunun için de son çeyrek performansımız önemli" dedi.
Mehmet Şimşek/Maliye Bakanı
Faizlerdeki düşüş olumlu etkileyecek
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu yılın ikinci çeyreğinde büyümenin bir miktar ivme kaybettiğini söyledi. Şimşek, "Reel GSYH, yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2.1 oranında nispeten düşük bir oranda büyüdü" dedi. Şimşek, global finansal koşullardaki iyileşme, faizlerdeki düşüş ve siyasi istikrarın önümüzdeki süreçte iç talebi olumlu yönde etkileyeceğini söyledi.
Cevdet Yılmaz/Kalkınma Bakanı
Büyüme yüzde 3-4 arasında olacak
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Orta Vadeli Program'da (OVP) 2014 yılı için büyüme öngörülerinin yüzde 4 olduğunu ancak şimdi onun üzerinde çalıştıklarını belirtti. Yılmaz, "Büyümede yeni OVP'de muhtemelen yüzde 3 ila 4 arası bir beklentimiz olacak" dedi. Yılmaz, Türkiye'nin 2009'daki küçülmeden sonra sürekli büyümeye devam ettiğini söyledi.
Erdal Bahçıvan/İSO Yönetim Kurulu Başkanı
Sanayi ve üretime yönelmek gerekiyor
İkinci çeyrek büyüme rakamlarını değerlendiren İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, "Türkiye'nin son 10 yıldır sırtını dayadığı sektörler, rollerini tamamlamıştır. Türkiye, artık daha yüksek düzeyde büyümek için ciddi bir makas değişikliğine, yani sürdürülebilir bir büyüme için sanayi ve üretime yönelmek durumundadır" dedi.
Mehmet Büyükekşi/TİM Başkanı
Büyümenin itici gücü yine ihracat
İhracatın büyümeye verdiği desteğin devam ettiğine işaret eden TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi de, "Büyümenin ana kaynağının ilk çeyrekte olduğu gibi ikinci çeyrekte de ihracat olması son derece önem taşıyor. Güçlenen sanayi rakamlarıyla ikinci yarıdaki genel büyüme verilerinin daha iyi olacağını bekliyoruz" dedi.
Tüketici güven endeksi yükseldi
Tesla, ABD`de satış fiyatlarını düşürdü
`Fed faiz artırımlarına devam etmeli`
`ABD`de teknoloji hisseleri aşırı alım bölgesinde`
`Çin`in büyümesi yüzde 6`ya ulaşabilir`
Ernst & Young, 3 bin çalışanı işten çıkaracak
Goldman Sachs, ECB faiz tahminini yükseltti