Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu`nda, mart ayında yıllık enflasyondaki düşüşte enerji ve gıda fiyatları belirleyici olduğu, bu dönemde akaryakıt fiyatlarının yüzde 8,77 azaldığı, taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyonun ise yüzde eksi 6,56`ya gerilediği bildirildi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) mart ayında Tüketici Fiyat  Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 0,57 arttığını ve yıllık enflasyonun 0,51 puan azalarak  yüzde 11,86'ya gerilediğini açıklamasının ardından, TCMB'nin "Mart Ayı Fiyat  Gelişmeleri Raporu" da yayımlandı.

Rapora göre, mart ayında yıllık enflasyondaki düşüşte enerji ve gıda fiyatları belirleyici oldu. Enerji fiyatları, Türk lirasındaki değer  kaybına karşın, salgın hastalığa bağlı olarak uluslararası petrol fiyatlarındaki  sert düşüşle önemli oranda azaldı.

Gıda yıllık enflasyonundaki yavaşlamada taze meyve ve sebze fiyatları etkili olurken, diğer gıda kalemlerinin enflasyonu yükseldi. Hizmet enflasyonu bu  dönemde sınırlı bir oranda gerilerken, temel mal grubu enflasyonu döviz kuru  gelişmelerinin etkisiyle başta dayanıklı tüketim malları olmak üzere artış  kaydetti.

Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu bir miktar yükselirken, eğilimleri görece yatay seyretti.

İLAÇ FİYATLARI YÜZDE 7,08 YÜKSELDİ

Martta bir önceki aya göre, yıllık tüketici enflasyonuna temel mal grubunun katkısı 0,28 puan artarken, enerji, gıda ve hizmet gruplarının katkıları  sırasıyla 0,67, 0,10 ve 0,03 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göre B ve  C göstergelerinin eğilimi (vergi etkisi düzeltilmiş) yataya yakın seyretti. Bu  dönemde hizmet grubunun eğiliminde sınırlı bir düşüş izlenirken, temel mal  grubu eğiliminde bir miktar artış gözlendi.

Mart ayında hizmet fiyatları yüzde 0,52 arttı ve grup yıllık  enflasyonu 0,07 puan gerileyerek yüzde 12,42 oldu. Yıllık enflasyon ulaştırma ve  lokanta-otel gruplarında sınırlı artış gösterirken, diğer hizmetler grubunda  geriledi, kira ile haberleşme gruplarında ise yatay seyretti.

Bu dönemde bazı hizmet grubu alt kalemlerinde corona virüs salgınının  sınırlayıcı etkileri hissedildi. Lokanta-otel grubunda yiyecek ve içecek  hizmetlerindeki fiyat artışına karşın, konaklama hizmetleri fiyatlarında  yüzde 0,56 ile bir miktar düşüş izlendi. Diğer hizmetler grubunda ise sağlık  hizmetleri yıllık enflasyonundaki artışa karşın, başta paket tur, bakım-onarım ve  eğlence-kültür hizmetleri olmak üzere, genele yayılan bir yavaşlama görüldü.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu mart ayında 1,13 puan artışla yüzde  8,18 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı mal grubunda belirgin olmak  üzere tüm alt gruplarda yükseldi. Dayanıklı mal grubu fiyatları aylık yüzde 1,1  artarken, bu gelişmede Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle yüzde 1,64  yükselen otomobil fiyatları öne çıktı. Ocak ayındaki KDV indirimi neticesinde  yılın ilk iki ayında gerileyen mobilya fiyatlarında bu dönemde yüzde 1,05 artış  kaydedildi.

Bir süredir ılımlı seyreden diğer temel mal grubu aylık enflasyonu,  ilaç fiyatlarındaki yüzde 7,08 yükselişe ve Türk lirasındaki görünüme bağlı  olarak bu dönemde yüzde 1,21 arttı. Yeni sezona girilen giyim grubunda da  aylık artış bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla bir miktar daha yüksek  gerçekleşti.

ENERJİ FİYATLARI PETROL FİYATLARINDAKİ SERT DÜŞÜŞLE GERİLEDİ

Enerji fiyatları mart ayında aylık yüzde 3,12 geriledi. Bu gelişmede,  salgın hastalığa bağlı olarak uluslararası petrol fiyatlarındaki sert düşüş  etkili oldu. Türk lirasındaki değer kaybına rağmen akaryakıt fiyatları bu dönemde  yüzde 8,77 azalırken, yıllık enflasyon ise yüzde eksi 7,54 seviyesine geriledi.  Bu gelişmeler sonucunda enerji yıllık enflasyonu 5,73 puan azalarak yüzde  9,81 oldu.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu mart ayında 0,53 puan  azalarak yüzde 10,05'e geriledi. Bu gelişmede taze meyve-sebze fiyatlarına bağlı  olarak yüzde 3,33'e gerileyen işlenmemiş gıda enflasyonu belirleyici olurken,  işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu yükselişini sürdürdü.

Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon yüzde eksi  6,56'ya geriledi.

Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise kırmızı et fiyatlarındaki artış  eğilimi aylık yüzde 5,06 ile güçlenirken, beyaz et ve patates fiyatlarındaki  yükselişler de dikkati çekti. Mart ayında işlenmiş gıda grubunda ise fiyatlar  yüzde 0,83 arttı ve grup yıllık enflasyonu yüzde 17,28'e ulaştı. Bu grupta  ekmek-tahıllar, katı-sıvı yağlar ile alkolsüz içeceklerdeki fiyat artışları öne  çıktı.

Özetle bu dönemde gıda enflasyonundaki yavaşlamada taze meyve-sebze  fiyatları etkili olurken, diğer gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 15,26'ya  yükseldi.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları mart ayında yüzde 0,87 artarken, yıllık  enflasyon 0,76 puan azalarak yüzde 8,50'ye geriledi. Bu dönemde, corona virüs salgını kaynaklı olarak uluslararası emtia fiyatlarında belirgin bir düşüş  izlendi. Özellikle petrol fiyatlarındaki gerileme üretici fiyat artışını  sınırlayan temel unsur oldu.

Petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatları ise Türk lirasındaki  değer kaybına bağlı olarak mart ayında yüzde 1,91 ile yüksek bir oranda arttı. Böylece petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının ana eğilimi  yükseldi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji  grubunda belirgin oranda gerilerken, diğer alt gruplarda arttı. Aylık bazda,  enerji grubu fiyatlarındaki düşüşte rafine edilmiş petrol ürünleri ile ham petrol  kalemi belirleyici oldu.

Ara malı grubunda demir çelik, kimyasallar, tekstil sektörüne girdi  sağlayan kalemler, plastik ürünler ve kağıt ile ilgili alt kalemlerdeki fiyat  artışları dikkati çekti. Sermaye mallarında metal yapı ürünleri, motorlu kara  taşıtları ve makineler, dayanıksız tüketim mallarında başta et ürünleri olmak  üzere gıda ile eczacılık ürünleri, dayanıklı tüketim mallarında ise mobilya,  mücevherat ve bazı ulaşım araçları öne çıktı.