AB`nin geleceği belirsizliğe doğru ilerliyor

Avrupa'da devam eden deflasyon ve  resesyon endişeleri, Yunanistan'ın genel seçimlerden sonra atabileceği adımlar,  İngiltere'nin birlikten çıkabileceği yönündeki söylemler, Avrupa Birliği'nin  geleceğine ilişkin belirsizlikleri artırıyor.

Yunanistan'da erken seçime gitme kararı alınmasının piyasalardaki  yankıları sürmeye devam ediyor. Küresel tahviller ralli yaparak faizleri rekor  düşük seviyelere çekerken, avro dolar karşısında dokuz yıla yakın bir sürenin en  zayıf seviyesine geriledi. Yunanistan Başbakanı Antonis Samaras'ın genel seçimler  öncesinde ana muhalefet partisi Radikal Sol İttifak'ın (Syriza) seçimleri  kazanması durumunda ülkeyi iflasa sürükleyeceğini iddia etmesine rağmen, son  günlerdeki kamuoyu anketlerinde Syriza'nın yarışı önde götürmesi Avrupa'daki  endişeleri artırıyor.

Avrupa Merkez Bankası'nın tam da ülke tahvili alım programlarına  hazırlandığı bir dönemde, Avrupa'nın gözü 25 Ocak'ta Yunanistan'da yapılacak  genel seçimlerden çıkacak sonuca odaklandı.

Syriza Yunanistan'ı Avro'dan çıkarır mı?

Yunanistan'da anketlerin rüzgarını da arkasına alan Syriza genel  seçimler öncesinde geçmişte yatırımcıları endişelendiren söylemlerini daha  olumlu, yapıcı bir çizgiye çekiyor. Syriza'nın lideri Aleksis Çipras ise  partisinin amacının Yunanistan'ı Avro Bölgesi'nden çıkarmak olmadığını, aksine  birlikteliği daha güçlendirmek olduğunu belirtiyor.

Öte yandan Çipras partisinin iktidara gelmesi halinde yıllardır devam  eden kemer sıkma programına son verilerek, kreditörlerle yeniden müzakerelerin  başlayabileceği vaadinde bulunuyor. 

 

Bünyesinde çeşitli marjinal sol grupları da barındırdığı öne sürülen  Syriza'nın önde gelen isimleri katıldıkları televizyon programlarında ise genel  seçim öncesinde çelişkili mesajlar veriyorlar. Kimi isimler bütçeyle ilgili  taahhütlerin sürdürüleceğini belirtirken, kimi isimler ise Yunanistan'ın dış  borcunun yüzde 50'lik kısmını silinerek, geri ödemelerin vadesinin  uzatılabileceğini söylüyor.

Syriza'nın genel seçim öncesinde halkın desteğini artarak devam  ettirebilmek amacıyla kreditörlere ilişkin sert söylemlerini sürdürmesine karşın,  seçim sonrasında iktidara gelmesi halinde daha yapıcı bir tavır sergileyebileceği  de olası senaryolar içinde gündeme geliyor.

Yunanistan'ın 3.kredi dilimi gecikebilir

Öte yandan Syriza'nın seçim sonrasında iktidar olması ve daha önce  açıkladığı programı uygulamaya devam etmesi halinde Troyka ile öngörülen süre  içerisinde anlaşmaya varılması zorlaşacak. Piyasalar olası olumsuz senaryonun  gerçekleşmesi halinde, Yunanistan'nın mali disiplinin risk altında olabileceği  yönünde endişelerini sürdürüyor. Uzmanlar ise Yunanistan'ın alacağı 7,2 milyar  avroluk üçüncü kredi dilimi için Troyka ile görüşmelerin şubat sonuna  ertelendiğini, seçimin ardından bu kredi diliminin serbest bırakılmasının yılın  ilk çeyreğinin sonuna ertelenebileceğine dikkati çekiyor.

Almanya maliyet hesabı yapıyor

Uluslararası piyasalarda ise 2012 yılının ardından "grexit" adı  verilen Yunanistan'ın yeniden Avro Bölgesi'nden çıkabileceği yönündeki senaryolar  konuşulmaya devam ediliyor. Der Spiegel dergisinin Merkel hükümetinin derin borç  krizi içindeki Yunanistan'ın Avro Bölgesi'nden ayrılmasını artık bir seçenek  olarak gördüğü, olası etkilerin yönetilebilir olacağını belirttiğini öne  sürmesinin ardından çıkış senaryoları daha yüksek sesle tartışılmaya başlandı.  Öte yandan Almanya'da Sosyal Demokratik Parti'nin finans sözcüsü Joachim Poss  ise, Avrupa'nın Yunanistan'ın çıkışının maliyetini karşılayamayacağını savunuyor.

Uluslararası finans kuruluşlarının önde gelen ekonomistleri ise  Almanya'da hükumetin konuya ilişkin tutumunun yeni hükumete göre şekilleneceği ve  Yunanistan'ın avrodan ayrılması durumunda bunun yönetilebilir olduğunu dile  getiriyor.

Yunanistan'ın Avro'dan çıkış olasılığının piyasalarda etkisini  göstermesinin ardından açıklama yapan Alman hükümetini sözcüsü Steffen Seibert  ise, "Başından bu yana politikamız, Avro Bölgesi'nin tüm üye ülkelerle birlikte  istikrara kavuşması ve güçlendirilmesi, doğal olarak buna Yunanistan da dahil"  ifadelerini kullanarak Almanya'nın tavrında bir yumuşama işareti verdi.

Yunanistan kaynaklı riskler yönetilebilir

Yunanistan'ın genel seçimlerde nasıl bir yol izleyebileceği konusunda  soruları yanıtlayan merkezi Hamburg'da bulunan Berenberg Kıdemli Ekonomisti Dr.  Christian Schulz da olası bir çıkış senaryosunda risklerin yönetilebileceğini  savunuyor.

Schulz, "Yunanistan, Avro Bölgesi'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)  oranının yüzde 2'den azını oluşturuyor. Avro Bölgesi bankaları tarafından tutulan  Yunan varlıkları küçük seviyede ve hükümetler ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB)  Yunanistan'a kredi vermeyi iptal etse bile bu bir finansal krize sebep olmaz,"  ifadelerini kullandı.

Öte yandan Syriza'nın seçimleri kazanması durumunda Almanya'nın   Yunanistan'ın uluslararası mali kurtarmaya ilişkin görüşmelere müsaade  edebileceğini belirten Schulz, "Bazı görüşmeler olabilir, ancak zaman ve olası  Syriza liderliğindeki hükumete karşı güven eksikliğinden dolayı sadece ufak  ayarlamalar görülebilir," dedi.

Mali disiplin ve AB'nin geleceği

DekaBank Başekonomisti Ulrich Kater ise, "Bence Merkel, sadece avronun  kurallarını hatırlatıyor. Avronun farklı devletlerin ortak para birini olduğunu  ve ortak ülkelerin para birimi olmadığını anlatıyor" dedi.

Kater, ileriki tarihlerde gerçekleşecek görüşmelerin sonucunda Avro  Bölgesi ülkelerinin yola Yunanistan'la birlikte devam etme kararını alacaklarına  inandığını belirtti.

Daha önce piyasalarda sıklıkla tartışılan Yunanistan'ın alternatif  başka bir para birimini kullanmayı tercih etmesi olasılığını da değerlendiren  Kater, "Eğer Yunan hükümeti, yeni para birimini daha dikkatli idare edebilirse,  Yunanistan ilk aşamada zor bir sürecin ardından avrodan çıkışta başarılı  olabilir. Ancak, bir para birimini dikkatlice idare edebilmek, bu para biriminden  çok fazla basmamak ve kamu bütçesini dengelemek anlamına gelir" değerlendirmesini  yaptı.

Yunanistan'ın önündeki temel ve alternatif senaryoları değerlendiren  Citi Döviz Stratejisti Josh O'Byrne ise Avro Bölgesi'nin muhtemelen gelecek  aylarda Yunanistan ile borç yükünün bir kısmını azaltılması, bazı reformların  uygulanması ve makul bir müzakere süreci oluşturulması konusunda anlaşmaya  varılacağına inandığını söyledi.

Toronto Dominon Securities Avrupa Derecelendirme ve Döviz Araştırma  Müdürü Richard Kelly, Syriza hükumetinin müzakere etme konusunda isteksiz tavır  alması durumunda Almanya'nın da daha sert bir tavır alabileceği uyarısında  bulundu.

Hem Almanya'nın hem de Yunanistan'ın mevcut aşamada politik bir duruş  sergilediğini hatırlatan Kelly, "Almanya'nın kurtarma programının bazı yönleri ve  Yunanistan'ın mevcut borç yapısına ilişkin müzakere etmeye istekli olduğunu  düşünüyorum. Fakat, Yunanistan'ın tüm kemer sıkma politikalarını ortadan  kaldırılmasına müsaade edilmeyecektir" diye konuştu.

Gözler tahvil alım programında

Uzmanlar arasında Avrupa Merkez Bankası'nın tahvil alım programının  Yunanistan'daki seçim sonuçlarının ardından kurulacak yeni hükümetin adımları ile  sekteye uğrayabileceği olasılığı tartışılıyor. Avrupa Merkez Bankası'nın tahvil  alım programı kapsamında Yunanistan tahvili alamamasının, tahvil alım programını  uzun vadede etkinliğini azalmasına neden olabileceği öne sürülüyor. Hali hazırda  resesyon ve  deflasyon endişeleri devam eden Avrupa'da, Yunanistan merkezli  endişelerin, borç yükü fazla olan ülkelere yayılması konusundaki endişeler de  devam ediyor.

Yunanistan'da, Syriza lideri Aleksis Çipras, 25 Ocak'ta yapılacak  seçimlerden partisinin zaferle çıkacağını belirterek, "Hakkını aramakta kararlı  olan bir halkı kimse durduramaz" demişti.



Çipras, hükümette verimliliğin artırılması için bakanlıkların sayısını  azaltılacağını, bankalardaki yatırımların güvence altında olacağını, muhtaç  olanlara elektrik, su ve sağlık hizmetlerinin ücretsiz olarak sağlanacağını ve  asgari ücretin yeniden 750 avroya çıkarılacağını, emeklilik maaşlarında da  iyileştirme yapılacağını kaydetmişti.

Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) geçen yılın ekim ayında yayınladığı  küresel ekonomik görünüm raporuna göre Yunanistan'ın toplam borcu 300 milyar avro  ile ülkenin GSYH'na oranla yaklaşık yüzde 174 seviyesinde buluyor.

İngiltere'den AB için referandum sesleri yükseliyor

Öte yandan en son Avrupa Birliği bütçesine ek katkı yapması yönündeki  taleplerle AB ile ilişkileri gerilen İngiltere Başbakanı David Cameron ise bu yıl  yapılacak genel seçimler öncesinde 2017'de birlikte kalmak ya da ayrılma  noktasında referandumu yapma konusunda kararlı olduklarını belirtiyor. Dahası  Cameron'ın yakın zamanda katıldığı bir programda referandumun daha erken bir  tarihte de yapılabileceğine işaret etmesi dikkati çekti. G-7 ülkeleri içerisinde  en hızlı büyüyen ekonomilerin başında yer alan İngiltere'nin birlikteki  geleceğinin ise Almanya Başbakanı Angela Merkel'in bugün Londra'ya yapacağı  ziyaret kapsamında görüşülmesi bekleniyor.

Cameron geçen hafta sonu yaptığı açıklamada, Almanya'nın İngiltere'nin  Avrupa Birliği içerisinde kalmasını istediğini belirterek "Eğer gerekeni almazsam  hiçbir şeyi ihtimal dışı bırakmam" değerlendirmesini yapmıştı.

İngiltere Başbakanı David Cameron, partisinin genel seçimi kazanması  halinde AB ile ilişkilerde Brüksel ile yeniden müzakereleri yürütmek istiyor.  Müzakerelerde AB içerisinde serbest dolaşım gibi konulara sınırlama getirilmesi  gerektiğini savunmayı planlayan Cameron'a, AB liderleri ise bunun AB'nin temel  ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle tepki gösteriyor. Cameron, müzakerelerin  sonunda ise en geç 2017 yılının sonuna kadar ülkesinin 1973 yılından bu yana  sürdürdüğü AB üyeliğini referanduma götürmek istiyor.

Seçim tarihi yaklaştıkça Cameron'un söylemlerini daha da artırması  bekleniyor.