`Her ülke için uygun olan bir reçete yok`

IMF baş ekonomisti ve Araştırma Departmanı Direktörü Murice Obstfeld, büyüme performansını artırmak veya esnekliğini güçlendirmek isteyen her ülke için kullanılabilecek ortak bir politika reçetesi olmadığını bildirdi. Yüksek yatırımın potansiyel üretim büyümesini güçlendirmenin bir yolu olduğunu ifade eden Obstfeld, ancak hedefli yapısal reformlarında önemli bir pozitif rol oynayabileceklerini vurguladı.

IMF-Dünya Bankası'nın bugün Peru'da başlayan güz dönemi toplantıları çerçevesinde IMF tarafından hazırlanan Dünya Ekonomik Görünüm Ekim 2015 raporunun sunumunu yapan Obstfeld, raporda yer alan tahminlerin dünya ekonomisinin en az 3 kuvvetli etkinin kesiştiği bir ortamda yaptıklarını ifade etti.

Global ekonomiyi etkileri altına alan bu 3 kuvvetli faktörü, Çin'de ihracata-yatırıma dayalı ekonomiden tüketim ve hizmete odaklı ekonomiye dönüşüm, emtia fiyatlarında düşüş ve ABD'de eli kulağında olan politika normalleşmesi olarak işaret eden Obstfeld, bu gelişmeler karşısında kısa vadede global büyümenin yavaş ve inişli çıkışlı olacağını öngördüklerini vurguladı. Obstfeld, "Temmuz ayında yaptığımız tahmin güncellemeleri daha yüksek aşağı yönlü riskle karşı karşıya kaldı, sağlam ve senkronize global büyüme ulaşılması zor olmaya devam ediyor" diye konuştu.

Geçtiğimiz yıl yüzde 3,4 olan global reel büyüme için bu yıla ilişkin büyüme tahminini Temmuz ayındaki yüzde 3,3'ten yüzde 3,1'e indirdiklerini ifade eden Obstfeld, gelecek yıl ise büyümenin yüzde 3,6'ya toparlanacağını öngördüklerini belirtti.

"Bu toplam rakamlar gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalar ile kalkınmakta olan ekonomilerin birbirleriyle benzeşmeyen kaderlerini yansıtıyor" diye konuşan Obstfeld, gelişmiş ekonomilerde büyümenin bu yılgeçtiğimiz yıla göre ılımlı bir toparlanma göstermesini beklediklerini, özellikle ABD ve Euro Bölgesi'nde kayda değer toparlanma olacağınıvurguladı. Geçen yıl gelişmiş ekonomilerin yüzde 1,8 büyüdüklerini hatırlatan Obstfeld, büyümenin bu yıl yüzde 2,0'a ve 2016'da yüzde 2,2'yehızlanacağını tahmin ettiklerini söyledi.

Bununla birlikte toplam rakamların ülkeler arasındaki farklı görünümleri maskelediğini de anlatan Obstfeld, Kanada, Avustralya ve Norveç gibi büyük emtia üreticilerin yavaşlama ile karşı karşıya olduklarını vurguladı. Obstfeld, emtia ticaretinden reel gelirlerin düşmesinin emtia üreticisi sektörlerde negatif yatırım etkilerine yol açtığını ve bunun ABD için bile büyümeye yönelik ciddi ters rüzgar yarattığını anlattı.

"Emtia fiyatlarında aşağı trendin son dönemde hızlanmasının en dramatik etkileri ise gelişmekte ve kalkınmakta olan emtia ihracatçılarındagösterdi" değerlendirmesini yapan Obstfeld, dünya GSYH'sının yarısından fazlasını temsil eden bu ülkelerde büyümenin 2015'te 2014 yılındaki yüzde 4,6'dan yüzde 4,0'a gerileyeceğini öngördüklerini vurguladı. "Bu büyüme oranı global krizden toparlanmada gördüğümüz orandan çok daha düşük ve gelişmekte ve kalkınmakta olan ekonomilerde 5 yıldır devam eden GSYH büyüme düşüşünü temsil ediyor. Elbette ki, emtialar bu hikayenin büyük bir parçası, ancak tam hikaye bu değil. Bazı ülkelerde siyesi istikrarsızlık, borçlarda artış daha büyük bir faktör olabilir" diye konuşan Obstfeld,gelişmekte olan piyasa ve kalkınmakta olan ekonomilerde büyümenin gelecek yıl toparlanma göstereceğini tahmin ettiklerini aktardı.

Obstfeld, 2016 yılında gelişmekte ve kalkınmakta olan ekonomilerde toplam büyümenin, Rusya ve Brezilya gibi bu yıl derin resesyon yaşayanekonomilerde ve bazı diğer Latin Amerika ve Ortadoğu ekonomilerinde kademeli normalleşmeyle yüzde 4,5'e yükseleceğini öngördüklerini vurguladı.

Artan kur esnekliği, yüksek döviz rezervleri, doğrudan yabancı sermaye girişlerinde artış, genel olarak daha güçlü politika çerçevelerinin etkisiyle birçok gelişmekte olan piyasanın dış şoklara dirençlerini artırdıklarına işaret eden Obstfeld, ancak bazı ülkelerin negatif gelişmelere sınırlı yanıt verme kapasiteleri nedeniyle bu toparlanmayı tehdit edebilecek potansiyel aşağı yönlü riskler konusunda son dönemde daha endişeli hale geldiklerini belirtti. "Bazı ekonomilerde deflasyon riski devam ediyor. Ayrıca uzun vadeli faiz oranlarında yükselişlere yol açabilecek şekilde tahvil risk primlerinde hızlı bir boşalma riski var" diye konuşan Obstfeld, kurda değer kaybının büyümede yavaşlama yaşayan ülkeler için gelen olarak faydalı bir tampon olduğunu, ancak bunun döviz borçlanmasının olduğu ülkelerde negatif bilanço etkilerine neden olabileceğini anlattı.

"Büyüme performansını veya esnekliğini artırmak isteyen her ülke için kullanılabilecek ortak bir politika reçetesi yok. Ancak hala bazı genel prensipler uygulanabilir" diyen Obstfeld, gelişmekte olan piyasa ve kalkınmakta olan ekonomilerin ABD'de para politikası normalleşmesine hazır olmaları gerektiğini vurguladı. Gelişmiş ekonomilerin ise krizin mirasları ile başa çıkmaya devam etmeleri gerektiğini ifade eden Obstfeld, aynı zamanda üretim açıklarının negatif olduğu yerlerde parasal genişlemenin devam etmesi gerektiğini belirtti. 

Uzun vadeli faiz oranlarının çok olduğu ortamda altyapı yatırımlarının çok önemli olduğunu ifade eden Obtstfeld, yüksek yatırımın potansiyel üretim büyümesini güçlendirmenin bir yolu olduğunu, ancak hedefli yapısal reformlarında önemli bir pozitif rol oynayabileceklerini vurguladı. "Bu tür reformlar sadece gelecekteki büyümenin güçlendirilmesine yardım etmez, aynı zamanda büyümenin esnekliğini de artırır" diye konuşan Obstfeld, mikro ve makro ihtiyatipolitika çerçevelerini güçlendirmeye devam eden tüm ülkelerin yurt içi veya yurt dışı kaynaklı olsun tüm ekonomik şoklara karşı direnci destekleyeceklerini ifade etti.