Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's'un (S&P) darbe teşebbüsçüleriyle yan yana durduğunu belirterek, "Darbe teşebbüsünde bulunanlar hangi amacı güdüyorsa, S&P de Türkiye ekonomisine yönelik olarak o amaca hizmet ediyordur. " dedi.
Canikli, NTV'de katıldığı programda gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
S&P'nin Türkiye için 3-4 gün içinde karar verdiğini ifade eden Canikli, yaşanan hadisenin ekonomi üzerindeki kalıcı etkilerini ölçmek için zamana ihtiyaç olduğunu vurguladı. Objektif bir yaklaşımın bunu gerektirdiğini dile getiren Canikli, "En az 1 ay belki 1,5 ay gibi bir zaman dilimi içinde, ancak bu kalkışmanın Türkiye ekonomisine, makro göstergelere kalıcı etkisinin boyutları ölçülebilirdi. Çünkü süreç halen devam ediyor, tamamlanmadı. Kalkışma ortadan kaldırıldı, ama kalıcı artçıları gelebilir ya da başka sıkıntıların halledilmesi gerekebilir." diye konuştu.
Canikli, süreç tamamlanmadan alelacele böyle bir kararın verilmesinin çok ilginç olduğuna dikkati çekerek, "Objektif, rasyonel değildir. Çünkü rasyonel bir mantıkla bu kadar kısa süre içinde ölçme imkanınız yok. Ölçeceksiniz ki kalıcı bir tahribat var mı, yok mu, bütçeden tutun, finansal piyasalarda her alanda ona göre karar vereceksiniz. Nasıl bir etki çıkacağını 3 gün içinde görmeniz mümkün değil." ifadesini kullandı.
S&P'nin en azından Türkiye'ye yönelik kararlarında bağımsız ve tarafsız olmadığını bir kere daha gösterdiğine işaret eden Canikli, "Hatta darbecilerin amaçlarıyla örtüşen bir amaca yönelik bir karar gibi de değerlendirilebilir. Açıkça söylemek gerekirse S&P, darbe teşebbüsçüleriyle yan yana durmuştur, şu anda aynı saftadır. Başka türlü izah etmek mümkün değil, hiç kimse aksini söyleyemez. 3 gün içinde böyle bir karar alıyorsanız, bunun başka türlü yorumlanması mümkün değil. Darbe teşebbüsünde bulunanlar, hangi amacı güdüyorsa S&P de Türkiye ekonomisine yönelik olarak o amaca hizmet ediyordur. Ama hiç kimse ciddiye almıyor, inanmıyor. itibar etmiyor. Türkiye de diğer uluslararası kuruluşlar da. S&P bu kararından sonra kendi kredibilitesini daha da düşürmüştür, kendi kredi seviyesi çöp seviyesindedir." şeklinde konuştu.
'MAKRO EKONOMİK HEDEFLERDE REVİZYON DÜŞÜNMÜYORUZ'
Bütün siyasi partilerin şu anda tek bir amaç etrafında birleştiğini belirten Canikli, siyasetin genelinde çok ciddi bir yumuşama meydana geldiğini anlattı. Darbe girişiminin kutuplaşmayı azaltan bir etkisi olduğuna işaret eden Canikli, CHP'nin darbeye karşı yapacağı mitinge AK Parti'nin de destek vereceğini söyledi.
Bankacılık sektörüne ilişkin genel değerlendirmede, kredi riskinin sıfır olduğuna dikkati çeken Canikli, makro ekonomik hedeflerde bir revizyon düşünmediklerini belirtti. Faizde son olaylar nedeniyle bir miktar hareketlenmeye rağmen, kısa süre içinde yönün aşağı doğru olacağını tahmin ettiklerini dile getiren Canikli, Merkez Bankası'nın da bunu destekleyen adımları olduğunu kaydetti. Göstergelerde kalıcı bir bozulma beklemedikleri için Orta Vadeli Program'da (OVP) yer alan büyüme dahil olmak üzere, makro büyüklüklerde bir revizyon düşünmediklerini vurgulayan Canikli, ihracatın katkısını artırmak amacıyla çok büyük mücadele verdiklerini anlattı.
Rusya ile yaşanan krizin ekonomik tahribatının boyutlarının, darbe girişiminin meydana getirdiği tahribattan daha fazla olduğuna dikkati çeken Canikli, "Tahribat demek belki ağır olur, ama sonuçları itibariyle söylüyorum. Olumsuzlukların boyutu, Rusya ile yaşadığımız sıkıntılar nedeniyle ekonomimizin karşı karşıya kaldığı sıkıntıların boyutundan çok daha küçük. Rusya ve İsrail ile özellikle de Rusya ile ilişkilerin normalleştirilmesinin, ihracat, turizm ve büyüme gibi ekonomik aktivitelere büyük bir katkısı olacağını düşünüyoruz. Biz onun negatif etkisini rakamlara yansıtmıştık, henüz daha olumlu rakamlar yansıtılmadı. Dolayısıyla bunun olumlu etkisi, bunun olumsuz etkisinden çok daha fazla olacaktır." değerledirmesinde bulundu.
'SERMAYE GİRİŞ-ÇIKIŞINDA KISITLAMA SÖZ KONUSU DEĞİL'
Söz konusu yapılanmanın en kısa sürede temizlenmesi gerektiğini vurgulayan Canikli, "Zaten OHAL ilan edilme nedenlerinden biri bu. En önemli nedenlerden biri gözaltı süresi. Anayasamıza göre gözaltı süresi 4 gündür, 4 gün aşılamıyor. Sadece OHAL ilan edildiği takdirde 4 günden fazla gözaltı süresi olabiliyor." diye konuştu.
Çok hızlı hareket ederek bu yapının bir an önce toplumun tüm unsurlarından, kamudan kazınması gerektiğini bildiren Canikli, şunları kaydetti:
"Bunu kolaylaştıracak adımları atıyoruz. Kararname çalışmalarımız devam ediyor, birkaç gün içinde yürürlüğe girecek. Hukukun, insan haklarının, demokrasinin evrensel değerleri hiçbir şekilde ihlal edilmiyor. Bunu açık ve net bir şekilde söylememiz gerekiyor. OHAL Kanunu idareye çok büyük yetkiler veriyor. Özellikle temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması, kısıtlanması, engellenmesi hatta durdurulmasında çok ciddi yetkiler veriyor. Biz, bunların hemen hemen hiçbirisini kullanmayacağız. Buradan yetkili biri olarak çok açık deklare ediyorum. Hiçbir şekilde vatandaşımız etkilenmeyecek, özgürlük alanlarının daraltılması söz konusu değil ya da temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasına ilişkin herhangi bir kısıtlama söz konusu değil. Ekonomik alanda sermaye giriş çıkışında kısıtlamalar ya da buna benzer ticari faaliyetlerin yürütülmesinde herhangi bir kısıtlama hiçbir şekilde söz konusu değil."
Canikli, darbe girişiminin gerçekleşmesinin üzerinden geçen 1 haftada ekonomik performansı nasıl değerlendirdiği yönündeki soruya, "Çok tehlikeli, çok tehdit edici böyle bir hadise başka bir ülkede meydana gelseydi, inanın hala piyasalar açılmamıştı, borsa halen tatildeydi muhtemelen. Bizde piyasalar en az seviyede etkilenmiştir. TL'nin değer kaybı yüzde 4-5 civarında, borsanın değer kaybı ise yüzde 11-12 civarında. Dolayısıyla bu rakamlara bakıldığında hatta bazen bu dalgalamalar, normal zamanlarda bile olabilen dalgalanma gibi düşünülebilir. Bir miktar üzerinde olabilir, ama kesinlikle bu kalkışmanın büyüklüğüyle mütenasip olumsuz yönde gelişmeler piyasalarımızda gerçekleşmemiştir. Bu çok önemlidir." yanıtını verdi.
Nurettin Canikli, milletin çok kısa sürede darbe girişimini savuşturmasının önemli olduğunu dile getirerek, milletin siyasi görüşü, düşüncesi, partisi ne olursa olsun, topyekün karşı koymasıyla olumlu bir algının oluştuğunu, önümüzdeki günlerde bunun piyasalara yansıyacağını belirtti.
