Uzmanlar enflasyon için neler söyledi?

MAHMUT EKİNCİ/ UZMANPARA

Ekim ayı enflasyon verileri açıklandı. Enflasyon, ekimde aylık bazda %1.44, yıllık bazda ise yıllık bazda %7.6 arttı. Aylık artış beklentilerin altında kaldı. Beklentiler artışın aylık bazda % 1.61 olacağı yönündeydi.

İşte uzmanların enflasyona ilişkin değerlendirmeleri ve gelecek aya ilişkin beklentileri...

KapitalFX Araştırma Uzmanı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan, enflasyon verilerini UZMANPARA'ya değerlendirdi:

TÜFE’DE KUR, GIDA VE MALİYET BASKISI YUKARI YÖNLÜ RİSK OLUŞTURUYOR...

"Türkiye’de Ekim ayında tüketici fiyatları aylık bazda %1,44 artış gösterdi. Enflasyonda geçen yıla göre düşük kalan aylık artışın etkisiyle beraber yıllık enflasyon artışı da %7,16’ya çekildi.  Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden I göstergesi (çekirdek enflasyon) da %7,04 seviyesine geriledi. Üretici fiyatlarındaki artışta da maliyet baskısının etkisiyle piyasa beklentilerinden daha yüksek bir artış gözlemliyoruz. Bir önceki aya göre %0,84 artan üretici fiyatları bir önceki yılın aynı ayına göre de %2,84 artış gösterdi.

Aslında gıda fiyatları kaynaklı olarak bizim beklentimiz, gerçekleşen enflasyonun biraz üzerindeydi. Baktığımız zaman; gıda fiyatlarında aylık bazda %1,76’lık yükseliş olduğu görülmektedir, ki Eylül ayında %0,70 gerilediğini hatırlıyoruz. Yaz ayları ve Eylül’e göre gıda fiyatlarında toparlanma eğilimi görülmektedir. Bu etki Kasım’da da daha belirgin bir şekilde devam edebilir. Bu nedenden dolayı ilgili kalemin Kasım ayında ve sonrasında enflasyonu yukarı yönlü etkileyebileceğini düşünüyoruz.


Grafik 1: TÜFE vs. çekirdek TÜFE (Kaynak: TÜİK, Bloomberg, KapitalFX Araştırma)

Çekirdek enflasyonda beklediğimiz üzre, düşüş trendi dahilindeki hareket Ekim ayında da devam etti. Ancak kurun gecikmeli etkisinin çekirdek enflasyon tarafını Kasım’da kısmi, Aralık’ta ise daha belirgin bir şekilde etkilemesini bekliyoruz. Genellikle bu etki 2-3 aylık bir gecikme ile fiyat artışlarının içine girmektedir. Bu nedenden dolayı Ekim’deki kur yükselişinin etkisiyle çekirdekte daha belirgin olmak üzere, manşet enflasyonda da yukarı hareketlenme görebiliriz. TCMB, bu kaygıyla Ekim PPK’sında faiz indirimi yapmadı. Kurda yükseliş eğiliminin enflasyon beklentilerini bozma ihtimali halen sürdüğünden dolayı şartların da yeni faiz indirimine müsait olmadığını görmekteyiz. İlerleyen dönemdeki yukarı yönlü riskler de yılsonuna kadar faiz indirimi görmememize neden olabilir.

ÜFE kanadından da TÜFE’ye yansımalar gelebileceği görülmektedir. Emtia fiyatlarındaki yukarı yönlü hareketlenme maliyet baskısı ortaya çıkarmıştır. Bu nedenden dolayı ÜFE biraz yüksek geldi. İlerleyen dönemde TÜFE’ye de yansıma görmemiz olasıdır.

Son dönemde iç talebi toparlamaya yönelik kısa vadeli önlemlerin de anlamlı yansımaları görülürse enflasyonda bir miktar yukarı yönlü etki yapabilir. Kurun ithalat fiyatları üzerinde yansımalarının da daha anlamlı görüleceğini düşünerek, enflasyon oranlarında dibin görülmüş olabileceğine yönelik görüşümüz mevcuttur"


Grafik 2: TÜFE ve ilgili kalemler (Kaynak: TÜİK, Bloomberg, KapitalFX Araştırma)

IşıkFX Başanalisti ve UZMANPARA yazarı Gizmen Nalbantlı, konuya ilişkin UZMANPARA'ya şunları söyledi:

"Ekim ayında enflasyon beklentilerin altında yıllık bazda %7.16 açıklandı. Çekirdek TÜFE ise %7.04 seviyesine gerileyerek manşete ayak uydurdu. Üretici fiyatlarına baktığımızda TL’deki değer kaybının etkisinin hissedilmeye başladığını söyleyebiliriz. Genel olarak maliyetler artarken, gıda, otomotiv ev eşyası gibi bir sürü üründe fiyat artışları hissedilecek. Yılın son iki ayında hem manşet hem de çekirdek tarafında kurun etkilerini görmeye başlayacağız. Kasım ve Aralık aylarındaki artış ile birlikte enflasyon yılı yüzde 8’in üzerinde kapatabilir.

Açıklanan rakamlar, kurdaki yükseliş etkisiyle son toplantıda sadeleşme adımlarına ara veren Merkez Bankası için olumlu. Ancak sadeleşme adımlarına devam edebilmesi için kurda geri çekilme olmalı. Aralık’ta FED’in faiz artırım ihtimali fiyatlanmaya devam ederken, Trump riski de TL’yi olumsuz etkiliyor. Kurdaki yükseliş yılsonuna kadar devam edebilir. TCMB’nin kurda belirgin bir geri çekilme olmadan yeni bir faiz indirimi yapacağını düşünmüyorum"

Destek Yatırım Menkul Değerler Araştırma Müdürü ve UZMANPARA yazarı Murat Tufan, enflasyon verilerini UZMANPARA'ya şöyle değerlendirdi:

"Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ekim ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, TÜFE aylık bazda yüzde 1,62 olan beklentilerin altında yüzde 1.44 olarak açıklandı. Yıllık bazda ise, yüzde 7,40 olan beklentilerin altında yüzde 7,16 olarak gerçekleşti. Enflasyonda aylık en yüksek artışın ulaştırma, gıda ve alkolsüz içeceklerde olduğunu görüyoruz. Önceki ay yükseliş kaydeden çekirdek enflasyonda (I endeksi) bu ay hızlı bir düşüş kaydedildiğini görüyoruz.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)’nın sadeleştirme politikalarına enflasyondaki görünüme bağlı olarak ilerlediğini biliyoruz. TCMB Başkanı Çetinkaya enflasyon raporu sunumunda verilerin izin vermesi halinde sadeleştirme sürecine devam edeceklerini ifade etmişti. Dolayısıyla önceki toplantısında sadeleştirmeye ara veren TCMB’nin enflasyondaki bu gerilmeyle birlikte faiz indirimlerine devam edebileceği ihtimali güç kazandı.

Piyasa reaksiyonuna baktığımızda, enflasyon rakamlarındaki düşüşe rağmen TCMB’nin faiz indirimlerine devam edebileceği algısı TL varlıklarında aşağı yönlü baskı oluşturdu. 3.1200 seviyesi üzerinde fiyatlamanın sürdüğü kurda 3.1090-3.0900 destek bölgesi üzerinde kalındığı takdirde kurun yeni zirve denemeleri gerçekleştirebileceğini belirtelim. Yarın açıklanacak ABD istihdam rakamları ve gelecek hafta yapılacak ABD başkanlık seçimlerine dair gelişmelerin kur üzerinde etkili olmaya devam edeceğini belirtmekte fayda var.

ABD seçimleri öncesi Trump isminin öne çıkması küresel piyasalarda risk iştahını azaltıcı etki yarattı. Güvenli liman talebiyle altın fiyatlarında yükseliş hareketleri görüyoruz. Ons altının 1300 seviyelerine yükselmesiyle birlikte gram altın üzerindeki baskı kalkmış oldu. 130.00 seviyesi üzerinde fiyatlamayı sürdüren gram altında bu seviye üzerinde kalındığı takdirde yeni rekor denemeleri görebiliriz."