2002'de litresi 1.64 lira olan benzin, bu yıl 5.08 liraya kadar geldi...

Tür­ki­ye oto­mo­tiv pa­za­rı, son yıl­lar­da ser­gi­le­di­ği sa­tış per­for­man­sıy­la dik­kat çe­ki­yor. 2010’dan bu ya­na 750 bin ade­din al­tı­na düş­me­yen sa­tış­lar sa­ye­sin­de araç par­kı 18 mil­yon ade­din üze­ri­ne çık­tı. Bu­na kar­şın Tür­ki­ye dün­ya­nın en pa­ha­lı akar­ya­kı­tı­nın sa­tıl­dı­ğı ül­ke­ler­de zir­ve­ye oy­nu­yor. 2002 yıllarının başlarında dolar kuru üzerinden yaklaşık 1 dolara satılan (1.64 TL) benzin, bu yıl 2.33 dolar (5.08 TL) liraya yükseldi. Bu zam dolar bazında yüzde 129, TL bazında ise yüzde 210 zamma tekabül ediyor.

EPDK FREN YAP­TIR­DI

Ener­ji Pi­ya­sa­sı Dü­zen­le­me Ku­ru­lu­’nun (EPDK) dev­re­ye gir­me­siy­le fi­yat­lar­da­ki zir­ve ya­rı­şı dur­du. EPDK, İs­tan­bul için ta­van fi­yat be­lir­le­ye­rek ben­zi­nin 5.08 li­ra, mo­to­ri­nin ise 4.42 li­ra­nın üze­ri­ne çık­ma­sı­nı en­gel­le­di. 2 ay sü­rey­le ge­çer­li ola­cak ta­van fi­ya­ta rağ­men akar­ya­kıt­tan alı­nan yük­sek ver­gi­ler, ben­zin ve mo­to­ri­ni tü­ke­ti­ci­le­rin en bü­yük gi­der ka­lem­le­ri ara­sı­na yaz­ma­sı­na ne­den olu­yor.

Akar­ya­kıt fi­yat­la­rı bü­yük öl­çü­de ham pet­rol fi­yat­la­rı­na bağ­lı ola­rak be­lir­le­ni­yor. Ham pet­rol ise do­lar­da­ki ha­re­ke­te ol­duk­ça du­yar­lı. 2005 yı­lı­nın ba­şın­da ham pet­ro­lün va­ril fi­ya­tı 50 do­lar­dan iş­lem gö­rü­yor­du. Bu dö­nem­de do­lar ku­ru 1.36 li­ray­ken bir lit­re ben­zi­ne 2.30 li­ra, mo­to­ri­ney­se 1.86 li­ra öde­mek ye­ter­liy­di.

HAM PET­ROL 99 DO­LAR

Ara­dan ge­çen 10 yı­lın ar­dın­dan ham pet­ro­lün va­ril fi­ya­tı 100 do­lar se­vi­ye­si­ne ka­dar ulaş­tı. Bel­li dö­nem­ler­de 140 do­la­ra ka­dar ula­şan pet­rol fi­ya­tı, bu­gün iti­ba­riy­le 99 do­lar­dan iş­lem gö­rü­yor. Ya­ni 10 yıl­da ham pet­ro­lün va­ril fi­ya­tı yüz­de 100 yük­sel­di. Ay­nı dö­nem­de do­lar ku­ru yüz­de 64 ar­tış­la 2.23 li­ra se­vi­ye­si­ne ulaş­tı.
 
Tür­ki­ye­’de özel­lik­le de son 2-3 yıl­da ya­şa­nan fi­yat ar­tış­la­rı ka­fa ka­rış­tı­rı­yor. 2012’den bu ya­na 100 do­lar se­vi­ye­sin­de tu­tu­nan ham pet­rol fi­yat­la­rı­na kar­şın ben­zin ve mo­to­ri­ne cid­di mik­tar­da zam ya­pıl­dı. 2012’de ben­zin 4.31, mo­to­rin­se 3.79 li­ra­dan sa­tı­lı­yor­du. Ham pet­rol va­ril fi­ya­tı sa­bit kal­ma­sı­na rağ­men 2012’den bu ya­na ben­zi­ne yüz­de 17.6, mo­to­ri­ne ise yüz­de 16.6 ora­nın­da zam ya­pıl­dı. Üs­te­lik EPD­K’­nin ta­van fi­yat uy­gu­la­ma­sı ol­ma­say­dı ar­tış çok da­ha faz­la ola­cak­tı.