Asgari ücret desteği ile istihdama katkı

İşverenlere işgücü maliyetlerinin azaltılması yönünde önemli destek sağlayan asgari ücret desteği uygulaması, aynı zamanda istihdamın artırılması yönünde de olumlu katkılar sağlıyor. Asgari ücret desteği konusunda merak edilen soruları yanıtladım...

Asgari ücret desteği 2016 yılından bu yana uygulanıyor. İşverenler için işgücü maliyetlerinin azaltılması yönünde önemli bir destek sunan uygulama, bu açıdan istihdamın artırılması yönünde de olumlu katkılar sağlıyor. 2021 yılı için haziran ayından itibaren destek tutarları tanımlanmaya başlandı. Ancak ocak ayından itibaren uygulama yapılması söz konusu olduğu için işverenler için bir kayıp olmayacak.

Hangi işverenler yararlanır?

Asgari ücret desteği uygulamasından 4/A’lı yani eski adıyla SSK’lı işçi çalıştıran bütün işverenler yararlanabiliyor. Yalnızca 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda çalışan sigortalılar için destek uygulanmıyor. Ayrıca kamu ihale kanunu uyarınca iş almış işverenler için sözleşmede fiyat farkı ödeneceği öngörülmüş hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için destek tutarları bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesiliyor. Dolayısıyla kamudan iş almış işverenler için destek miktarları işverene yansıtılıyor ancak bu tutarlar ihale bedelinden düşülüyor.

Destek uygulanan işçiler

Asgari ücret desteği uygulaması, ilgili ay bazında prime esas kazancı yani brüt ücreti belirli bir sınıra kadar olan işçiler için söz konusu. 2020 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 147 TL ve altında bildirilen sigortalılar için destek sağlanıyor. Diğer yandan 2021 yılı içinde yeni açılan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı baz alınarak hesaplanıyor.

Toplu iş sözleşmesi varsa...

Asgari ücret desteği kapsamındaki sigortalılar belirlenirken, toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinde prime esas günlük kazanç sınırı 294 TL olarak uygulanıyor. Toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinde toplu iş sözleşmesi çerçevesinde ücretlerin yüksek olması ve yan haklar ile prime esas kazanç tutarının artması nedeniyle bu yönde bir düzenleme yapılmış durumda. Ayrıca linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar prime esas günlük kazanç sınırı da 392 TL olarak uygulanıyor.

Miktarı ne kadar?

Desteğin miktarı, kapsamdaki sigortalıların gün sayısına göre belirleniyor. Bu kapsamda belirtilen sigortalıların gün sayısı ile 2.5 TL’nin çarpımı üzerinden destek miktarı hesaplanıyor. Bu kapsamda örneğin bir işyerinde 2020 yılının Ocak ayında günlük prime esas kazancı 147 TL’nin altında bildirilen 10 sigortalı varsa ve bu 10 sigortalı için 300 gün bildirim yapılmışsa, 2021 yılının Ocak ayında bu işyerinde 750 TL asgari ücret desteği uygulanacaktır.

Hatadan dönüldü

Asgari ücret desteği uygulamasında işverenler açısından çok önemli bir kısıt bulunuyordu. Kanun maddesine göre işverenler işçilerinin ücretlerini eksik ödemişlerse o yıl yararlandıkları asgari ücret desteği tutarının tamamını iade etmek durumundaydılar. Bu kural doğru olmakla birlikte uygulamada işverenleri çok zorluyordu. İşçisinin ücretini sehven yanlış hesaplayan ya da uyuşmazlık sonucunda düşük tutarlarda ödeme yapmak durumunda kalan işverenler 100 TL’lik eksik ödeme için milyon TL’lik asgari ücret desteğini iade etmek durumunda kalabiliyordu. Bu yılki uygulamada bunun önüne geçildi ve bir istisna tanımlandı. Buna göre 2021 yılı için bir ayda 357.75 TL’yi geçmeyecek şekilde prime esas kazancı eksik bildiren işverenler bu eksikliği 15 gün içerisinde tamamlarlarsa destek tutarını iade etmek durumunda kalmayacaklar.

Borcu zamanında ödemek şart

Asgari ücret desteğinden yararlanabilmek için ilgili ayın prim borcunu zamanında ödemek şart. Destek prim borcundan mahsup şeklinde uygulandığı için işverenler ilgili ayın prim borcunu zamanında ödemezlerse destekten yararlanamıyorlar.

İstihdam azaltan yararlanamaz

İşverenlere işgücü maliyetlerinin azaltılması yönünde önemli destek sağlayan asgari ücret desteği uygulamasından yararlanabilmek için, işverenlerin bir önceki yıla göre istihdam sayısında azalma olmaması gerekiyor. Örneğin işveren 2020 yılının Ocak ayında 10, 2021 yılının Ocak ayına 9 sigortalı istihdam ediyorsa Ocak ayında asgari ücret desteğinden yararlanamıyor. 2021 yılının Şubat ayında yeniden 10 kişi istihdam etmeye başlarsa bu durumda Şubat ayında asgari ücret desteğinden yararlanması mümkün oluyor.

Ev hizmetlisi çalıştıran da yararlanabilir

Asgari ücret desteğinden yararlanabilecek işverenler arasında ev hizmetlisini ayda 10 gün ve daha fazla çalıştıranlar da var. Dolayısıyla evinde 30 gün ev hizmetlisi istihdam eden ve bu çerçevede SGK’ya prim ödeyen kişiler de asgari ücret desteğinden yararlanabiliyorlar. Bu kapsamda 30 gün ev hizmetlisi çalıştıran kişiler 75 TL’lik asgari ücret desteğinden faydalanabiliyorlar.