Petrol nereye borsa oraya...

Petrol fiyatlarının ocak ayında 13 yılın dibini görmesinin ardından, tüm piyasalarda petrol fiyatlarına duyarlılığın arttığı görülüyor. Petrolün,  küresel ekonomik aktiviteye ilişkin yatırımcı beklentisinin ilk olarak izlendiği  varlık konumuna gelmesiyle, fiyat hareketlilikleri diğer piyasaların yönü  üzerinde de belirleyici olmaya başladı.

Petrolün değer kazanması, küresel ekonominin toparlayacağına ilişkin  beklentilerin yükseldiğine işaret ederken, bu da yatırımcıların risk iştahının  artmasına ve ekonomideki büyümeden pozitif etkilenecek borsalarda alımların  güçlenmesine neden oluyor.

KORELASYON, PİYASALARDAKİ ENDİŞE VE ALGILARIN DEĞİŞMESİNE DAYANIYOR

Dev enerji şirketlerinin borsalarda ağırlıklarının yüksek olması  nedeniyle, petrol fiyatlarındaki değişimlerden öncelikle etkilenen enerji şirketi  hisselerindeki hareketler de hızlıca borsanın geneline yansıyor.

Öte yandan yatırım fonlarının ellerinde bulundurdukları enerji şirketi  hisseleri ve petrol türevi varlıkların aşırı değer kaybetmesinin bu fonlarda  iflas risklerini doğurabileceği yorumları nedeniyle petrol fiyatındaki  hareketler, piyasalara olan yatırımcı güveninde de belirleyici bir hale gelmişti.

Tüm bu sebeplerden dolayı, özellikle bu yıl başından beri petrol  fiyatları ile borsalar arasında doğru orantılı bir korelasyon oluştu. Petrol  fiyatlarındaki yükselişlerin, Türkiye gibi petrol ithalatçısı ülke borsalarında  bile yükselişe neden olması, kısaca piyasalardaki endişe ve algıların yön  değiştirmesine dayanıyor.

Özellikle 20 Ocak'ta Brent petrolün gördüğü 27 dolardan, 45 dolar  sınırına kadar yükseldiği bu haftaya kadar BIST 100 endeksi de yüzde 26 değer  kazanarak 68.000 seviyelerinden 86.000 puanın üzerine kadar çıktı.

NORMALLEŞME İÇİN PETROL FİYATLARINDA DENGELENME ÖNEMLİ

Analistler, petrol ile borsaların korelasyonunun uzun soluklu  olamayacağını, küresel piyasalarda volatilitenin düşmesi ve ekonomik aktiviteye  ilişkin belirsizliklerin azalması ile ocak ayından beri devam eden doğru  korelasyonun bozulacağını tahmin ediyor. Bu yıl başına kadar olduğu gibi petrol  fiyatı hareketlerinin, petrol ihracatçısı ülkelerde farklı, ithalatçı ülke  varlıkları üzerinde farklı etkilerinin olmasının kaçınılmaz olduğuna değinen  analistler, bu normalleşme için petrol fiyatlarında bir dengelenme yaşanması  gerektiğini kaydediyor.

 AA muhabirinin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Destek Menkul  Değerler Araştırma Müdürü Murat Tufan, küresel piyasalar açısında petrol  fiyatlarının seyrinin ocak ayına kadar gelişmiş ve gelişmekte olan ülke  piyasaları açısından farklı etkileri olduğunu ancak son dönemde paralel bir  hareket görüldüğünü söyledi.

Gelişmiş ülke Merkez Bankalarının çok düşük olan enflasyonu artırmaya  uğraştıklarına değinen Tufan, düşük enflasyonun en önemli nedeni olarak da  gerileyen petrol fiyatlarının öne çıktığını kaydetti. Tufan, normal şartlarda  enflasyon üzerindeki negatif etkisi nedeniyle düşük petrol fiyatlarının gelişmiş  ülkeler için olumsuz bir durum olduğunu, buna karşın gelişmekte olan ülkeler  açısından ise durumun tam tersi olduğuna vurgu yaptı.

BÜYÜME KAYGILARI ÖNCE GELİŞMİŞ ÜLKELERİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Düşük petrol fiyatlarının Türkiye'de enflasyon tarafını aşağı yönlü  iterken, cari denge ve ulaşım maliyetleri üzerinde bir rahatlama yarattığını  belirten Tufan, bu gelişmeler daha önceleri piyasalar için olumlu görülse de son  dönemde yatırımcıların endişe ve beklentilerinin farklılaştığını dile getirdi.

Tufan, petrol fiyatlarının hızlı düşmesinin, talebin olmadığını ve  büyüme kaygılarının arttığına işaret ettiğini, bunun da önce gelişmiş ülke  piyasalarını ve buna bağlı olarak da gelişmekte olan ülke piyasalarını olumsuz  etkilemeye başladığını ifade etti. BIST 100 endeksinin son dönem hareketlerine  bakıldığına petrol fiyatlarına bağlılığın ve yönün aynı olduğunun görüldüğünü  dile getiren Tufan, değerlendirmesine şöyle devam etti:

"Artık düşük petrol fiyatları, olumlu TL varlıkları anlamına  gelmeyebilir. Petrol fiyatlarının yükselmesi ekonomide toparlanmanın olduğunu ve  talebin arttığını gösteriyor. Bu olumlu durum nedeniyle artık birebir  korelasyondan bahsetmek daha doğru olacak. OPEC ülkelerinin Doha'daki kritik  toplantısı sonrası petrol fiyatları yukarı eğilimini korursa bu durum BIST 100  endeksi tarafında da olumlu karşılanabilir."

 Brent petrolün varil fiyatı ve BIST30 ile BIST100 endekslerin  değişimi: