Petrolde 40 dolar konuşuluyor

Uzmanlar, petroldeki düşüşün sürebileceğini ve fiyatların 40 dolar ve altını görebileceğini düşünüyor.

Petrol varil başına 40 dolara hazırlanıyor. ABD gösterge petrol kontratı, dün itibariyle Haziran ayından bu yana 60 doalrdan daha fazla düşerek 45 doların altına inmesinin ardından, Societe Generale SA ve Bank of America Corp.'a göre, bir sonraki eşiğe doğru hareketlendi. Ve Goldman Sachs Group Inc., Batı Teksas perolünün (WTI) bu yılın ilk yarısı boyunca, piyasadaki fazlaya ilave yapacak yeni arzların caydırılabilmesi için 40 dolar civarında kalması gerektiğini kaydetti.

New York'ta Societe Generale SA araştırma müdürü Mike Wittner, "Piyasalar 2015 yılının ilk yarısında yoğun aşırı arz durumunu fiyatlamaya devam ediyor," dedi ve "40 doların altına düşeceğiz" tahmininde bulundu.

Goldman'a göre, petrol, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) arz ve talebi birbirine uyumlu tutma rolünü bırakması ile bile birlikte, "yeni bir denge" arıyor. Fiyatlar daha da düşmeye ve buna bağlı olarak, ABD'de kaya gazı şirketlerinin üretime devam edebilme yeteneğini test etmeye hazırlanıyor.

WTI petrolü, dün New York Mercantile Exchange (Nymex) piyasasında varil başına 44.20 dolara kadar düştükten sonra, bugün Singapur saati ile 12:11'de 45.56 dolara geldi. ABD gösterge petrolü bu ay yüzde 14 değer kaybetti ve geçen yılki, 2008 finans krizinden bu yana en kötü performans olan yüzde 46'lık düşüşünü daha da genişletti.

OPEC Stratejisi

OPEC, ABD'de üretimin artmasına karşılık, küresel petrol piyasasındaki payını sürdürmeye çalışıyor. Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Suhail Al Mazrouei, dün yaptığı açıklamada, kaya petrolü ürericilerimim OPEC fiyatları düşürmeden önce taviz vereceğini tekrarladı. Bu, petroldeki düşüşü hızlandırmayı ve OPEC dışı petrol üretimini azaltmayı amaçlayan Körfez üyelerinden gelen bir düzineden fazla yorumun yalnızca bir tanesiydi. OPEC, 27 Kasım'da Viyana'da yaptığı toplantıda, günlük 30 milyon varil olan petrol üretim hedefini değiştirmedi.

New York'ta Bank of America emtia araştırma müdürü Francisco Blanch, 8 ocak'taki raporunda, petroldeki düşüşün varil başına 35 dolara kadar devam edebileceğini, zira petrolde arz ve talebin her ikisinin birden, düşen fiyatlara gecikmeli tepki verdiğini kaydetti.

ABD'de petrol üretimi 30 yılı aşkın sürenin en yüksek seviyesine çıktı ve bu durum, Teksas'ta Eagle Ford ve Kuzey Dakota'da Bakken'ın içinde bulunduğu kaya gazı alanlarından ortaya çıkan arzdan kaynaklan üretim balonundan destek aldı. ABD'de üretim, ABD Enerji Enformasyon İdaresi'ne göre, 12 Aralık ile biten haftada günlük 9.14 milyon varile çıktı ve 1983'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

Yatırımların Azalması

New York'ta, Goldman'ın emtia araştırma müdürü Jeffrey Currie, 11 Ocak tarihli raporunda, Suudi Arabistan ve diğer OPEC üyelerinin artık arzda ince ayar yapmamaları ile birlikte, yeni üretim için yatırımların azalmasının fazla üretimin giderilmesi için enstruman olacağını kaydetti. Currie, bunun, çöküşün daha derin ve toparlanmanın önceki düşüşlerin ardından gerçekleşenlere göre daha yavaş olacağı anlamına geldiğini sözlerine ekledi.

27 Kasım'da, 70 doların üzerinde olan WTI'ın 50 dolara düşebileceği tahmininde bulunan Blanch, OPEC dışı projelerin çoğu için faaliyet nakit maliyetlerinin varil başına 40 doların altında olduğunu ve bazı üreticilerin, vadeli işlemlerde fiyatları önceden belirlemelerinden ya da vergi istisnalarından veya zayıf yerel para birimlerinden dolayı üretime devam edebileceğini söyledi. Blanch, düşük fiyatlara tepki olarak talepteki artışın yaklaşık altı ay alacağını belirtti.

Zürih'te UBS AG analisti Giovanni Staunovo, dün e-posta yoluyla yaptığı değerlendirmede, "Üretim ayarlamalarını mümkün olduğunca çabuk görmek isteyen sabırsız bir petrol piyasası, WTI petrol fiyatlarını varil başına 40 dolara itebilir," dedi ve "Kuzey Amerika'da arz büyümesinin durduğunu görmek için, yatırımlarda kısıntı ve daha az arama faaliyeti gerekiyor. Bunun, yılın ikinci yarısında önce anlamlı bir şekilde gerçekleşme ihtimali düşük" şeklinde görüş bildirdi.

Arzda Düşüş

Societe Generale'den Wittner'a göre, ABD'de petrol arama faaliyetleri fiyatlardaki sert düşüşe tepki olarak azalırken, bunun düşük arza dönüşmesi aylar alacak. ABD'de petrol platformu sayısı, Baker Hughes Inc.'nin 9 Ocak'ta bildirdiği üzere, 61 azalarak 1,421'e indi. Bu Şubat 1991'den bu yana en hızlı düşüşü işaret ediyor.

Wittner, "Petrol platformu sayısı düşüyor, böylelikle olması beklenen gerçekleşiyor," dedi ve "Ancak bunun kaya petrolü üzerindeki etkisini görmek zaman alacak" şeklinde görüş bildirdi.

Londra merkezli danışmanlık şirketi Energy Aspects Ltd. baş analisti Amrita Sen, Bloomberg Radio'nun "Surveillance" programına 12 Ocak'ta yaptığı değerlendirmede, talepte bu çeyrekte görülen mevsimsel düşüşün de, fiyatlar üzerinde taşan stoklardan gelen aşağı baskıya katkıda bulunacağını ve fiyatların 10 dolar kadar daha düşmesine neden olabileceğini belirtti.

Sen, "Fiyatlarda muhtemelen diğer bir düşüş hareketi daha olacak" dedi ve "30 dolarlara doğru bir düşüşü gözardı etmiyorum" yorumunda bulundu.