Sanayi üretimi haziranda geriledi mi, arttı mı?

Güngör Uras

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün haziran ayı sanayi üretim endeksini yayımladı.

TÜİK sanayi üretimindeki değişimi 3 farklı pencereden değerlendiriyor.

1) Birinci pencere: "Klasik sanayi üretim endeksi." Basit anlatımıyla, "Geçen yıl, geçen ay şuydu. Bu ay şu oldu" endeksi. Buna "Arındırılmamış Endeks" deniliyor.

Arındırılmamış endekse göre, haziranda sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre -%3.6 geriledi. Mayıs ayına göre -% 7.5 geriledi.

2) İkinci pencere: "Takvim etkisinden arındırılmış üretim endeksi." Basit anlatımıyla, "Geçen yıl şöyleydi, geçen ay böyleydi ama geçen yıl şu kadar gün, geçen ay bu kadar gün çalışılmıştı. Buna göre üretim rakamında düzeltme yapıldı endeksi."

Takvim etkisinden arındırılmış endekse göre haziran ayında sanayi üretimi geçen yılın haziran ayının % 3.4 üzerinde. Mayıs ayına göre ise sanayi üretiminde -%0.9 gerileme var.

3) Üçüncü pencere: "Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks"e göre sanayi üretimdeki değişim. Basit anlatımıyla, "Sanayi üretimi şu kadar oldu ama bu mevsimde zaten üretim şöyle olur, bu ay şu kadar gün çalışıldı. Buna göre düzeltme yapıldı" endeksi.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekse göre, sanayi üretimi, geçen yılın aynı ayına göre -%3.6 azaldı. Bir önceki ayın ise -%0.4 gerisinde.

Önemli...

-Arındırılmamış imalat sanayii endeksi bir önceki ayın -%8.6 oranında, bir önceki yılın -% 3.7 gerisinde.

-Haziran ayında ne oldu da sanayi üretiminde ve özellikle imalat sanayii üretiminde gerileme oldu? Tek bir neden var. Bu yıl ramazanın 24 günü haziran ayına rastladı. 3 günlük ramazan ayı tatili de haziranın sonundaydı.

-Ne var ki haziranda sanayi üretimdeki gerileme, önceki 5 ayın sanayi üretimleri ile birlikte, yılın ilk yarısında sanayi üretimde beklenen artışın gerçekleşmesini etkiledi. Yılın ilk 6 ayında sanayi üretimdeki ortalama artış % 1.9 oranında. Geçen yılın ilk yarısında sanayi üretim artışı % 4.2 olmuştu.

-Temmuz ayında sanayi üretim endeksinde bambaşka bir tabloyla karşılaşacağız ve sevineceğiz. Haziranın düşük sanayi üretiminden sonra aylık üretim artışı temmuzda büyük oranda olacak.

Geçen yıl temmuzda darbe belası nedeniyle sanayi üretimi gerilemişti. Bu nedenle, bu temmuz geçen yılın gerileyen sanayi üretim endeksine göre önemli bir artışı işaret edecek.

İç talepteki canlanma ve ihracatta artış yılın ikinci yarısında sanayi üretiminde artışı sağlarsa, ilk yarıdaki olumsuz tablo düzelir.

Unutmayalım, sanayi üretimi büyümenin lokomotifidir. Sanayi üretimi ne kadar artarsa, o kadar büyürüz.